Historie van 15 november
In Vandaag de Dag kunt u belangrijke, fijne, droevige, bijzondere of andersoortige gebeurtenissen vinden die op 15 november hebben plaatsgevonden.
1944: grootste bankoverval aller tijden in Almelo
Onder leiding van oud bankmedewerker Derk Smoes plegen 8 verzetsmensen een overval op de Nederlandsche Bank in Almelo. Om 17.30 uur gaat 1 van hen de bank binnen met een biljet van 100 gulden. Hij kijkt of de kust veilig is. De overvallers gaan naar binnen en richten een pistool op de borst van de directeur, een NSB’er, die de kluis moet openen. Ze zetten medewerkers aan het werk die 13 kisten met in totaal 46 miljoen gulden, omgerekend naar nu een half miljard euro, moeten vullen. Het bankpersoneel wordt in de kluis opgesloten. De overvallers weten te ontkomen terwijl het alarm afgaat.
De overvallers hebben toestemming gekregen voor de overval van de Nederlandse regering in Londen. Ze hebben ook het plan om de Twentse Bank te overvallen waar 77 miljoen gulden is opgeslagen maar ze durven het uiteindelijk niet aan.
De Duitsers zijn beschaamd en woedend tegelijk over de bankoverval. Ze loven een beloning van maar liefst 1 miljoen gulden uit voor de gouden tip! De overvallers verstoppen het geld in een hooiberg. Ze zenden een gecodeerde boodschap naar Londen over het succes van de overval. Ook Winston Churchill wordt op de hoogte gesteld.
Ongeveer 2 weken later houden de Duitsers een verzetsman aan die blanco persoonsbewijzen in zijn sok heeft verstopt. Ze martelen hem en weten zo 7 van de 8 overvallers op te pakken. Tevens vinden ze het geld terug. Slechts 1 van de overvallers overleeft de concentratiekampen waar de overvallers naar zijn gestuurd.
1969: demonstratie tegen de Vietnamoorlog
In Washington protesteren meer dan een kwart miljoen mensen tegen de oorlog in Vietnam. Op dat moment bevinden zich bijna 510.000 Amerikaanse soldaten in het oorlogsgebied. Uiteindelijk sneuvelen er 58.000 van hen.
1970: Eddy Treijtel schiet meeuw uit de lucht
In de wedstrijd tussen Sparta en Feyenoord schiet Feyenoord-doelman Eddy Treijtel per ongeluk een meeuw uit de lucht. In de 63e minuut trapt Treijtel de bal uit zijn handen, om die weer in het spel te brengen. Onderweg komt het tot een treffen tussen meeuw en voetbal. Het beest overleeft de aanvaring niet. Zowel Feyenoord als Sparta claimen dat de bewuste meeuw zich in opgezette toestand in hun museum bevindt. De wedstrijd eindigt in 1-1.
1971: opening van de Haringvlietdam
Koningin Juliana opent de Haringvlietdam tussen Voorne en Goeree. Dit is het zesde bouwwerk van de Deltawerken. Deze dam sluit het Haringvliet af. Samen met minister Willem Drees jr. van Verkeer en Waterstaat opent koningin Juliana deze dam.
1976: mislukte arrestatie van Pieter Menten
De politie probeert oorlogsmisdadiger Pieter Menten te arresteren. Menten en zijn vrouw zijn echter getipt en weten te vluchten naar Zwitserland. Daar wordt Menten uiteindelijk op 6 december van dat jaar in een hotel van zijn bed gelicht en gearresteerd. Pieter Menten groeit op in een welgestelde Rotterdamse familie en vestigt zich later als zakenman in Polen. Daar heeft hij tijdens de Tweede Wereldoorlog massamoorden gepleegd in de Poolse dorpen Podhorodze en Urycz. Ook heeft hij Joodse kunstwerken geroofd. Journalist Hans Knoop weet Menten in 1976 te ontmaskeren en weet hem, na Mentens vlucht naar Zwitserland, op te sporen. Op 14 november 1987 overlijdt Menten in een verzorgingshuis in Loosdrecht.
Geboren op 15 november:
1913: de geboortedag van Riek Schagen
Riek Schagen (Amersfoort, 1913) was een Nederlandse actrice en kunstenaar. Ze speelt in vele tv- en filmproducties, waaronder Ciske de Rat, De Kleine Waarheid en de documentaire Fanfare van Bert Haanstra. Het meest bekend wordt ze als Saartje, de huishoudster van de burgemeester in de tv-serie Swiebertje. Riek Schagen speelt de rol van Saartje tien jaar. Riek Schagen overlijdt op 14 juli 2008 op 94-jarige leeftijd.
1931: de geboortedag van Jan Terlouw
In Kamperveen in 1931 wordt Jan Cornelis Terlouw geboren. Hij is een Nederlandse fysicus, auteur en politicus voor D66. Terlouw groeit op in de Veluwse dorpen Garderen en Wezep en studeert wis- en natuurkunde aan de Rijksuniversiteit Utrecht. In 1964 promoveert hij op thermonucleair onderzoek. In 1970 debuteert Jan Terlouw met zijn eerste boeken Pjotr en Oom Willibrord. Tevens wordt hij in dat jaar actief als gemeenteraadslid. Hij komt ook in dat jaar voor D66 in de Tweede Kamer. Twee jaar later wordt hij fractievoorzitter en onder zijn leiding komt D66 uit een diep dal. In 1981 behaalt de partij een grote verkiezingsoverwinning. Hij wordt minister van Economische Zaken en vicepremier in het tweede en derde kabinet-Van Agt.
