Historie van 21 december
In Vandaag de Dag kunt u belangrijke, fijne, droevige, bijzondere of andersoortige gebeurtenissen vinden die op 21 december hebben plaatsgevonden.
1913: Arthur Wynne ontwerpt de kruiswoordpuzzel
De eerste kruiswoordpuzzel wordt bedacht door Arthur Wynne. Hij werkt voor de New York World wanneer hij gevraagd wordt een nieuw spel te bedenken voor deze krant. Hij denkt aan een spel dat hij in zijn jeugd vaak heeft gespeeld, bekend onder de naam tovervierkant. Niet lang daarna komt hij met de kruiswoordpuzzel. In eerste instantie verschijnt de puzzel zonder de bekende zwarte vakjes. Wanneer Wynne zijn eerste kruiswoordpuzzelboek uitgeeft in 1924, ziet de puzzel eruit zoals we die nu kennen.
1937: première van Sneeuwwitje En De Zeven Dwergen
Walt Disney brengt de tekenfilm Sneeuwwitje En De Zeven Dwergen uit. Deze film is de allereerste animatiefilm die langer dan een uur duurt. Disney ontvangt dan ook voor de film een speciale Academy Award, de Honorary Award. Interessant detail over de film is dat Disney een speciale bonus uitlooft voor visuele grapjes. Elke tekenaar die een goede visuele grap bedenkt, kan daarmee vijf dollar verdienen.
1968: lancering van Apollo 8
De Apollo 8 is de eerste bemande missie die in een baan om de maan wordt gebracht. Tijdens deze missie zijn mogelijke landingplaatsen voor volgende Apollo-missies verkend. Na ruim 20 uur in een baan om de maan te hebben verbleven, wordt de terugreis naar aarde ingezet. Op 27 december landt de capsule in de Stille Oceaan. Kenners noemen deze ruimtereis de meest gedurfde onderneming uit de geschiedenis van NASA: nog nooit is een door mensen bemand voertuig zo ver weg geweest van aarde. De astronauten zijn letterlijk proefkonijnen en hebben geen idee wat hun te wachten staat. Het is de generale repetitie voor de maanlanding van Apollo 11. Op 24 december 1968 zien de astronauten voor het eerst de aardopkomst: met onder hen de maan, zien ze de aarde aan de horizon verschijnen.
1983: Spanje wint van Malta
Het Spaanse voetbalelftal wint met maar liefst 12-1 van Malta. Hierdoor gaat, tot groot ongeloof van vele Nederlanders, Oranje niet naar het EK van 1984. Niemand had van te voren verwacht dat Spanje met elf doelpunten verschil de wedstrijd zou winnen. Het is precies het aantal doelpunten dat het land nodig heeft om Nederland in de stand te passeren en zich te kwalificeren.
1988: de Lockerbie-aanslag
Boven het Schotse plaatsje Lockerbie explodeert vlucht 103 van de luchtvaartmaatschappij PanAm door een bomaanslag. Alle 259 inzittenden komen om het leven. Op de grond overlijden overlijden nog eens elf mensen. Na onderzoek blijkt dat de Libische geheime dienst achter de aanslag zit.
1992: vliegramp op Faro
Tijdens de landing op de Portugese luchthaven Faro verongelukt een Nederlands vliegtuig van Martinair. In totaal komen 56 mensen om het leven.
Geboren op 21 december:
1924: de geboortedag van Rita Reys
Rita Reys wordt geboren in 1924 in Rotterdam. Ze komt in aanraking met jazz als ze in 1943 in een kroeg de jazzdrummer Wessel Ilcken ontmoet. Hij is weg van haar en van haar stem en de twee trouwen na de oorlog. De jaren na de oorlog toert Rita door Europa. Rita wordt zwanger en zij en Wessel keren terug naar Nederland. Ze maakt haar eerste Nederlandse plaat, Jazz Behind The Dikes. Het wordt een groot succes. Rita’s talent wordt opgemerkt door de Amerikaanse producer George Avakian. Ze gaat naar de Verenigde Staten en neemt daar ondermeer met Art Blakey The Cool Voice Of Rita Reys op. Het volgende jaar is Rita weer in Amerika maar bij thuiskomst wacht haar een nare verrassing: haar echtgenoot Wessel sterft aan een hersenbloeding. Lang om te rouwen heeft Rita niet want er moet brood op de plank komen.
Rita treedt steeds vaker op met Pim Jacobs. Hij is zeer verliefd op de zangeres en vraagt haar ten huwelijk. Ze trouwen in 1960. Ze wint met trio Pim Jacobs het jazzfestival van Juan les Pins in Frankrijk wat haar de titel Europe’s First Lady of Jazz oplevert. In 1982 echter wordt bij de zangeres borstkanker geconstateerd. Ze geneest en treedt op in het Concertgebouw met als gevolg lovende kritieken. Het concert wordt op plaat uitgebracht. Ze neemt een dubbel-LP op in 1991. Het zou haar laatste werk met Pim Jacobs worden, bij wie in 1995 kanker wordt geconstateerd. Pim Jacobs overlijdt in 1996.
