Historie van 30 januari
In Vandaag de Dag kunt u belangrijke, fijne, droevige, bijzondere of andersoortige gebeurtenissen vinden die op 30 januari hebben plaatsgevonden.
1648: ondertekening van de Vrede van Münster
De Vrede van Münster wordt getekend. Dit betekent het einde van de tachtigjarige oorlog tussen Nederland en Spanje.
1933: inauguratie van Adolf Hitler
Adolf Hitler wordt ingezworen als kanselier van Duitsland. Hij bekleedt dit ambt tot zijn dood op 30 april 1945.
1940: 5 winnaars bij de Elfstedentocht
Schaatsers rijden voor de zesde keer de Friese Elfsteden. 5 schaatsers besluiten gezamenlijk over de streep te gaan. Dit zal Het Pact Van Dokkum gaan heten. Eén, Adema, bedenkt zich en sprint naar de finish, achtervolgd door Keijzer. De menigte is zo enthousiast dat de jury niet kan zien wie de winnaar is. De jury wijst Adema als winnaar aan terwijl Keijzer als eerste over de finish is gegaan. Een derde, Jongert, heeft eerder gestempeld. Na beraadslagingen besluit de Elfstedenvereniging alle 5 de schaatsers als winnaar uit te roepen. Uiteindelijk zijn de winnaars: Auke Adema, Sjouke Westra, Cor Jongert, Dirk van der Duim en Piet Keyzer.
1945: de scheepsramp van de Wilhelm Gustloff
Een onderzeeër van de Sovjet-Unie torpedeert het schip de Wilhelm Gustloff. Aan boord zijn vluchtelingen en opvarenden van de nazi-kriegsmarine. Ongeveer 9.000 mensen verliezen het leven. Het is de grootste zeeramp uit de geschiedenis.
1948: moord op Gandhi
Een extremistische Hindoe vermoordt Mahatma Gandhi. Gandhi predikt geweldloosheid. De extremisten vrezen daardoor dat ze slachtoffer zullen worden van aanvallen van Moslims. De extremist pleegt de moord in het licht van de onafhankelijkheid van het islamitische Pakistan van het overwegend hindoeïstische India. Mahatma Gandhi, symbool van geweldloosheid en inspirator van velen, is 78 jaar geworden.
1969: het laatste optreden van The Beatles
The Beatles geven hun laatste publieke optreden op het dak van de Apple studio’s in Londen. Ook Billy Preston speelt mee op keyboards. Het geheel is te zien in de film Let It Be. De politie maakt een vroegtijdig eind aan het laatste live-concert van The Fab Four.
1971: Tapestry ligt in de winkel
De plaat Tapestry van singer/songwriter Carole King verschijnt. Er gaan meer dan 25 miljoen exemplaren van over de toonbank. De plaat krijgt meerdere onderscheidingen waaronder Album Of The Year in 1972. Het succes van de plaat is niet verwonderlijk: de nummers zijn stuk voor stuk juweeltjes. Evergreens als (You Make Me Feel Like A) Natural Woman, Will You Love Me Tomorrow?, I Feel The Earth Move, It’s Too Late en You’ve Got A Friend maken van Tapestry een plaat van ongekend niveau.
1972: Bloody Sunday
Bloody Sunday vindt plaats. Tijdens een demonstratie schieten Britse para’s in Noord-Ierland 14 katholieken dood. Ze demonstreren tegen het recht van de autoriteiten dat die mensen zonder vorm van proces kunnen opsluiten. De para’s claimen te zijn beschoten. De slachtoffers blijken echter ongewapend.
Geboren op 30 januari:
1937: de geboortedag van Vanessa Redgrave
Vanessa Redgrave (Londen, 1937) is een Engelse actrice en lid van de beroemde acteursfamilie Redgrave. Maar liefst 5 generaties Redgrave werken in het theater en de filmwereld. In die zin is het natuurlijk niet gek dat Vanessa Redgrave al vroeg voor het acteervak kiest. Als oudste dochter van sir Michael Redgrave en Rachel Kempson, beiden geslaagd acteur, wordt ze praktisch grootgebracht op het toneel. Zelf breekt ze door met Morgan: A Suitable Case for Treatment uit 1966, waarvoor ze een Oscar-nominatie krijgt. Daarna volgen beroemde films als Blowup, Isadora, Julia (waarvoor ze een Oscar ontvangt) en Howards End. Redgrave staat bekend als een controversiële actrice, mede door haar doorlopende steun aan de Palestijnse zaak.
