Plaatwaarde: Their Satanic Majesties Request van Rolling Stones

De lp is helemaal terug van weggeweest! En dat is goed nieuws voor iedereen die ze nog op zolder heeft liggen, want sommige oude platen zijn inmiddels veel geld waard. In Plaatwaarde bespreekt lp-kenner Marjolein van Dam elke editie een bijzondere lp. Deze week: Their Satanic Majesties Request van The Rolling Stones.

Rolling Stones in het museum

Op 20 oktober 2020 opent in het Groninger Museum de langverwachte tentoonstelling over The Rolling Stones, één van ’s werelds bekendste rockbands uit de geschiedenis van de popmuziek. Voor ons reden genoeg om in deze Plaatwaarde hun lp Their Satanic Majesties Request uit 1967 te behandelen.

Psychedelisch

Op de voorkant van de plaat zijn de bandleden verkleed als tovenaars en de rand laat een soort wolkenpatroon zien. Het geheel doet psychedelisch aan, iets wat in die tijd natuurlijk ontzettend hip is. The Beatles, de ‘rivalen’ van The Stones, hebben de psychedelische rock én bijbehorende drugs helemaal omarmd, net als ontelbaar andere bands uit die tijd. The Stones, daarentegen, is nu niet echt de eerste band die men doorgaans associeert met dit genre.

Niet terug te herkennen

Op sommige nummers van hun eerste plaat uit 1967, Between The Buttons, speelt de band al een beetje met typische psychedelische kenmerken, maar op Their Satanic Majesties Request overheersen deze elementen. Voor veel Stones fans zal de eerste draaibeurt van de laatstgenoemde plaat een aparte gewaarwording zijn geweest, want de band is op de meeste nummers amper terug te kennen. Zo zijn In Another Land en On With The Show heel anders dan oudere nummers van de Britse band. She’s A Rainbow klinkt dan weer wél vrij vertrouwd.

Mening van The Stones

Deze andere weg valt niet bij iedereen in goede aarde. Critici menen dat The Rolling Stones The Beatles proberen na te doen, maar dat zij daar totaal niet in geslaagd zijn. Ook The Stones zelf geven achteraf toe dat zij niet kapot zijn van Their Satanic Majesties Request. In zijn memoires schrijft Stones-gitarist Keith Richard dat de band geen zin heeft om de plaat te maken, maar dat het gewoon tijd was voor nog een Stones-album. Daarnaast schijnt het zo te zij dat de band er expres een potje van maakt op de lp om hun manager en producer uit die tijd te stangen. De relatie tussen Andrew Oldham en de band is bekoeld, waardoor zij hem liever kwijt dan rijk zijn. De tactiek lijkt te werken, want Oldham legt in 1967 zijn taken neer.

Uniek album

Hoewel Their Satanic Majesties Request volgens sommigen dus geen schoonheidsprijs verdiend, is het wel een uniek album. The Rolling Stones maken immers nooit eerder zo’n plaat en ook daarna volgt er ook nooit meer een waarop de band opereert binnen de psychedelische rock.

Marjolein taxeert Their Satanic Majesties Request

“Deze week een iets uitgebreidere bijdrage van mijn kant, omdat ik voor deze release naast mijn eigen bevindingen ook een bijdrage heb gevraagd van goede vriend Leo Wubbolt, één van de grootste Rolling Stoneskenners- en verzamelaars van Nederland. Hij verdiept zich al bijna zijn hele leven in deze en vele andere Stones releases, en hij deelt een paar fraaie ‘inside’ details.

De waarde van de plaat Their Satanic Majesties Request varieert van zo’n 20 tot circa 1.200 euro. De lp heeft nogal wat variaties, waarvan de meest in het oog springende de variatie ‘mono’ of ‘stereo’ is. Daarnaast zijn er prachtige hoesvarianten met een lenticulaire foto, waar beweging in zit en wat een 3D-effect geeft. Een leuk weetje is, dat in de hoes de 4 hoofden van de Beatles te zien zijn. Vooral bij de 3D-versie is dat een zoekplaatje. Het hoogst genoemde bedrag is betaald voor een 1e Engelse mono-persing die nog de fabrieksseal had. Er is echter ook diep in de buidel getast voor een Amerikaanse mono-versie op acetaat, namelijk 840 euro. De waarde van een vroege Amerikaanse persing ligt tussen de 75 en 150 euro. Een Engelse persing met de echte mono mix kan in waarde oplopen tot meer dan 400 euro. Verrassend is, dat deze bij het beluisteren te herkennen is aan de klokkentoren in het nummer ‘The lantern’. Een vroege Nederlandse persing ligt qua waarde tussen de 50 en 100 euro.

