Historie van 13 januari
In Vandaag de Dag kunt u belangrijke, fijne, droevige, bijzondere of andersoortige gebeurtenissen vinden die op 13 januari hebben plaatsgevonden.
1893: Eden wordt schaatskampioen
Jaap Eden wordt de eerste wereldkampioen schaatsen. Hij behaalt de titel in Amsterdam en is dan slechts 19 jaar. Eden wint in totaal 3 wereldtitels allround.
1916: de Zuiderzeevloed
In de nacht van 13 op 14 januari 1916 breekt door een zware storm de Zuiderzeedijk op drie plaatsen door. Bijna heel Waterland staat tot aan de Zaan onder water en er valt een groot aantal slachtoffers. Het is de aanzet voor de bouw van de afsluitdijk.
1957: introductie van de frisbee
De 1e frisbee komt op de markt. De fabrikant heet Wham-O. De frisbee wordt ook de Pluto Platter genoemd.
1968: Johnny Cash treedt op in Folsom Prison
Johnny Cash treedt op in de Folsom Prison, een gevangenis in Californië. Hoewel Johnny zelf nooit in de gevangenis heeft gezeten (wel eens een nachtje in een politiecel), had hij veel op met gevangenen. Hij trad regelmatig op in gevangenissen en nam drie platen op in de bak, te weten At Folsom Prison, Live at San Quentin (1969) en På Österåker (1972), opgenomen in een Zweedse gevangenis. Folsom Prison Blues is een country nummer 1 hit voor ‘The Man in Black’. Het gaat over een man die weet dat hij fout was en dus terecht in de bak zit (I shot a man in Reno, just to watch him die). Toch droomt hij van buiten terwijl hij luistert naar het fluiten van een voorbij rijdende trein en hij speculeert over wat de mensen in die trein aan het doen zijn.
1969: Yellow Submarine ligt in de winkel
The Beatles brengen Yellow Submarine uit. Veel fans zien dit als het zwakste werk van The Beatles. De plaat zou uitgebracht worden tegelijk met de film. Dat gebeurt niet omdat The White Album net is uitgebracht. Yellow Submarine is de enige plaat van The Beatles die niet de eerste plaats haalt. Op het moment van het uitbrengen van Yellow Submarine staat The White Album namelijk nog steeds op 1.
2012: de Costa Concordia vergaat
Wat een schitterende cruise had moeten worden, eindigt in een nachtmerrie. Voor de kust van het Italiaanse eiland Giglio loopt het cruiseschip de Costa Concordia op een rots. Een scheur van tientallen meters in de romp is het gevolg. Het schip maakt slagzij, drijft naar de kust van het eiland en zinkt voor de helft. Er overlijden 32 mensen. Men neemt het kapitein Francesco Schettino vooral kwalijk dat hij vroegtijdig de Costa Concordia wil verlaten. De kustwacht sommeert hem terug te gaan naar zijn post. De Italiaanse overheid stelt een (strafrechtelijk) onderzoek in. Uiteindelijk veroordeelt de rechter de kapitein tot een gevangenisstraf van 16 jaar wegens doodslag, het veroorzaken van een schipbreuk en het in de steek laten van de passagiers.
Geboren op 13 januari:
1909: de geboortedag van Marinus van der Lubbe
Marinus ‘Rinus’ van der Lubbe (Leiden, 1909 – Leipzig, 10 januari 1934) was een Nederlandse communist die door de meeste historici wordt aangemerkt als brandstichter van het Duitse Rijksdaggebouw in Berlijn op 27 februari 1933. Hij wordt berecht, schuldig bevonden en geëxecuteerd op 10 januari 1934.