1938: de geboortedag van Marcel van Dam
Marcel van Dam (Utrecht, 1938) is een vertrouwd gezicht op het televisiescherm. De oud-minister van Volkshuisvesting, presentator en voorzitter van de VARA komt met enige regelmaat in het nieuws door zijn pinnige manier van debatteren en soms controversiële handelswijze. De Exota-affaire, het debat met Fortuyn en de rigoureuze reorganisatie van de VARA zijn slechts enkele momenten in zijn lange loopbaan als bestuurder en journalist. Zijn ideologische bevlogenheid maken hem jarenlang één van de PvdA-prominenten. Critici beschouwen hem echter als een conservatieve mastodont binnen de partij, een drammer en een ‘kapitaalsocialist’. In 2006 komt het tot een confrontatie tussen Van Dam en PvdA-leider Wouter Bos. Van Dam zegt zijn lidmaatschap van de partij op en stemt openlijk SP uit onvrede met de nieuwe koers van de PvdA. In 2009 verschijnt zijn boek getiteld Niemandsland waarin hij stelt dat er in onze maatschappij groepen ontstaan die niet kunnen voldoen aan de eisen van de moderne maatschappij. Marcel van Dam stopt in januari 2015 als columnist van De Volkskrant.
1951: de geboortedag van Phil Collins 
Begonnen als drummer in de supergroep Genesis, maar inmiddels al ruim twintig jaar een gevierd soloartiest. Nederland heeft zelfs een speciaal plekje in de geschiedenis van Phil Collins’ loopbaan. Zijn allereerste concert als soloartiest vindt plaats in het Congrescentrum van Den Haag. Collins begint zijn solocarrière in 1981. Hij is op dat moment nog steeds drummer en, na het vertrek van Peter Gabriel, inmiddels ook zanger bij Genesis. Het album Face Value bevat nummers die Collins te persoonlijk vindt om samen met zijn band op te voeren. De zanger heeft zojuist een dramatische scheiding meegemaakt en legt zijn hart en ziel in de plaat. Aanvankelijk verdwijnen de nummers in de koelkast, maar platenbaas Ahmet Ertegun weet Collins toch te overtuigen de LP uit te brengen.
De eerste single In The Air Tonight is meteen een enorme hit en het album is bijna 5 jaar lang niet uit de hitlijsten weg te slaan. Collins naam als soloartiest is gevestigd, al duurt het nog ruim 10 jaar voordat hij definitief afscheid neemt van Genesis. Na een monsterlijke wereldtournee besluit de drummer zijn stokken aan de wilgen te hangen en zich definitief op zijn solocarrière te storen.
Het vele toeren met zowel Genesis als zijn eigen begeleidingsgroep begint eind jaren 90 echter zijn tol te eisen. Collins loopt gehoorbeschadiging op en moet afscheid nemen. In 2003 onderneemt hij zijn laatste tournee die tot en met 2005 duurt. In 2007 gaat Genesis op tournee met op drums weer Phil Collins. In 2009 verschijnt op de website van Genesis dat Collins tijdens het toeren met Genesis een beschadigde nekwervel heeft overgehouden. Door de beschadigde nekwervel heeft hij problemen zijn stokken vast te houden. Daardoor heeft hij problemen bij de opnames van het in 2010 verschenen album Going Back.
In maart 2011 kondigt Phil Collins aan te stoppen. Hij wil zich richten op het opvoeden van zijn kinderen. Collins mist het creatieve proces van liedjes schrijven, waardoor hij in 2013 weer de draad oppakt. Hij schrijft onder meer nummers voor de plaat van Adèle. Hij denkt tevens aan een comeback. 5.000 mensen tekenen eind 2015 een petitie waarin ze Phil Collins vragen af te zien van deze terugkomst in de muziek. Hij heeft er erg om moeten lachen. Die comeback komt er echter wel, want in 2016 en 2017 staat hij, met zijn zoon achter de trommels, weer in de concertzalen. In 2022 wordt bekend dat hij wegens gezondheidsredenen definitief moet stoppen met optreden. (Bron: ANP)