In de omschrijvingen hieronder worden nog meer versies genoemd: de eerste Engelse en Amerikaanse stereopersingen en een paar bijzondere persingen, waaronder een Canadese met een rood getinte foto, die in waarde op kan lopen tot wel 500 euro. Alle omschrijvingen en waardes zijn een richtlijn: er zijn zeker 221 verschillende versies die onderling soms minieme verschillen hebben. Zelfs als de omschrijving klopt, kan het toch zijn dat het een andere versie betreft, omdat er meerdere kenmerken een rol spelen bij het bepalen van de versie. Daarnaast is de staat belangrijk. Bij alle genoemde waardes is het uitgangspunt een perfecte staat van plaat en hoes. Zodra er gebruikerssporen zichtbaar zijn, daalt de plaat in waarde. Soms wel met honderden euro’s tegelijk.

Vroege Amerikaanse mono persing

Catalogusnummer: NP-2
Label: London Records
Belangrijkste kenmerken hoes: klaphoes met de lenticulaire afbeelding op de voorkant geplakt. De achterkant heeft een psychedelische rand, met in het midden een vlak met bovenaan de titel en daaronder de tracks. Het London-logo in het midden daaronder. De aanduiding ‘mono’ staat rechtsonder. Op de rug van de hoes staat geen enkele info. De plaat heeft een rode psychedelische binnenhoes.
Belangrijkste kenmerken label op de plaat: Rood label met zilver opdruk. Bovenaan het label het logo van LONDON, met daaronder de tekst ‘Long playing’. Rechts van het midden het catalogusnummer. De plaatkanten worden aangeduid met ’front side’ en ‘back side’. Op het onderste gedeelte van het label staan titel en tracks. Daaronder het matrijsnummer ARL8126 en ‘ Made in the U.S.A.’.
Waarde: 75-150 euro. Geseald kan de waarde oplopen tot meer dan 400 euro.

Amerikaanse stereo persing NPS-2

Er bestaan veel variaties in vroege persingen vanwege de grote hoeveelheid perserijen in Amerika.
Vroege USA-persingen zijn van zwaar karton, voorzien van het lenticulaire plaatje, de rode psychedelische binnenhoes en een blauw London-label met zilver letter opdruk. De plaatkanten hebben de naam front side en back side. Het London-logo staat boven het midden met daaronder een zilveren balk met de tekst ‘stereophonic’. Het catalogus nummer NPS-2 staat rechts van het midden. Titel en bandnaam zijn in grote letters gedrukt. Rechtsonder op de achterkant staat stereo NPS-2. De waarde ligt tussen de 75 tot 150 euro.

Vroege Engelse persing

Catalogusnummer: TXL.103
Label: Decca
Belangrijkste kenmerken hoes: Lenticulaire afbeelding op de voorkant.
Belangrijkste kenmerken label op de plaat: Blauw label met zilver opdruk. Bovenaan de tekst ‘Made in England’. Daaronder in grote schreefloze hoofdletters ‘Decca’ en daaronder ‘Long playing’ met daarnaast aan de rechterkant een oor met de letters ‘ffrr’. Het catalogusnummer staat rechts van het midden, de tracks staan op het onderste gedeelte van het label. Onderaan de naam “The Rolling Stones’ met daaronder Bill Wyman en het jaartal 1967. De plaat heeft een rode ‘psychedelische’ binnenhoes.

Er bestaan 2 mono versies, die enkel te onderscheiden zijn aan de matrijsnummers in de uitloopgroef en natuurlijk bij beluistering. De echte mono mix heeft de matrijsnummers eindigend op P1 en 1P op beide plaatkanten. De bel of klokkentoren aan het begin van het nummer ‘the lantern’ hoor je drie keer.

