In Vandaag de Dag kunt u belangrijke, fijne, droevige, bijzondere of andersoortige gebeurtenissen vinden die op 12 maart hebben plaatsgevonden.

1459: De Nederlandse paus Adrianus VI

Adriaan Floriszoon Boeyens wordt geboren in de Brandsteeg in Utrecht. In 1476 wordt hij student aan de universiteit van Leuven. Hij promoveert in de wijsbegeerte en de theologie, wordt tot priester gewijd en bekleedt een leerstoel. Hij wordt kanselier van de universiteit en 2 maal rector. Eén van zijn leerlingen is de latere filosoof, theoloog en humanist Desiderius Erasmus, één van de belangrijkste denkers in de Noordelijke Nederlanden. Adriaan wordt benoemd tot één van de opvoeders van de dan 7-jarige Habsburgse prins Karel van Luxemburg, de latere keizer Karel V. Na de dood van koning Ferdinand II in 1516 regeert Adriaan samen met kardinaal Ximénes de Cisneros over de Spaanse koninkrijken in naam van Karel, die op 13 maart in Brussel tot koning van Spanje wordt uitgeroepen.

Adriaan van Utrecht wordt in augustus 1516 benoemd tot bisschop van Tortosa. Paus Leo X verheft Adriaan op verzoek van Karel op 1 juli 1517 tot kardinaal. Op 4 maart 1518 wordt hij aangesteld tot grootinquisiteur van Castilië en León. Op 23 oktober 1520 wordt Karel in Aken tot Rooms koning gekroond, waarna hij zich ‘gekozen Roomse keizer’ noemt. Karel, die pas in 1530 tot keizer zou worden gekroond, benoemt kardinaal Adrianus tot zijn stadhouder in Spanje.

Na de plotselinge dood van paus Leo X komen de kardinalen op 27 december 1521 in de Sixtijnse Kapel voor het conclaaf. Er is veel onenigheid tussen de conclavisten. Uiteindelijk verkiezen zij op 9 januari 1522 een kardinaal die niet aan het conclaaf heeft deelgenomen. Zij wijzen Adrianus van Utrecht als nieuwe bisschop van Rome aan omdat hij de reputatie heeft een goed bestuurder te zijn en als een heilige te leven. Na het vernemen van zijn verkiezing kan Adrianus het aanvankelijk niet geloven. Hij reist naar Rome waar hij pas in augustus aankomt. Daar wordt hij op 21 augustus tot pontifex maximus gekroond.

Paus Adrianus maakt zich niet populair bij de priesters en kardinalen in Rome. De Nederlander, die een sober leven leidt, wil de losbandige levensstijl van veel van hen aan banden leggen. Hij vaardigt decreten uit tegen nepotisme en simonie, het uit winstbejag verhandelen van geestelijke goederen of ambten. Ook weigert hij als mecenas de kunsten te bevorderen. Hij moet bezuinigen, omdat zijn voorganger de schatkist heeft uitgeput. De Nederlandse paus is impopulair bij de Romeinen, die hem een gierigaard en een barbaar vinden en hem tegenwerken en bespotten.

Tijdens zijn pontificaat wordt de katholieke kerk van meerdere kanten bedreigd. In Duitsland en in andere noordelijke Europese landen is het protestantisme in opmars. De katholieke wereld wordt ook aangevallen door de Turken. Adrianus probeert tevergeefs met andere christelijke vorsten een alliantie te stichten tegen de Ottomaanse legers. Tevens ligt de pest voortdurend op de loer.

Paus Adrianus wordt ziek en overlijdt op 14 september 1523. Hij is slechts 12 maanden en 2 weken paus geweest. (Foto: Shutterstock)

1938: de Anschluss 

De Anschluss, de annexatie van Oostenrijk bij het Duitse Rijk, vindt plaats. De net benoemde Kanselier van Oostenrijk Arthur Seyss-Inquart verzoekt Duitsland om troepen te sturen om “verder bloedvergieten te voorkomen”. In werkelijkheid is de voorganger van Seyss-Inquart, Kurt von Schusschnigg, zo door Hitler geïntimideerd, dat hij geen keuze heeft dan in te stemmen met de benoeming van Seyss-Inquart. Hitler beleeft daarop een triomfantelijke intocht tijdens de aansluiting van zijn vaderland bij het Duitse Rijk. (Foto: ANP). 

