In Vandaag de Dag kunt u belangrijke, fijne, droevige, bijzondere of andersoortige gebeurtenissen vinden die op 21 november hebben plaatsgevonden.

1783: 1e vlucht met de Montgolfière

De gebroeders Montgolfier maken de 1e vlucht met een hete luchtballon. In de volksmond wordt deze 1e luchtballon ook wel ‘Montgolfière’ genoemd. Het vaartuig bereikt een hoogte van 90 meter en 25 minuten later landt de ballon veilig weer 8 kilometer verderop.

1877: uitvinding van de fonograaf

Thomas Edison vindt de fonograaf uit. Dit is een apparaat om geluid op te nemen en weer af te spelen.  Een fonograaf werkt als volgt: een naald trekt bij de opname van geluid een groef van verschillende diepte in een metaallaag die is aangebracht om een ronddraaiende cylinder. Door de naald weer aan het begin van de groef te zetten, is het geheel af te luisteren. De eerste geluidsopname is een kinderliedje getiteld Mary Had A Little Lamb dat Edison zelf voordraagt. In 1927 herhaalt Edison deze eerste woorden op een fonograaf hetgeen te beluisteren is in het filmpje hieronder.

1980: Wie heeft J.R. neergeschoten?

Rond 1980 is de soapserie Dalllas zeer populair in Amerika en daarbuiten. Op 21 maart 1980, aan het einde van het seizoen, schiet iemand de slechterik J.R. Ewing neer. Er zijn veel gegadigden, aangezien J.R. graag vijanden maakt. Maar wie heeft het gedaan? De acteurs zelf hebben geen idee wie de dader is. De producenten nemen namelijk meerdere scenes met mogelijke schutters op, die allemaal de trekker overhalen. Hierdoor weet niemand wie uiteindelijk in de aflevering verschijnt waarin de dader bekend wordt. Mensen over de hele wereld discussiëren over de identiteit van de schutter. Er zijn zelfs T-shirts en andere voorwerpen te koop waarop de vraag gedrukt staat wie J.R. heeft neergeschoten. Op 21 november 1980 kijken zo’n 83 miljoen mensen in de VS naar de opening van het nieuwe seizoen waarin het antwoord wordt gegeven. Het is de schoonzuster en voormalige minnares van J.R. Kristin Shepard die de trekker heeft overgehaald! Wereldwijd bekijken ongeveer 350 miljoen mensen de bewuste aflevering. (Foto: ANP) 

1981: anti-kernwapendemonstratie

In Amsterdam demonstreren meer dan 400.000 mensen uit het hele land tegen het NAVO-besluit om atoomraketten voor middellange afstand in West-Europa te plaatsen. Een groot aantal vredesorganisaties en partijen is hierbij betrokken, onder andere het IKV.

Geboren op 21 november:

1938: de geboortedag van Jan Fillekers

Op 21 november 1938 komt de Nederlandse programmamaker en acteur Jan Fillekers in Utrecht ter wereld. Hij doorloopt de HBS en de Kweekschool en is van 1959 tot 1963 werkzaam als onderwijzer. Van 1963 tot 2000 is hij werkzaam voor de NCRV. Jarenlang werkt hij samen met Henk van der Horst, Fred Benavente, Alexander Pola en Ted de Braak aan het programma Farce Majeure. Als freelancer is hij vanaf 2000 bezig en samen met Van der Horst houdt hij zogenaamde ‘lezingen’. Farce Majeure is in de jaren zestig en zeventig een veel bekeken programma. De heren houden op pleinen bijeenkomsten. Mensen mogen dan voor de microfoon een onderwerp aansnijden wat dat door het ‘geacht Farce-forum’ op humoristische van antwoord wordt voorzien. Het eindigt met het lied Het is uit het leven gegrepen. Het programma eindigt met de kreet inpakken en wegwezen!.

Showroom is een ander veelbekeken programma. Het zorgt ervoor dat menigeen die in Showroom wordt belicht, eeuwige roem verwerft in Nederland. Zo is er de oude baas die niet gelooft dat er mensen op de maan zijn geland. Want als ze op de maan landen dan bevriezen ze, zo luidt zijn redenering. Ook is er de vrouw van Dikke Berk van de marine. Zij kan naar eigen zeggen niets en vindt dit bijzonder grappig. De vrouw die kabouters ziet en de tekenleraar die vliegtuigen volgt mogen zich erin verheugen in het collectieve geheugen van de Nederlanders te zijn opgenomen.
Jan Fillekers maakt in 2006 samen met Henk van der Horst een terugblik op Showroom. Dit doen zij in een serie van acht uitzendingen, die zij Denkend Aan Showroom… noemen. Andere programma’s waar Jan Fillekers aan meewerkt of teksten voor schrijft, zijn Daar Zeg Je Zowat Prettig Geregeld en De Nationale Nieuwsquiz.

Samen met Henk van der Horst heeft Jan tot 2012 een website, Ouwe Jongens genaamd. Hierop staan columns van de twee. Tevens worden er de laatste ontwikkelingen gemeld van de programma’s van Jan en Henk. Jan Fillekers en Henk van der Horst zijn op 4 oktober 2013 te zien in MAX TV Wijzer. Jan en Henk zijn in 2015 te bewonderen in de Nederlandse theaters met Het Is Uit Het Leven Gegrepen, een terugblik op het populaire programma Farce Majeur.

1958: de geboortedag van Evert van Benthem

Evert van Benthem (Sint Jansklooster, 1958) is een Nederlands schaatser die twee keer achter elkaar de Elfstedentocht wint. Hij is boer in Sint Jansklooster als hij landelijke bekendheid krijgt wanneer hij op 21 februari 1985 de 13de Elfstedentocht wint. Samen met de marathonrijders Jan Kooiman, Jos Niesten, Henri Ruitenberg nadert hij als eerste de finish. In de eindsprint behaalt Van Benthem uiteindelijk met enkele meters een nipte overwinning. Tegenwoordig woont Evert van Benthem met zijn gezin in Canada. Zijn beide zonen schaatsen ook.