In Vandaag de Dag kunt u belangrijke, fijne, droevige, bijzondere of andersoortige gebeurtenissen vinden die op 14 oktober hebben plaatsgevonden.

1066: Willem de Veroveraar verslaat Herald II

De Normandische koning Willem de Veroveraar verslaat de Engelse koning Harald II bij Hastings. Hij voert hierop de Franse taal in als voertaal. Hierdoor is de Engelse taal voor ongeveer 60 procent van Franse en Latijnse oorsprong.

1966: de Nacht van Schmelzer

De nacht van 13 op 14 oktober 1966 gaat de geschiedenis in als de Nacht van Schmelzer. Het debat in de Tweede Kamer gaat over de begroting 1967. Sinds het aantreden van het kabinet-Cals (KVP, ARP en PvdA) zijn de uitgaven flink verhoogd. Een oververhitting van de economie dreigt. Het kabinet probeert met maatregelen de economie af te remmen. Er worden belastingverhogingen voorgesteld om de uitgaven te dekken. Norbert Schmelzer (fractievoorzitter van de KVP) vindt de uitgaven van het kabinet te hoog en dient een motie in waarin hij het kabinet verzoekt met een betere begrotingsdekking te komen. Minister-president Cals ziet deze motie van een KVP’er als een motie van wantrouwen. De motie wordt aanvaard en het kabinet valt.

Dat moment wordt gezien als het begin van de polarisatie. Het is de tijd van de provo’s en de onlusten rond het huwelijk van prinses Beatrix en prins Claus. Nieuw Links doet van zich spreken in de PvdA en er wordt door die partij op het congres een motie aangenomen om niet meer met de KVP te regeren. Het luidt tevens de opkomst in van D66. De protesten op het politieke bestel uiten zich ook in een groei van de Boerenpartij met als voorman boer Koekoek.  Norbert Schmelzer overlijdt op 14 november 2008.

1977: opening van de eerste Amsterdamse metrolijn

Prinses Beatrix opent de eerste metrolijn van Amsterdam. Het oorspronkelijke plan voor een metroverbinding in de hoofdstad stamt uit 1922. Dit blijkt echter een te dure onderneming waardoor het plan in de ijskast wordt gezet. In 1968 neemt de gemeente Amsterdam een besluit tot aanleg van de metrolijn Oost, van het centrum naar de Bijlmermeer. In die tijd wordt er namelijk flink gebouwd in de Bijlmermeer. Tevens is het het kortste traject. Door de aanleg wordt een deel van de Nieuwmarktbuurt gesloopt. Dat gaat gepaard met grote rellen door krakers en tegenstanders. In 1970 wordt begonnen met de bouw en in 1973 vinden proefritten plaats. De uiteindelijke oplevering van het 1e deel van het traject Oost vindt plaats in 1977. Amsterdam bouwt vervolgens aan de Noord/Zuidlijn.

1947: Yeager doorbreekt de geluidsbarrière

De Amerikaanse luchtmachtpiloot Charles E. Yeager doorbreekt als 1e mens de geluidsbarrière. Charles Yeager wordt in 1923 geboren te Myra in West Virginia. Hij volgt een opleiding tot piloot en in 1943 wordt hij overgeplaatst naar Europa. Het toestel waarmee hij als 1e de geluidsbarrière doorbreekt is een Bell X-1. Hierna boekt hij nog vele records.

Geboren op 14 oktober:

1926: de geboortedag van Willy Alberti

Willy Alberti (Amsterdam, 1926), pseudoniem voor Carel Verbrugge, was een Nederlandse zanger, entertainer en acteur. Hij begint met zingen als hij nog een jongen is, vaak samen met zijn neef Jantje van Musscher die later bekend zal worden als Johnny Jordaan. Op verschillende plekken in Amsterdam zingt hij op straat, vaak liedjes van Willy Derby. Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog neemt hij zijn eerste plaat op en begint hij met acteren.