1947: de Trumandoctrine 

De Amerikaanse president Harry Truman houdt op 12 maart 1947 in het Amerikaanse congres een beroemd geworden toespraak. Hierin belooft hij hulp aan alle landen die zich bedreigd voelen door het communisme. De Trumandoctrine biedt dan ook direct financiële hulp aan Turkije en Griekenland. In deze toespraak beschrijft Truman 2 werelden: de vrije wereld en de communistische wereld. Deze worden ook wel de Eerste en de Tweede wereld genoemd. De toespraak wordt gezien als het begin van de koude oorlog. (Foto: ANP). 

1953: de Watersnoodwedstrijd 

In het Parc des Princes in Parijs spelen Nederlandse profvoetballers een benefietwedstrijd tegen Frankrijk ten behoeve van de slachtoffers van de Watersnoodramp in 1953. Op 7 maart van dat jaar speelt het Nederlands Elftal al een benefietwedstrijd tegen Denemarken, die wordt verloren met 2-1. Deze wedstrijd is echter in de vergetelheid geraakt omdat, als gevolg van de wedstrijd tussen de in het buitenland spelende Nederlandse profs tegen de Fransen, de roep om profvoetbal in Nederland luider wordt. In 1954 wordt dan ook in Nederland betaald voetbal ingevoerd. Overigens wint Nederland de wedstrijd tegen Frankrijk met 1-2. Bertus de Harder en Bram Appel scoren voor Nederland. Op 31 maart 2004 wordt de Watersnoodwedstrijd herdacht met een vriendschappelijke wedstrijd tussen Nederland en Frankrijk die eindigt in 0-0. (Foto: ANP).

Geboren op 12 maart:

1940: de geboortedag van Al Jarreau

Al Jarreau (Milwaukee, 1940) was een gelauwerd Amerikaans jazz-zanger. Hij is bekend door zijn aparte stemgeluid. Zijn bekendste nummer, Roof Garden, kent de bijna onverstaanbare tekst: Does anyone wanna go waltzing in the garden, does anyone wanna go dancing upon the roof. Het omvormen van woorden in ritmische geluiden wordt scatzang genoemd. In 2014 verschijnt het goed ontvangen My Old Friend-Celebrating George Duke. Al Jarreau overlijdt op 12 februari 2017 op 76-jarige leeftijd.

1946: de geboortedag van Liza Minnelli

Actrice en zangeres Liza Minnelli wordt in Californië geboren. Zij is de dochter van actrice Judy Garland en regisseur Vincente Minnelli. Ze groeit op in de showbusiness. Tijdens haar jeugd gaat ze regelmatig op wereldtournee met haar moeder of is ze in de filmstudio van haar vader. Haar filmdebuut maakt ze dan ook al vroeg: op 2-jarige leeftijd is ze al in een filmmusical te zien. Voor Liza Minnelli kent het leven ook een duistere kant. In 2000 overlijdt ze bijna aan een hersenontsteking. Ook heeft ze een aantal keer in een afkickkliniek gezeten om van haar drugs- en drankverslaving af te komen. Minnelli is 4 keer getrouwd geweest. Vooral haar laatste huwelijk wordt veelal publiekelijk besproken vanwege de openlijke ruzies van het echtpaar.

Al in 1965 – op 19-jarige leeftijd – krijgt ze een Tony Award , de Amerikaanse theaterprijs voor haar hoofdrol in Flora, The Red Menace. Haar bekendste rol is echter Sally Bowles in de musical Cabaret waarvoor ze een Oscar ontvangt. De musical gaat over het leven en werk van de Amerikaanse zangeres in de Berlijnse Kit Kat Club. In 1977 speelt ze naast Robert de Niro in de film New York, New York. Het bekende titelnummer wordt door Liza Minnelli gezongen. In 2010 heeft ze een optreden in Sex and the City 2. Op 8 juli 2014 treedt de diva op in de RAI in Amsterdam. Begin 2015 ontvangt ze de Jack Valenti Legend Award, een prijs die wordt uitgereikt aan een succesvolle Amerikaanse artiest van Italiaanse afkomst. In april 2015 wordt ze ontslagen uit een afkickkliniek. Ze heeft haar alcoholverslaving afgezworen.

1962: de geboortedag van Milika Peterzon

Milika Peterzon (Bennebroek, 1962) is tot en met het seizoen 2012 één van de gezichten van het SBS 6. Zij presenteert het bekende programma Hart Van Nederland. Zij werkt eerst als omroepster bij de TROS. Milika heeft haar eigen reclamebureau en is in te huren als dagvoorzitter en presentatrice. Ze heeft haar eigen horlogelijn en ze is dol op paarden. Milika wordt in 2015 getroffen door een hersenbloeding.