In Vandaag de Dag kunt u belangrijke, fijne, droevige, bijzondere of andersoortige gebeurtenissen vinden die op 1 oktober hebben plaatsgevonden.

1908: de eerste T-Ford

In het Amerikaanse Detroit wordt de eerste T-Ford geïntroduceerd. De bouw van T-Ford nummer 1 vindt plaats op 24 september van dat jaar. De Ford Motor Company wordt op 16 juni 1903 opgericht door Henry Ford en 11 investeerders.

1949: Volksrepubliek China

Mao Zedong roept in Peking de Volksrepubliek China uit. Hiermee komt een einde aan de burgeroorlog tussen de communisten van Mao en de nationalistische Kwomintang.

1958: start van NASA’s activiteiten

Ruimtevaartorganisatie NASA begint met haar activiteiten. In 1969 zet NASA de eerste mensen op de maan. Naast NASA zijn er ook commerciële ruimtevaartorganisaties.

1964: de eerste uitzending van Nederland 2

Nederland 2 is voor het eerst op tv. De zender is bedoeld voor omroepen die al uitzenden op het eerste Nederlandse net, aangevuld door kleine zendgemachtigden.

1975: Ali wint de Thrilla in Manila

Muhammad Ali wint de Thrilla in Manila. Ali vecht voor 25.000 mensen tegen Joe Frazier op de Filipijnen. Pas in de 14de ronde moet ‘Smokin’ Joe Frazier zijn meerdere erkennen in Ali. Het is een zeer zwaar gevecht. Ali omschrijft de bokspartij als het meest vergelijkbaar met sterven. Experts noemen het gevecht één van de beste partijen ooit gevochten.

1990: Goede Tijden, Slechte Tijden begint

De soap Goede Tijden, Slechte Tijden wordt voor het eerst uitgezonden.

1993: de Dag van de Ouderen

Sinds dit jaar is 1 oktober jaarlijks de Dag van de Ouderen.

2017: dodelijkste massamoord door 1 persoon in de VS

Aan de las Vegas Strip in Las Vegas in de Amerikaanse staat Nevada, vindt het jaarlijkse countryfestival Route 91 Harvest plaats. Tijdens het slotoptreden wordt er plotseling geschoten met een automatisch wapen. De schutter schiet zo’n 10 minuten lang het ene magazijn na het andere leeg. Doordat het brandalarm afgaat in het Mandalay Bay Hotel, gelegen tegenover de plaats van het festival, weet de politie te achterhalen dat de schutter zich in een kamer in het hotel bevindt. Het blijkt te gaan om de 64-jarige Amerikaan Stephen Paddock die zich goed heeft voorbereid door onder meer camera’s buiten de hotelkamer op te hangen, zodat hij precies weet wanneer de politie hem komt arresteren. Als de politie de kamer nadert, wordt er op hen geschoten en raakt een agent gewond. Ze treffen de dader dood aan. Men gaat ervan uit dat hij zelfmoord heeft gepleegd.

Met 58 doden en 851 gewonden is het de dodelijkste massamoord gepleegd door 1 persoon in de Verenigde Staten. Over het motief van de dader is niets bekend.

Geboren op 1 oktober:

1924: de geboortedag van Jimmy Carter

Jimmy Carter ziet in 1924 het levenslicht in Plains, Georgia. Hij dient in de Amerikaanse marine als luitenant, runt een familiebedrijf in pinda’s en wordt in 1976 gekozen tot president van de Verenigde Staten. Carter wordt in 1971 gouverneur van de staat Georgia. In 1976 doet hij een gooi naar het presidentschap en wint. Op 20 januari 1977 wordt hij ingezworen als 39e president van de Verenigde Staten. Jimmy Carter is getrouwd met Rosalynn.

Carter doet een belangrijke stap om de gespannen verhoudingen tussen de VS en de Sovjet-Unie te verbeteren door het SALT II-verdrag in 1979 te ondertekenen. Het verdrag behelst onder meer het beperken van het aantal lanceerinrichtingen. Hij ondertekent dit verdrag samen met Sovjetpresident Leonid Breznjev. In 1979 bereikt Jimmy Carter een historisch vredesakkoord tussen Israël and Egypte. De presidenten Menachem Begin (Israël) en Anwar Sadat (Egypte) ondertekenen het verdrag. Sadat wordt later vermoord vanwege dit vredesgebaar in de richting van Israël.