Na de oorlog breken Willy Alberti’s meest succesvolle jaren aan. De meeste liedjes uit zijn repertoire zijn Italiaans. Hij zingt eind jaren 40 in het populaire radioprogramma De Bonte Dinsdagavondtrein. Met Marina scoort hij en enorme hit in Nederland en zelfs in de Verenigde Staten; de plaat bereikt daar de 42ste plaats in de top 100. Willy Alberti is in de jaren 60 regelmatig op de buis te bewonderen, vaak in gezelschap van zijn dochter Willeke. Met haar heeft hij een aantal grote hits zoals Reisje Langs De Rijn en Niemand Laat Zijn Eigen Kind Alleen. Willy Alberti zingt op verschillende festivals waar hij Nederland vertegenwoordigt. Hij acteert in de Film Rififi In Amsterdam samen met onder anderen Jan Blaaser en Sylvia de Leur. De populariteit van vader en dochter Alberti neemt grote vormen aan en vanaf 1965 brengt de AVRO Zaterdagavond Met Willy En Willeke op de buis. De show loopt door tot en met 1966.

Een grote hit heeft hij eind jaren 60 met De Glimlach Van Een Kind hetgeen hem zijn 2de Edison oplevert. De successen van het gouden Ajax begin jaren 70 begeleidt de zanger met liedjes als Ode Aan Ajax en We Gaan Naar Londen. Als koningin Juliana in 1980 bekend maakt af te treden, neemt Willy Alberti Juliana Bedankt op. Dat komt hem te staan op een parodie van André van Duin die hem als prins Bernhard bedankt met het nummer Willy Alberti Bedankt. Begin jaren 80 blijkt Willy Alberti ernstig ziek. In 1984 treedt hij voor het laatst op bij Mies Bouwman in het programma In De Hoofdrol. Willy Alberti overlijdt op 18 februari 1985 in Amsterdam.

1927: de geboortedag van Roger Moore

Sir Roger Moore (Londen, Groot-Brittannië, 1927) is een Britse acteur. Hij wordt bekend door zijn rollen als Ivanhoe, The Saint en zijn rol als Lord Brett Sinclair in De Versierders met Tony Curtis. Het meest bekend is hij natuurlijk als James Bond 007. Hij kruipt tussen 1973 en 1985 zeven keer in de huid van de spion. In april 2009 maakt Moore bekend dat hij definitief stopt met acteren. Hij is nog wel regelmatig te zien in talkshows, voornamelijk om het werk van UNICEF te promoten. Roger Moore overlijdt op 23 mei 2017. (Foto: ANP) 

1936: de geboortedag van Hans Kraay

Hans Kraay sr. (Utrecht, 1936) was een voormalige Nederlandse voetballer en trainer. Hij speelt onder meer voor DOS en Feyenoord. Na zijn carrière als voetballer wordt hij trainer bij Ajax, Feyenoord, PSV, Sparta, FC Den Haag en AZ’67. Hij besluit deze loopbaan in 1987 als manager van PSV. Daarna is hij commentator bij Studio Sport en Langs de Lijn. Vervolgens is Kraay analyticus bij het programma Voetbal Inside. Hij vertrekt daar na verschil van inzicht met de andere analytici. Tegenwoordig analyseert hij weer wedstrijden voor Langs de Lijn. Hans Kraaij overlijdt op 27 oktober 2017. Hij is 81 jaar geworden.

1940: de geboortedag van Sir Cliff Richard

Sir Cliff Richard (Lucknow, Uttar Pradesh, India, 1940) wordt geboren als Harry Rodger Webb. Zijn eerste nummer Move It komt op de 2de plaats in de Engelse hitlijst. In de beginjaren wordt zijn carrière geïnspireerd door Elvis Presley. Zijn begeleidingsband The Shadows en hij hebben veel successen in de jaren 60, zoals met The Young Ones en Summer Holiday. Cliff speelt tevens de hoofdrol in de gelijknamige films. Hij is de enige artiest die in de jaren 60, 70, 80 en 90 een nummer 1-hit heeft. Cliff doet voor Groot-Brittannië 2 keer mee met het Eurovisie Songfestival. De eerste keer met Congratulations (1968), de 2de keer met Power To All Our Friends (1973). Zijn laatste nummer 1-hit in Engeland scoort hij in 1999 met Millennium Prayer. Sinds 1995 mag Cliff zich sir Cliff noemen, omdat hij in dat jaar wordt geridderd. In 2009 staat Cliff op de planken met zijn oude band The Shadows. Cliff treedt nog steeds op en brengt regelmatig platen uit. In 2010 verschijnt Bold As Brass en in 2011 een plaat met soulduetten, Soulicious genaamd. Cliff brengt in november 2013 zijn honderdste plaat uit, die de titel The Fabulous Rock ‘n’ Roll Songbook draagt. Hij treedt in 2014 weer op in Nederland.

