Naar cookieinstellingen
Het Laatste Avondmaal

Replica Het Laatste Avondmaal in Belgische abdij van de hand van Leonardo Da Vinci zelf? De bewijzen zijn overtuigend

500 jaar na zijn dood is alles rondom de Italiaanse Renaissancemeester Leonardo da Vinci weer even springlevend. Buiten diverse tentoonstellingen met zijn werken duiken er op verschillende plekken discussies op over schilderijen, die wel of niet van de hand van de meester zelf zijn. In het Belgische Tongerlo lijkt het er sterk op dat aan de replica van Het Laatste Avondmaal, die sinds 1545 in de abdij hangt, toch echt door Da Vinci zelf meegewerkt is.

Leonardo da Vinci, de alleskunner

Leonardo da Vinci is op 2 mei 1519, op 67-jarige leeftijd overleden, in zijn woning vlakbij het koninklijke kasteel van Amboise in de Loire-vallei. Hij laat vele wereldberoemde schilderijen, uitvindingen en bouwwerken na. Iedereen kent wel zijn glimlachende Mona Lisa of indrukwekkende Het Laatste Avondmaal. Bij leven is Da Vinci zeer breed geïnteresseerd in onder andere wiskunde, meetkunde, architectuur, waterwerken, golfbewegingen, vliegen, muziek, machines, filosofie, kanonnen, geologie, anatomie en het organiseren van feesten en toneelstukken. Zijn vele notitieboekjes met gedachten en schetsen die bewaard zijn gebleven geven ons een blik op zijn vooruitstrevende ideeën. Bill Gates en het Britse Koninklijk Huis zijn de bekendste bezitters van zijn schetsen.

Replica Het Laatste Avondmaal Tongerlo

Sinds 1545 is de Abdij van Tongerlo in het bezit van een prachtige replica van Het Laatste Avondmaal, dat Leonardo da Vinci in de eetzaal van het klooster Santa Maria delle Grazie te Milaan geschilderd heeft. Het origineel heeft in de loop der tijden zo geleden, dat er steeds minder van overblijft, maar de replica op ware grootte (zo’n 45 vierkante meter) heeft de tijd zeer goed doorstaan. De Amerikaanse kunsthistoricus Jean-Pierre Isbouts is ervan overtuigd dat Leonardo Da Vinci heeft meegewerkt aan de kopie in België. De theorie is onderzocht en wat blijkt, na scans met speciale camera’s is dat nu 85 procent zeker. Jean-Pierre Isbouts: “Het schilderij staat dichter bij het origineel dan welke andere kopie ook. De typische tekenmethode van Leonardo is zo perfect dat het bijna niet te onderscheiden is van het origineel.”

Duidelijke tekenen van Da Vinci

Gedacht wordt dat Leonoardo’s leerling Andrea Solario bij de replica betrokken is geweest, maar dat de meester zelf ook meegewerkt heeft. Isbouts: “Mogelijk maakte Da Vinci de potloodtekening die de basis vormde voor de replica en schilderden hijzelf en zijn leerling die vervolgens in.” Dat idee wordt nu ondersteund door de computeranalyses, die aantonen dat voor het origineel en de replica dezelfde ondertekeningen zijn gebruikt. Met name de gezichten van Johannes en Jezus vertonen duidelijke tekenen van Da Vinci. “De gelijkenis tussen het gezicht van Johannes en Da Vinci’s werk Leda en de Zwaan is onwaarschijnlijk”, zegt Isbouts, die naar eigen zeggen “85 procent zeker” is van zijn zaak. De komende maanden worden de camerabeelden in Amerika verder geanalyseerd.

Historische documenten ondersteunen de theorie

Isbouts heeft historische documenten bekeken en daarin informatie gevonden die zijn theorie ondersteunen. Zo is Lodewijk XII na het binnenvallen van Milaan zo onder de indruk van de net afgewerkte muurschildering in de Basilica di Santa Maria delle Grazie, dat hij het werk absoluut wil meenemen. Als dat niet mogelijk blijkt te zijn, moet hij wel genoegen nemen met een kopie op canvas. “De technologie om een fresco te verhuizen was er nog niet”, zegt Isbouts. Uit verslagen maakt Isbouts op dat de koning daarom rechtstreeks Da Vinci aangesteld heeft om de replica te maken.

Stemmen over echtheid schilderij Donna Nuda

Ook in Nederland zijn er twijfels over een schilderij van Da Vinci. Het publiek van de Hermitage in Amsterdam kan stemmen over de echtheid van het 16e-eeuwse schilderij Donna Nuda. Het is door tsarina Catharina de Grote in 1779 aangekocht als een echte Leonardo da Vinci, maar of hij het zelf heeft gemaakt wordt nu al een eeuw betwijfeld. Volgens de Hermitage vertoont de Donna Nuda sterke overeenkomsten met de Mona Lisa: “hetzelfde spel van licht en donker, de naakte dame zit in dezelfde pose, heeft eenzelfde mysterieuze glimlach en ook in de achtergrond lijkt de hand van de meester zelf zichtbaar” aldus de Hermitage. De Donna Nuda verhuist binnenkort naar Musée Condé in Frankrijk. Dat bezit een tekening die in 2017 aan Da Vinci is toegeschreven en die veel gelijkenissen heeft met de Donna Nuda. Bewijzen te over, maar het publiek mag oordelen. De Hermitage nodigt daarvoor museumbezoekers – amateurs en kunstkenners – uit het zelf goed te bekijken én te oordelen met behulp van een stemmodule in de audiotour. Het publieksoordeel wordt eind mei 2019 bekendgemaakt.

