Historie van 27 januari
In Vandaag de Dag kunt u belangrijke, fijne, droevige, bijzondere of andersoortige gebeurtenissen vinden die op 27 januari hebben plaatsgevonden.
1880: octrooi op de gloeilamp
Thomas Alva Edison krijgt octrooi op zijn uitvinding de gloeilamp. Gloeilampen hebben een ingebouwde of geplande veroudering waardoor ze maar een bepaald aantal uren branden voordat ze kapot gaan. Dit is een afspraak tussen gloeilampfabrikanten in de jaren twintig van de vorige eeuw. Bewijs voor het feit dat gloeilampen veel langer mee kunnen, hangt in de brandweerkazerne in Livemore, Verenigde Staten. Deze lamp brandt al sinds 1901 met uitzondering van een korte onderbreking toen de kazerne een andere locatie kreeg.
1880: oprichting van de National Geographic Society
De National Geographic Society wordt in Washington opgericht. Opzet van de vereniging is het opdoen en het verspreiden van kennis over de aarde.
1917: De Koning wint de Elfstedentocht
Het is koud genoeg voor een Elfstedentocht. De tocht wordt gewonnen door Coen de Koning, die voor de tweede keer meedoet en voor de tweede keer wint. Tijdens de Konings debuut 1912 gebeurt er iets geks. Samen met Jetze Keizer ligt hij op kop. Keizer heeft een inzinking en vraagt aan de Koning om even te rusten. De Koning denkt ‘bekijk het maar’, geeft gas en zet Keizer op een niet te overbruggen achterstand. De Koning wint. Dan komt er een protest van deelnemer Ferwerda. Waarschijnlijk heeft hij medelijden met de verliezer. Hij zegt dat De Koning zich heeft laten voortrekken door een gids. De Koning is des duivels. In 1917 meldt de Koning dat hij niet mee doet aan de Elfstedentocht. Totdat hij hoort dat Ferwerda wel van de partij is. Uit woede doet ie toch mee en verplettert Ferwerda door ‘m op een afstand van een uur en 56 minuten te zetten.
1945: bevrijding van Auschwitz
Het Rode Leger bevrijdt het nazivernietigingskamp Auschwitz in Polen. In het kamp zijn meer dan een miljoen mensen, voornamelijk joden, door de nazi’s om het leven gebracht.
1989: vrijlating van Aus der Fünten en Fisher
De laatste twee nog in leven zijnde gevangen oorlogsmisdadigers, Ferdinand aus der Fünten en Franz Fisher, worden vrijgelaten. Ze hebben dan 44 jaar gevangenisstraf erop zitten. Er bestaat veel verzet onder vooral oud verzetsmensen en oorlogslachtoffers over deze vrijlating. Beiden zijn verantwoordelijk voor het oppakken en op transport zetten van Joden. Fisher en Aus der Fünten sterven een paar maanden na hun vrijlating.
Geboren op 27 januari:
1756: de geboortedag van Wolfgang Amadeus Mozart
Wolfgang Amadeus Mozart (Salzburg, Oostenrijk, 1756) is één van de meest tot de verbeelding sprekende componisten. Het muzikale wonderkind reist al op zeer jonge leeftijd langs de Europese paleizen onder begeleiding van zijn strenge vader Leopold. Op 13-jarige leeftijd wordt hij benoemd tot concertmeester aan het hof Hieronymus von Colloredo, de aartsbisschop van Salzburg. Mozart heeft echter andere plannen. Hij voelt zich ongewaardeerd in de starre en conservatieve Oostenrijkse stad. Hij reist af naar Wenen, de culturele hoofdstad van Europa, om zich temidden van andere componisten verder te kunnen ontwikkelen. Het is ook in Wenen dat hij zijn latere vrouw Constanze Weber ontmoet, tot groot ongenoegen van zijn vader.
De rivaliteit tussen concertmeester van Keizer Jozef II, Antonio Salieri, en de onstuimige Mozart wordt vereeuwigd in Milos Foremans meesterwerk ‘Amadeus’. Salieri wint in 1786 een wedstrijd wie de mooiste opera kan schrijven en leidt op die manier Mozarts verval in. Het wonderkind sterft vijf jaar later, uitgeput door waanideeën en depressies. Zijn laatste en wellicht meest beroemde werk is het onvoltooide Requiem in D–klein.
1832: de geboortedag van Lewis Caroll
Lewis Caroll (Daresbury, Groot-Brittannië, 1832-Guildford, 14 januari 1898) was de schrijver van onder meer Alice in Wonderland. Caroll studeert cum laude af als wiskundige. Hij is Engelse Deken van de Anglicaanse kerk en logicus. Hij is een lange man die stottert en scheef loopt. Hij kan moeilijk met volwassenen omgaan en zoekt vriendschap met kinderen. Eén van die kinderen is de tienjarige Alice Pleasance Liddel op wie Alice in Wonderland is gebaseerd. Lewis Caroll fotografeert Alice enige malen.
1944: de geboortedag van Nick Mason
Nick Mason (Birmingham, Engeland, 1944) is de drummer van de legendarische psychedelische rockband Pink Floyd. Hij is het enige bandlid dat in alle bezettingen heeft gespeeld. Mason vormt in 1964 samen met zijn vrienden Roger Waters, Syd Barrett, Bob Klose en Richard ‘Rick’ Wright de groep Sigma 6 op, waaruit later Pink Floyd ontstaat. Nick Mason is gek op auto’s en heeft onder meer de 24 uur van Le Mans gereden. Ook rijdt hij races met klassieke auto’s.
1970: de geboortedag van prins Carlos de Bourbon de Parme
Prins Carlos Xavier Bernardo Sixto Marie de Bourbon de Parme (Nijmegen, 1970) is de oudste zoon van prinses Irene Emma Elisabeth van Oranje-Nassau van Lippe-Biesterfeld en haar voormalig echtgenoot Karel Hugo van Bourbon-Parma. Hoewel hij de titel prins draagt komt hij niet in de lijn van troonopvolgers voor. Omdat zijn moeder geen toestemming heeft gevraagd aan het parlement voor haar huwelijk en zich bovendien in het geheim tot het katholicisme heeft bekeerd, kan Carlos geen aanspraak maken op de troon. Wel vervult hij met regelmaat representatieve taken. Zo is hij in 2003 bij de installatie van de Prins Claus Leerstoel, samen met zijn tante koningin Beatrix en prinses Máxima. Bij bijzondere gebeurtenissen in de Koninklijke Familie is hij vaak aanwezig. Zo is hij bij het huwelijk van zijn neef Constantijn in 2001 een van de leden van het bruidspersoneel. Na het overlijden van zijn vader prins Carlos Hugo krijgt prins Carlos in 2010 de titel Hertog van Parma en hij is daarmee het hoofd van het huis Bourbon-Parma.