Voor haar 75e verjaardag neemt Rita The Lady Strikes Again op. Ook schrijft ze met Bert Vuijsje haar biografie in 2004. In 2006 ontvangt ze als eerste Nederlandse jazz-zangeres een Oeuvre Edison. In 2008 staat Rita Reys voor de 19e keer op het North Sea Jazzfestival. Young At Heart heet de cd van Rita die in 2010 verschijnt. Rita Reys staat in 2011 zeventig jaar op de planken. Vanwege deze unieke prestatie wordt de jazz-zangeres op 21 november 2011 bevorderd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Ze treedt ze in 2012 en 2013 op in de North Sea Jazzclub. Rita Reys overlijdt op 28 juli 2013 op 88-jarige leeftijd.
1972: de geboortedag van Duco Bauwens
Duco Bauwens (1972) is een televisiepresentator bij Omroep MAX. Samen met Olga Commandeur presenteert hij Nederland In Beweging. Als kind beoefent hij zelfverdedigingsporten. Sinds 2000 houdt hij zich bezig met aerobics en fitness. Hij is sportinstructeur en sportschoolhouder. Duco richt zich vooral op de groep 40+ om hen in beweging te krijgen.
1966: de geboortedag van Marco Borsato
Marco Borsato (Alkmaar, 1966) is de zoon van Roberto Borsato en Mary de Graaf. Als zanger breekt hij door nadat hij op 7 april 1990 de Soundmixshow wint met zijn vertolking van het nummer At This Moment van Billy Vera. In 1994 stapt hij over op Nederlandstalige nummers. In 1994 staat zijn Nederlandstalige hit Dromen Zijn Bedrog 12 weken op de 1e plaats in de Nederlandse hitparade. Sinds 1998 vervult Marco Borsato de rol van ambassadeur van de Stichting War Child. Ook trouwt hij dat jaar met Leontine Ruiters in Venetië. Samen hebben ze 3 kinderen. In 2020 scheiden de 2.
In 2008 maakt Marco zijn debuut als acteur in de film Wit Licht. Marco was mede-eigenaar van het bedrijf The Entertanainment Group. Dat gaat in september 2009 failliet. Het succes lacht Marco in 2010 weer tegemoet als hij samen met Guus Meeuwis zijn zoveelste nummer 1 hit heeft met het nummer Schouder Aan Schouder. Het jaar 2011 verloopt weer minder. Bij Marco wordt een stembandpoliep geconstateerd die in augustus wordt verwijderd. Marco brengt in 2013 de single Muziek van het album Duizend Spiegels uit. De plaat bereikt de 1e plaats van de hitparade evenals de opvolger Ik Zou Het Zo Weer Overdoen, een duet met Trijntje Oosterhuis. Evenwicht heet de plaat die Marco eind 2015 op de markt brengt.
Met breng me naar het Water in 2016 en Thuis in 2017 bestijgt Marco wederom in de hitparades. In mei en juni 2019 geeft hij 3 optredens in de Rotterdamse Kuip. Marco Borsato is tot 2020 getrouwd met Leontine Ruiters. Zij gaan in dat jaar scheiden wegens een buitenechtelijke affaire van de zanger. In 2021 besluiten ze toch weer met elkaar te proberen. De hernieuwde relatie duurt echter niet lang want in 2022 heet Leontines nieuwe vriend John Huiberts.
Marco Borsato wordt in 2021 beschuldigd van seksueel misbruik van een minderjarige. Er wordt een onderzoek naar hem gestart. In 2022 wordt hij in het programma BOOS: This is The Voice wederom beschuldigd van seksueel overschrijdend gedrag. Naar verluid heeft hij dit gedaan tijdens zijn werkzaamheden bij The Voice Kids en The Voice of Holland.
1940: de geboortedag van Frank Zappa
Frank Vincent Zappa (Baltimore, Maryland, VS, 1940) was een Amerikaans musicus. Begin jaren zestig ontstaat de band Mothers of Invention rondom Zappa. Hij vermengt rock, pop, jazz, bigband, elektronica en klassieke muziek met elkaar. Zappa is een muzikale pionier en een man die zeer kritisch is voor zichzelf. Hij voert steeds vernieuwingen door. Hij is politiek en maatschappijkritisch in zijn vaak ironische teksten. Frank Zappa protesteert tegen oorlog, het fundamentalistische geloof, de popcultuur en kleinburgerlijkheid. Zappa was sinds 1967 getrouwd met Gail. Samen krijgen ze vier kinderen. De muzikant overlijdt in 1993 aan de gevolgen van prostaatkanker. Zappa mag tot de belangrijkste componisten van de tweede helft van de twintigste eeuw worden gerekend.
1937: de geboortedag van Jane Fonda
Jane Fonda (New York, 1937) is bekend als actrice, schrijfster, voormalig model en fitnessgoeroe. Sinds 1960 is Fonda te zien in films. Ze wint in haar carrière twee Oscars: de een voor haar rol in de film Klute, de ander voor haar rol in Coming Home. In 1991 kondigt ze aan niet langer te acteren, maar in 2005 is ze toch weer te zien in de film Monster In law. Tussen 1982 en 1995 produceert ze ook een aantal workout-video’s. Fonda zet zich in voor verschillende politieke doeleinden, het belangrijkste voorbeeld is de Vietnamoorlog. Ook protesteert ze fel tegen de oorlog in Irak. Jane Fonda is meerdere keren getrouwd geweest. Ze woont gescheiden van haar laatste echtgenoot, mediamagnaat Ted Turner, in Atlanta, Georgia.