De andere versie is een mix die voor zowel mono als stereo is gebruikt. De mono heeft als matrijsnummers ARL-8126-T2-2K en ARL8127-T2-2K. Op deze versie van ‘The lantern’ hoor je de bel maar twee keer. In vroege persingen vind je ook nog de Engelse belastingcode KT in de uitloopgroef.
De mono aanduiding vind je op de rug van de plaat en rechts onder aan de achterkant, niet op de
plaat zelf.
De waarde van een exemplaar met de echte monomix gaat al gauw richting de 400 euro. Er zijn zelfs uitschieters bekend van meer dan 700 euro.

1e Engelse stereo persing TXS103

De allereerste Engelse persing werd vanwege een fout in de labeldruk vervangen.
Deze eerste persing heeft wat speciale kenmerken. Zo staat linksboven op de labelrand ‘Original Recording By’. Deze info werd alleen bij klassieke platen gebruikt en werd snel vervangen door ’Made in England’. Een ander kenmerk is dat de tekst ‘’Stereo TXS103’’ en ‘’Decca’’op de rug ondersteboven staat. Het label van de plaat is lichtgroen met zilver letters. Midden boven het gat staat ‘Decca’. Daaronder staat een brede zilveren balk met de tekst ’full frequency stereophonic sound ’. Rechts van het gat staat het catalogus nummer TXS103. Info over de draaisnelheid ontbreekt. Links van het midden staat ’Gideon Music Inc’, de Engelse rechten organisatie. De naam Bil Wyman staat op kant 1 groot afgedrukt. Hij schreef In Another Land. De plaat is gestoken in een rode Psychedelische binnenhoes.
De waarde varieert, doordat verschillende versies worden aangeduid als 1e persing. Ik noem de 3 varianten. De algemene kenmerken, zoals kleur, hoes, en binnenhoes zijn hetzelfde.

1.  De enige echte eerste versie met ‘Original recording by’ is amper bekend; de waarde varieert tussen de 250 en 300 euro.
2.  De transitie versie, met op 1 kant de labelopdruk ‘Original Recording By’, en op de andere kant de ‘Made in England’ heeft een waarde die ligt tussen de 250 en 300 euro.
3.  Als laatste de versie met op beide de label opdruk ‘Made in England’, en vaak aangezien als originele 1e versie, heeft een waarde van 200 tot 250 euro. Bij deze versie is de tekst op de rug van de hoes correct geplaatst, staat op het label de snelheid vermeld en is Bill Wyman’s naam kleiner afgedrukt.

Vroege Nederlandse persing

De eerste exemplaren in Nederland die 5 december 1967 uitkwam, zijn allemaal import exemplaren, waarschijnlijk alleen de stereo. Vanwege het sinterklaasfeest mocht Nederland de plaat iets eerder uitbrengen. Vrij kort daarna, begin 1968, kwam de platenmaatschappij met Nederlandse persingen, maar nog steeds in de Engelse klaphoes en 3D-foto. De plaat heeft het blauwe Decca-label met zilveren letters. De naam ‘Decca’ staat boven in het midden. Het catalogusnummer staat rechts van het gat, onder het toerental, daaronder staat ‘Made in Holland’. Links van het gat staat BIEM, de overkoepelende muziekrechtenorganisatie. Links boven het gat staat in grote letters stereo. De rode psychedelische binnenhoes is vervangen door een witte.
Bill Wyman krijgt credit voor zijn liedje In Another Land.
De waarde ligt tussen de 50 tot 100 euro.

Speciale versies

In Canada verscheen in 1967 een versie van de lp met rood getinte foto in plaats van de 3D-lenticulaire foto. De oplage was erg klein en kan in near mint (vrijwel perfect, red.) staat rond de 500 euro opbrengen.

Een Nederlandse herpersing op het Philips label in plaats van Decca heeft een waarde van rond de 50 euro. De plaat heeft geen lenticulaire afbeelding, geen klaphoes en heeft het blauwe Philips-label met witte letteropdruk. Het catalogus nummer is 6835-116.

In 1977 kwam de lp in Nederland uit op gekleurd vinyl, in wit en transparant. De waarde van beide versies ligt rond de 40 euro in vrijwel nieuwstaat. De waarde van een 3e misprint versie , met zwarte vegen in het witte vinyl, is onbekend.

Versies met handtekeningen zijn fors meer waard, reken maar dat je daar rond de 1.800 euro voor moet betalen.”