Songfestival al 61 jaar populair

Met de start van het Eurovisie Songfestival in 1956 hebben nog maar weinig Europeanen een televisie, maar toch is het festival meteen al populair. Die 1e keer werd er via 4 miljoen toestellen gekeken. Tegenwoordig kijken er jaarlijks zo’n 750 miljoen mensen wereldwijd.

Technologisch experiment

Na de Tweede Wereldoorlog neemt de populariteit van het televisietoestel sterk toe en in 1950 wordt de European Broadcasting Union (EBU) opgericht. Dit is een samenwerking van 23 Europese televisiemaatschappijen. In 1954 komt de EBU-voorzitter tijdens een vergadering op het idee een internationale talentenjacht te organiseren. 2 jaar later is het zo ver en de 1e editie van het Eurovisie Songfestival wordt in Lugano, Zwitserland gehouden. Het wordt een grootschalig live televisie evenement en tegelijk een enorm technologisch experiment. Satelliet-tv bestaat dan nog niet en de uitzending verloopt dan ook via radiogolven. In elk land wordt de show gepresenteerd door de daar bekende commentatoren.

7 landen bij 1e editie

Aan die 1e editie doen 7 landen mee en Nederland zit daar ook bij. Het Nederlandse commentaar wordt geleverd door televisieman Piet te Nuyl. Bij het begin zijn alleen soloartiesten toegestaan, bandjes worden niet toegelaten. De allereerste winnaar van de wedstrijd is de Zwitserse Lys Assia met het liedje ‘Refrain’.  Alleen de 1e plaats wordt bekendgemaakt, alle andere deelnemers komen op de 2e plaats. Omdat er bij de 1e 2 edities een grote verscheidenheid is aan lengte van de liedjes wordt er besloten om de 3 minuten regel in te stellen. Vanaf dat moment moeten de nummers rond de 3 minuten duren, om te zorgen dat de jury gemakkelijker kan vergelijken.

Best bekeken

In de jaren ’60 en ’70 is het steevast het best bekeken tv-programma van het jaar en inmiddels is het 1 van de langst lopende televisieshows. Nederland doet dus al sinds de 1e editie mee aan het Songfestival. In 1985 en 1991 slaan we over, omdat het festival samen valt met Dodenherdenking op 4 mei. Ook in 1995 en 2002 zijn we er niet bij, in dit geval door de te slechte resultaten. In 1986 wordt het Eurovisiesongfestival eenmalig uitgezonden door Veronica, maar wel door de NOS verzorgd.

Nederlandse winnaars

In 1957 wint Nederland de 2e editie van het Eurovisie Songfestival met het nummer Net als toen van Corry Brokken. In 1959 gaan we er opnieuw met de winst vandoor. Teddy Scholten zingt dan in Cannes het door Dick Schallies gecomponeerde nummer ’n beetje. Daarna duurt het 10 jaar voor we weer succesvol zijn. In 1969 verwerft Lenny Kuhr de 1e plek met De troubadour. We moeten de winst dit jaar wel delen met 3 andere landen, die allen precies hetzelfde aantal punten krijgen. In 1975 wint Nederland met het nummer Ding-a-dong van Teach in. Het is tot nu toe helaas de laatste keer dat we het Songfestival gewonnen hebben.

Halve finales

Sinds 2004 moeten de deelnemers voor zij naar de finale mogen eerst meedoen aan een halve finale. Van 2005 tot 2012 bereikt Nederland de finale niet. Glennis Grace, Treble, Edsilia Rombley, Hind, De Toppers, Sieneke en Joan Franka stranden allemaal in de halve finale en 3JS eindigen in 2011 zelfs op de allerlaagste plek. Anouk brengt daar in 2013 verandering in en wordt met haar nummer Birds zelfs 9e in de finale. Het jaar erop behalen The Common Linnets zelfs de 2e plaats in de finale. Helaas wordt deze stijgende lijn niet doorgezet. In 2015 strandt Trijntje Oosterhuis in de halve finale. Dit jaar is het Douwe Bob die de eer hoog heeft gehouden. Hij plaatste op 10 mei 2016 voor een plek in de finale op 14 mei in Stockholm.

De grote 5

Niet alle landen zijn verplicht mee te doen aan de halve finales. Een 5-tal landen (Frankrijk, Duitsland, Spanje, Verenigd Koninkrijk en Italië) komt automatisch in de finale. Dit vanwege hun financiële steun aan het festival. Bij het 60-jarig jubileum in 2015 mag Australië bij uitzondering meedoen. Dit omdat het festival ontzettend populair is in het land. Australië komt dat jaar ook automatisch in de finale. Als ze in 2015 winnen, mogen ze dit jaar opnieuw meedoen. Ze worden 5e, maar mogen om onduidelijke redenen toch opnieuw meedoen. Deze keer moeten ze echter wel eerst aan de halve finale mee doen.

Wereldsterren

Aan het Songfestival doen door de jaren heen niet de minste artiesten mee. Grote artiesten die hebben meegedaan zijn bijvoorbeeld Cliff Richard, Abba, Johnny Logan en Céline Dion. Voor Nederland doen naast de winnaars grote namen mee als Rudi Carrell, Anneke Grönloh, Bill van Dijk en Gerard Joling.

Veranderingen

Sinds 1997 is de jury grotendeels afgeschaft en worden de punten via televoting gegeven. Sinds 2004 is het televoten verplicht. In 1999 wordt de regel losgelaten dat de deelnemende landen in hun eigen taal moeten zingen. Vanaf dat moment mag in elke gewenste taal gezongen worden. Bij de editie van dit jaar gaat het systeem van het stemmen opnieuw op de schop. Tot nu toe worden het oordeel van de jury en de kijkers gecombineerd tot 1 score. Vanaf dit jaar krijgen deelnemers punten van beide groepen. Door alle punten bij elkaar op te tellen, wordt de einduitslag bepaald. Tijdens de uitzending worden de juryscores bekend gemaakt door telefoontjes vanuit de hoofdsteden van de deelnemende landen. Erna worden pas de kijkersbeoordelingen bekend gemaakt. Zo blijft het tot het einde spannend wie de winnaar wordt.

Radio

Deze week besteden we in onze radio uitzendingen uitgebreid aandacht aan het Songfestival. Manuela en Henk bellen deze week tijdens Wekker-Wakker! bijvoorbeeld met artiesten waarvan we na hun deelname niet of nauwelijks meer wat gehoord hebben. En bij Tijd voor MAX Radio hoort u deze week Songfestival Hits van Smits, een variant op de muziekcolleges van Henkjan Smits.

Meer beelden van vroeger zien? Neem eens een kijkje in het online archief van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid.

(Bron: ANP, muziek-en-film.infonu.nl, isgeschiedenis.nl en muziekencyclopedie.nl)