Iraanse studenten gijzelen op 4 november 1979 52 Amerikaanse burgers en militairen in de Amerikaanse ambassade in de Iraanse hoofdstad Teheran. Dit is een antwoord op de Amerikaanse actie om de verdreven Sjah van Perzië politiek asiel te verlenen. De president krijgt de gegijzelden niet vrij. Carter stuurt een groep elite-commando’s van de Delta Force naar Teheran. Onder meer door een botsing in de lucht, waarbij 8 doden vallen, bereiken de speciale eenheden hun doel nooit. Na 444 dagen eindigt op 21 januari 1981 de gijzeling. Saillant detail; de 52 gegijzelden worden precies op de dag vrijgelaten dat Ronald Reagan als 40e president wordt geïnaugureerd. Er zijn aanwijzingen dat de latere vicepresident van Reagan, George Bush sr., in Parijs in het geheim heeft onderhandeld met gezanten van ayatollah Khomeini, de geestelijk leider van Iran, over de vrijlating van de gegijzelden. Op 4 maart 1987 geeft president Ronald Reagan toe dat de VS inderdaad wapens heeft geleverd aan Iran om zo de gijzelaars vrij te krijgen. Dat kost Carter uiteindelijk een tweede ambtstermijn. Carter trekt zich terug uit de politiek.

Sindsdien houdt Jimmy Carter zich bezig met de bevordering van democratie, mensenrechten en economische en sociale ontwikkeling, waarvoor hij in 2002 de Nobelprijs voor de Vrede ontvangt. In augustus 2015 meldt Jimmy Carter dat hij ernstig ziek is; hij lijdt aan kanker en heeft uitzaaiingen. Eind 2015 wordt Carter genezen verklaard en vanaf begin 2016 is behandeling niet meer nodig.

Jimmy Carter overlijdt op 29 december 2024. Hij is 100 jaar geworden. (Foto: ANP)

1935: de geboortedag van Julie Andrews

Julie Andrews (Walton-on-Thames, Groot-Brittanië, 1935) is een Britse actrice, musicalster en kinderboekenschrijfster. Op 20-jarige leeftijd begint haar Broadway-carrière en na haar eerste film Mary Poppins heeft ze de hele wereld veroverd. Hierna volgen kassuccessen als The Sound of Music en Victor/Victoria. Tevens schrijft zij succesvolle kinderboeken, waaronder The Last Of The Really Great Whangdoodles. Na een mislukte operatie tegen goedaardige gezwellen op haar stembanden is ze haar prachtige zangstem kwijt. (Foto: ANP) 

1937: de geboortedag van Hedy d’Ancona

Hedy d’Ancona (Den Haag, 1937) is een Nederlandse politica en feministe. Jarenlang zit zij voor de PvdA in de Eerste Kamer en het Europees Parlement. Verder is zij staatssecretaris van Emancipatie en minister voor Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur. Ook is Hedy d’Ancona bekend als één van de oprichtsters en hoofdredactrice van het feministische maandblad Opzij. Sinds 1995 is ze voorzitter van Novib en sinds 1999 vicevoorzitter van Oxfam International. Op 1 oktober 2012 verschijnt haar biografie getiteld Hedy; Feministe, politica, actievoerster van Leonoor Meijer. (Foto: ANP) 

1947: de geboortedag van Mariska Veres

Mariska Veres (Den Haag, 1947) was een Nederlandse zangeres. Samen met haar band Shocking Blue zorgt zij voor de eerste nummer 1-notering in de Amerikaanse hitlijsten. Het nummer Venus is een hit en een evergreen voor de formatie. Het is geschreven door gitarist Robbie van Leeuwen. Venus is door vele bands gecoverd en is te beluisteren in vele films. In de jaren 80 heeft de Britse band Bananarama een nummer 1-hit in de VS met Venus. Ze laat regelmatig op muziekgebied van zich horen maar het succes van begin jaren 70 weet ze niet meer te evenaren. Mariska Veres overlijdt op 2 december 2006.

1949: de geboortedag van André Rieu

André Rieu (Maastricht, 1949) is een Nederlandse violist en orkestleider. Bij het grote publiek is hij bekend geworden door zijn uitvoeringen van populaire klassieke werken van onder andere Johann Strauss. De vader van André Rieu is dirigent en hij is degene die André vanaf zijn 5de viool laat spelen. Hij bezoekt zowel het Luikse als het Maastrichtse conservatorium, om in 1977 zijn studie af te sluiten met de Premier Prix aan de muziekacademie in Brussel. In 2003 viert Rieu zijn zilveren jubileum als musicus. Hij speelt op een Stradivarius uit 1667. (Foto: ANP)