Cliff Richard komt in 2015 negatief in het nieuws. Hij wordt ervan beschuldigd dat hij in het verleden jongens seksueel zou hebben misbruikt. Zowel de politie als de BBC beschuldigen hem van seksueel misbruik en de BBC zendt de inval in Richards huis live uit. De politie kan de zaak niet hard maken en trekt de beschuldiging in. Zowel de politie als de BBC moeten de zanger in 2018 schadevergoeding betalen. In augustus 2018 komt zijn plaat Rise Up and Reborn uit. (Foto: ANP) 

1946: de geboortedag van Paul Witteman

Paul Witteman wordt in 1946 geboren in Haarlem. Hij is een Nederlandse journalist en televisiepresentator, die voornamelijk bekend is van de VARA. Hij groeit op in Bloemendaal als zoon van de voormalige minister P.J. Witteman. Voordat hij de journalistiek ingaat, zit hij een tijd op het conservatorium. Zijn televisiedebuut maakt Witteman in 1980 bij het programma Wat voor weer zou het zijn in Den Haag?. Het resultaat is niet goed genoeg en hij keert terug naaar de radio. Hij begint in 1986 dan toch met de presentatie van de actualiteitenrubriek Achter Het Nieuws. Later fuseert dit met NOS-Laat tot NOVA. Hierin is hij voor het laatst aan het einde van seizoen 2005-2006 te zien.

Wittemans reputatie als één van Nederlands beste interviewers heeft hij te danken aan onder meer het programma De Ronde Van Witteman. Dit gaat over mensen met persoonlijke problemen en maakt in de jaren 90 veel indruk. Ook wisselt hij de presentatie van de dagelijkse talkshow Barend & Witteman af met Sonja Barend. In 1998 wint Paul Witteman de Zilveren Nipkowschijf en in 2001 wordt hij tijdens het gala rond de Gouden Televizier-Ring uitgeroepen tot beste mannelijke televisiepersoonlijkheid. Witteman heeft een wekelijkse column in het VARA TV Magazine en in de Volkskrant schrijft hij wekelijks een column over klassieke muziek. In 2006 schrijft Witteman het boekenweekessay Erfstukken. Hierin gaat hij op zoek naar het geheim van muzikaliteit. Paul Witteman was te zien in het programma Pauw & Witteman, een programma dat hij tot 23 mei 2014 samen maakte met Jeroen Pauw. Jeroen Pauw gaat alleen verder. Witteman is wel te zien op tv met een muzikaal programma getiteld Podium Witteman.

1952: de geboortedag van Margriet Eshuijs

Margriet Eshuijs (Zaandam, 1952) was een Nederlandse componiste, pianiste en zangeres. Zij groeit op tussen de accordeons en gitaren. Haar ouders zijn beide muzikant, hebben een muziekschool en een muziekwinkel. In 1972 wordt de groep Lucifer opgericht, waar Margriet onderdeel van uitmaakt. In 1974 breekt deze groep door met de hit House for Sale. In 1999 wordt ze benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Vanaf oktober 2010 staan er weer optredens van Margriet gepland. Tevens neemt ze een lied op met de titel Ik wil niet bang zijn. In 2011 neemt ze een lied op met Maarten Peters getiteld Alpe d’HuZes. Margriet Eshuijs overlijdt op 29 december 2022. Ze is 70 jaar geworden. (Foto: ANP)