Jan Terlouw schrijft verder een aantal boeken, voornamelijk kinderboeken. Zijn politieke achtergrond schijnt in zijn boeken door, omdat hij regelmatig eigentijdse problemen aan de orde stelt. Hij bespreekt onder andere het milieu, de politiek en geschiedenis. Zijn hoofdpersonen zijn inventieve jongeren, die op een originele manier met problemen omgaan. Zijn boeken zijn talloze malen herdrukt, bekroond en vertaald in vele talen. Bekende titels zijn Koning van Katoren, Oorlogswinter, Briefgeheim en Eigen rechter. De eerste drie titels zijn verfilmd. De laatste jaren schrijft Jan Terlouw boeken met zijn dochter Sanne. Het zijn detectives die gaan over een vader en dochter die samen moorden oplossen. Samen met zijn dochter schrijft hij tevens de roman In Huis Met Een Seriemoordenaar dat in 2015 verschijnt. Het is gebaseerd op een waargebeurd verhaal: de familie Terlouw verhuurt een kamer aan een meisje dat verkering heeft met de grootste seriemoordenaar van Nederland Hans van Zon.
In 2012 laat Jan Terlouw weten te stoppen met het schrijven van kinderboeken. Jan Terlouw: “Hun wereld is gevuld met computerspelletjes, twitteren en mobiele telefoons. Dat staat te ver van mij af. Als ik daarover moet schrijven komt het gekunsteld over.”
Jan Terlouw krijgt in 2016 van Matthijs van Nieuwkerk zendtijd in De Wereld Draait Door. Hij pleit tegen de verwoesting van de aarde en signaleert een gebrek aan vertrouwen tussen mensen. Terlouw gebruikt de metafoor van het touwtje uit de brievenbus: mensen vertrouwden elkaar vroeger in die mate, dat ze een touwtje uit de brievenbus hadden hangen zodat mensen vrij konden binnenlopen. Nu is, volgens Terlouw, dat vertrouwen weg, in elkaar en in de politiek. Hij roept politici overal ter wereld integer te zijn. De schrijver en oud-politicus ontvangt veel lof voor zijn pleidooi. Terlouw: “Als ik die jeugd zie, potverdorie, daar zijn we toch voor? Ik heb een prachtig leven gehad, ik wil dat jullie dat ook hebben.” Jan Terlouw is tot aan haar dood in 2017 getrouwd met Alexandra van Hulst. In 2021 krijgt de dan 89-jarige een relatie met de 37 jaar jongere Anette Mul.
Op 20 november 2021 is Jan Terlouw te gast bij het MAX-programma Sterren op het Doek.
1932: de geboortedag van Petula Clark
Petula Clark (Ewell, Groot-Brittannië, 1932) is een Engelse zangeres en actrice. Op zevenjarige leeftijd is zij al een kindersterretje in Engeland. In 1949 neemt ze haar eerste plaat Music, Music op. Vanaf 1961 scoort ze hits in het Frans, Duits en Italiaans. Haar grootste hit is Downtown.
1945: de geboortedag van Anni-Frid Synni Lyngstad
Anni-Frid Synni Lyngstad (Ballangen, Noorwegen, 1945) is een Noorse zangeres. Ze wordt vooral bekend als zangeres van de Zweedse groep ABBA. Ze maakt op haar elfde haar debuut als zangeres tijdens een voorstelling ten bate van het Rode Kruis. Tussen 1972 en 1982 is ABBA Frida’s ‘hoofd-carrière’. In 1974 wint deze groep met het lied Waterloo de eerste prijs op het Eurovisie Songfestival. Daarna volgen vele wereldhits als SOS, Dancing Queen en Mamma Mia. Na ABBA scoort Frida een wereldhit met I Know There’s Something Going On, geschreven en geproduceerd door Phil Collins. Tijdens en na de jaren 90 neemt Frida vooral platen op in het Zweeds.
1961: de geboortedag van Diederik van Vleuten
Diederik van Vleuten (Den Haag, 1961) is een Nederlandse cabaretier. In augustus 1982 wordt hij aangenomen aan het Koninklijk Conservatorium in zijn geboortestad Den Haag. Hier kan hij niet kiezen tussen een toekomst als concertpianist, componist, muziektheoreticus, schoolmusicus, slagwerker, arrangeur, opnametechnicus of koordirigent. Uiteindelijk wordt hij dit allemaal niet. Hij begint bij cabaretgroep Zak en As en later maakt hij shows met Erik van Muiswinkel. Van Vleuten en Van Muiswinkel treden op met hun laatste gezamenlijke programma in 2009. Diederik van Vleuten komt in 2010 met zijn soloprogramma Daar Werd Wat Groots Verricht. Het vervolg op dit succesvolle programma heet Buiten Schot en is in 2012 en 2013 in de theaters te zien. Diederik van Vleuten ontvangt in 2013 de Prijs van de Kritiek, bestemd voor iemand die een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de podiumkunsten in Nederland. Samen met pianist Ivo Janssen is hij in 2014 in de theaters te bewonderen met de voorstelling De Grote Oorlog. In 2016 is hij op het toneel te bewonderen met Mijn nachten met Churchill en in 2018 met Nog nooit vertoond.
