Wordt Johan van Oldenbarnevelt na 400 jaar weer teruggevonden?

In 2019 is het 400 jaar geleden dat een van de bekendste Nederlandse staatsmannen ooit, Johan van Oldenbarnevelt,  wordt geëxecuteerd. Het Haags Historisch Museum wijdt vanaf 1 december 2018 een speciale tentoonstelling aan hem én er klinkt een roep om nieuw onderzoek naar de locatie van zijn stoffelijk overschot vanuit de politiek en de nazaten.

Samenwerking van Maurits van Oranje

Johan van Oldenbarnevelt is tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568- 1648, met tussenposes) raadspensionaris en landsadvocaat van de dan nog jonge Staten van Holland. Van Oldenbarnevelt werkt in die tijd samen met Maurits van Oranje, de zoon van vader des vaderlands Willem van Oranje. Maurits is 20 jaar jonger dan Johan en  die laatste fungeert als leermeester van de jonge Oranje. Aanvankelijk lijkt hun samenwerking goed te gaan en besturen zij als het ware samen het land, maar in 1600 ontstaan de eerste problemen. Zo wil Johan wél vrede sluiten met de Spanjaarden, maar Maurits ziet hier absoluut niets in. Johan krijgt zijn zin, iets wat de sfeer niet bevordert. Uiteindelijk zorgen godsdienstige problemen tijdens het vredesbestand met Spanje ervoor dat de kloof tussen Maurits en Johan nóg groter wordt. Dat de ruzie tussen de 2 onoplosbaar is, blijkt wel als Maurits besluit dat Johan letterlijk en figuurlijk het veld moet ruimen. Hij laat hem oppakken en ter dood veroordelen. Ondertussen heeft Maurits ook de politieke vrienden van Van Oldenbarnevelt laten vervangen, waardoor niemand protesteert tegen zijn veroordeling

Executie

Zodoende wordt Johan van Oldenbarnevelt op 71-jarige leeftijd geëxecuteerd op het Binnenhof in Den Haag. Zijn stoffelijk overschot is nooit op een waardige manier begraven, omdat Maurits dit niet wilde. Nu de verbouwing van het Binnenhof steeds dichterbij komt, pleit onder meer SP-politicus Ronald van Raak voor een zoektocht naar de overblijfselen van Johan van Oldenbarnevelt.

Waar is Johan gebleven?

Vermoedelijk is het grootste gedeelte van zijn lichaam in een kelder belandt waar uiteindelijk de Eerste Kamer op is gebouwd. Deze kelder fungeert nu als voorraadkamer, waardoor de kans groot is dat Johan’s resten achter een archiefkast liggen. Dat moet anders, vindt Van Raak. Van Oldebarnevelt’s nazaten Els en Anke van Oldenbarneveld (de d is afkomstig uit de napoleontische tijd) zijn het roerend met Ronald van Raak eens en zetten zich daarom samen met hem in voor een onderzoek naar het graf van Van Oldenbarnevelt. Minister-president Mark Rutte heeft toegezegd dat hij het verzoek voorlegt aan staatssecretaris Knops, die gaat over de verbouwing van het Binnenhof. In december 2018 komt Rutte vermoedelijk met een oordeel en wordt dus duidelijk of er daadwerkelijk gezocht gaat worden naar Van Oldenbarnevelts lichaamsdelen. De zussen Els en Anke zijn op 20 november 2018 te gast in Tijd voor MAX om te vertellen over het door hen zo gewenste onderzoek. Ook in Hallo Nederland wordt er op die dag aandacht besteedt aan het onderzoek. De verslaggever gaat met Ronald van Raak op zoek naar de plek waar Johan van Oldenbarnevelt waarschijnlijk nu nog ligt en spreekt met Anke en Els.

Meer weten over Johan van Oldenbarnevelt? Zoals al gezegd organiseert Het Haags Historisch Museum vanaf 1 december 2018 een speciale tentoonstelling over de bekende staatsman.

(Bron: redacties Tijd voor MAX, Hallo Nederland, historiek.nl, NRC)