1966: de geboortedag van Leo Visser
Leo Visser (Haastrecht, 1966) is een Nederlandse oud-schaatser. In 1989 pakt Visser naast de Europese en de wereldtitel allround ook de wereldtitel op de 1.500 en de 5.000 meter en wordt hij Europees kampioen op de 5.000 en de 10.000 meter. Met zijn reuzenklapper is hij één van de meest succesvolle schaatsers in onze vaderlandse geschiedenis. Visser beëindigt zijn carrière in 1992 na de Spelen van Albertville. Hij pakt tijdens een zinderend gevecht met de Noren Koss en Søndrål twee keer brons op de 1.500 en 5.000 meter. Leo Visser is blijven steken op één zilveren en drie keer bronzen olympische medailles. Visser en Rintje Ritsma personifiëren de tragiek van de allround-kampioen die op de Olympische Spelen altijd wel een afstandsspecialist voor moet laten gaan. Visser gaat aan het werk als piloot, maar keert in 2002 terug in de sportwereld als Chef de Mission van de Olympische ploeg in Salt Lake City. Na zijn schaatscarrière wordt hij piloot bij de KLM.
1970: de geboortedag van Marco Pantani
Marco Pantani (Cesena, Italië, 1970) staat in de wielerlijstjes als één van de beste klimmers in de geschiedenis van professioneel wielrennen. De Italiaan grossiert gedurende zijn carrière in de bijnamen: ‘Olifantje’, door zijn grote oren, en ‘De Piraat’, door de bandana die hij steevast draagt. Pantani zet de kroon op zijn werk door in 1998 zowel de Tour de France als de Giro d’Italia te winnen, al nemen geruchten over zijn vermeend dopinggebruik hand over hand toe. Tijdens de Giro van 1999 wordt de gedoodverfde winnaar uit de race gezet omdat officials hem ervan verdenken EPO gebruikt te hebben. Een jaar later is Pantani terug in het peloton, maar zijn carrière gaat bergafwaarts. Even weet hij nog indruk te maken door tijdens de Tour de France als enige renner met de onverslaanbare Lance Armstrong mee de Mont Ventoux op te klimmen. De jaren daarna verdwijnt Pantani meer en meer in de vergetelheid, tot zijn dood in 2004. Zijn overlijden is te wijten aan een hartinsufficiëntie, uitgelokt door een mengsel van medicijnen en drugs.
1977: de geboortedag van Orlando Bloom
Orlando Bloom is een Britse acteur, bekend van films als The Lord of The Rings en Pirates of the Caribbean. De laatste delen van deze twee films hebben beiden meer dan een miljard dollar opgebracht, een prestatie alleen geëvenaard door acteur Bernard Hill. Door zijn knappe kop en vermogen om miljoenen binnen te halen is Bloom één van de meest gevraagde acteurs van dit moment. Bijna was Bloom’s carrière in de knop gebroken. Tijdens een val van drie verdiepingen breekt de aanstormende acteur zijn rug. Zijn artsen vrezen dat hij nooit meer zal kunnen lopen, maar de breuk blijkt uiteindelijk mee te vallen. Twaalf dagen na zijn valpartij loopt Bloom op krukken het ziekenhuis uit. Zijn acteercarrière neemt vanaf dat moment een vlucht. Na enkele kleine gastrollen in televisieseries wordt de talentvolle jongeman gecast in het Tolkien-epos The Lord of The Rings. In zijn rol als de elf Legolas doet Bloom menig meisjeshart sneller kloppen. Diverse tijdschriftenroepen hem uit tot aanstormend talent van het jaar en Disney-studio’s kloppen op de deur: een ster is geboren.
Aangespoord door de deelname van acteur Johnny Depp, gooit Bloom zich op het filmproject Pirates of The Caribbean. Twee delen later is zijn kostje gekocht. Bloom kan zich op dit moment een van Hollywood’s best betaalde acteurs noemen. In 2007 verschijnt het derde en tevens laatste deel van de Pirates of the Caribbean: At World’s End. In 2008 speelt hij An Education en in New York, I love you. In 2010 is hij te zien in maar liefst vier films: Sympathy for Delicious, Main Street, The Good Doctor en The Cross. The Good Doctor en The Three Musketeers zijn de films waarin Bloom in 2011 te zien is. Daarna speelt hij in 2012, 2013 en 2014 wederom in films waarvan het boek is geschreven door Tolkien: The Hobbit. Tevens ontvangt hij in 2014 een ster op Hollywood Walk Of Fame.
In 2017 is Orlando Bloom opnieuw te bewonderen in een Pirates of the Caribbean-film, namelijk Pirates of the Caribbean: Dead Men Tell No Tales.