(School van?) Leonardo da Vinci, Donna Nuda, begin 16de eeuw © State Hermitage Museum, St Petersburg.

Geplaatst door Hermitage Amsterdam op Donderdag 2 mei 2019

 

(Bron: ANP, eos wetenschap, NRC, tongerlo.org, DeMorgen, RTL Nieuws, Hermitage Amsterdam) 

Geef een reactie

Minder uitleg Meer uitleg

Cookies op de website van omroep MAX. Geef je toestemming!

Wij plaatsen Functionele cookies, om deze website naar behoren te laten functioneren en Analytische cookies waarmee wij het gebruik van de website kunnen meten. Deze cookies gebruiken geen persoonsgegevens. Voor cookies waarmee derden uw surfgedrag kunnen volgen, kunt u hieronder apart toestemming geven.

Meer uitleg

Waarom cookies?

Omroep MAX plaatst specifieke cookies om het gebruiksgemak voor bezoekers te vergroten. Ze helpen in functionaliteit en zijn bedoeld om inzicht te krijgen in de werking en effectiviteit van de websites.

Hiermee kunnen we de bezochte website zo gebruiksvriendelijke en interessant mogelijk maken voor de bezoeker. Hierbij worden geen gegevens verzameld die gebruikt kunnen worden om individuele gebruikers te volgen.

Functionele cookies

Cookies die er voor zorgen dat deze website naar behoren functioneert

De websites van Omroep MAX gebruiken cookies om er voor te zorgen dat onze websites naar behoren werken. Zo gebruiken wij cookies voor:

  • het onthouden van informatie die je invult op de verschillende pagina’s, zodat je niet steeds al je gegevens opnieuw hoeft in te vullen
  • het doorgeven van informatie van de ene pagina aan de volgende pagina, bijvoorbeeld als er een lange enquête wordt ingevuld of als je veel gegevens moet invullen bij een online bestelling
  • het opslaan van voorkeuren, zoals de taal, locatie, het gewenste aantal te tonen zoekresultaten, etc.
  • het opslaan van instellingen voor een optimale videoweergave, zoals de gewenste buffergrootte en de resolutiegegevens van je scherm
  • het uitlezen van je browserinstellingen om onze website optimaal op je beeldscherm te kunnen weergeven
  • het opsporen van misbruik van onze website en diensten, door bijvoorbeeld een aantal opeenvolgende mislukte inlogpogingen te registreren
  • het gelijkmatig belasten van de website, waardoor de site bereikbaar blijft
  • het aanbieden van de mogelijkheid om inloggegevens op te slaan, zodat je die niet elke keer opnieuw hoeft in te voeren
  • het mogelijk maken om te reageren op onze websites

Webstatistieken

Cookies waarmee wij het gebruik van de website kunnen meten.

Om te bepalen welke onderdelen van de website het meest interessant zijn voor onze bezoekers, proberen wij continu te meten met behulp van de software van comScore Digital Analytix hoeveel bezoekers er op onze website komen en welke onderdelen van de website het meest bekeken worden. Hiervoor gebruiken wij cookies.

Het is onderdeel van de (wettelijke) taak van Omroep MAX als Publieke Omroep om te rapporteren over onze prestaties. Daarvoor is het nodig om webstatistieken bij te houden. Ook nemen wij deel aan het landelijke internetbereikonderzoek STIR. Hiervoor gebruiken wij cookies, zodat wij de browser kunnen herkennen en op die manier het aantal bezoekers aan onze websites kunnen meten.

Van de informatie die wij zo verzamelen worden statistieken gemaakt. Deze statistieken geven ons inzicht in hoe vaak onze webpagina's bezocht worden, waar bezoekers de meeste tijd doorbrengen, enzovoort. Hierdoor zijn wij in staat structuur, navigatie en inhoud van de website zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken. De statistieken en overige rapportages kunnen wij niet herleiden tot personen.

Wij gebruiken cookies voor:

  • het bijhouden van het aantal bezoekers op onze webpagina’s
  • het bijhouden van de tijdsduur die elke bezoeker doorbrengt op onze webpagina’s
  • het bepalen van de volgorde waarin een bezoeker de verschillende pagina’s van onze website bezoekt
  • het beoordelen welke delen van onze site aanpassing behoeven
  • het optimaliseren van de website

Voor gebruik van deze cookies is geen toestemming vereist en deze kunnen dan ook niet worden uitgeschakeld.

Sociale media

Sociale cookies verzamelen gegevens over de activiteiten van gebruikers. Dit maakt het onder andere mogelijk om fragmenten van sociale platforms te bekijken, inhoud van onze websites te delen met je vrienden, te reageren op berichten van andere gebruikers en de makers of actief mee te discussiëren op onze forums. Sommige sociale cookies die geplaatst worden, kunnen door sociale medianetwerken ingezet worden om jouw internetgedrag te gebruiken voor commerciële doeleinden. Hier heeft Omroep MAX geen invloed op.

Voor meer informatie over de manier waarop deze derden omgaan met jouw persoonsgegevens, verwijzen wij je door naar het privacy beleid van deze derden. De meest voorkomende zijn:

Cookie-instellingen aanpassen en meer informatie

De cookie-instellingen voor deze website zijn te allen tijde naar je persoonlijke voorkeur te wijzigen. De pagina waarop je deze instellingen kunt wijzigen is te bereiken via deze link Cookie instellingen. Hier is ook gedetailleerde informatie vinden over welke cookies we specifiek plaatsen.

  • Ik wil Sociale Media koppelingen:

    hiermee staat u het plaatsen van Social media Cookies toe, deze netwerken kunnen u volgen en kan uw internetgedrag monitoren voor commerciële doeleinden.