Plaatwaarde: Do They Know It’s Christmas? van Band Aid

De lp is helemaal terug van weggeweest! En dat is goed nieuws voor iedereen die ze nog op zolder heeft liggen, want sommige oude platen zijn inmiddels veel geld waard. In Plaatwaarde bespreekt lp-kenner Marjolein van Dam elke editie een bijzondere lp. Deze week: Do They Know It’s Christmas? van Band Aid.

Op 1 tijdens Kerst

‘Wie voert tijdens Kerst de hitlijsten aan?’ Deze vraag heeft in Nederland niet zoveel lading, maar in Groot-Britannië is het antwoord erg belangrijk. Men kan al ver van tevoren op de uitslag wedden bij de wedkantoren en voor de artiest in kwestie is het een grote eer om op de 25e december op 1 te staan. In 1984 is deze felbegeerde positie voor het nummer Do They Know It’s Christmas? van supergroep Band Aid.

Hulp voor Ethiopië

Het idee voor het lied ontstaat in 1984 bij de Britse artiesten Bob Geldof (frontman van Boomtown Rats) en Midge Ure (van de groep Ultravox). In die tijd doet de BBC regelmatig verslag van de situatie in Ethiopië, waar de hongersnood op dat moment erg groot is. De beelden die via de tv de Britse huiskamers inkomen hebben een enorme impact, want de beelden zijn natuurlijk niet fraai. Ook Geldof en zijn vrouw, journalist Paula Yates, zijn enorm geraakt door wat zij zien op tv. Geldof besluit daarom dat hij iets wil doen om de Ethiopiërs te helpen, maar wat? Het antwoord op die vraag dient zich aan als hij via zijn vrouw in contact komt met Midge Ure, die zich ook graag wil inzetten tegen de hongersnood. samen komen zij al snel tot de conclusie dat geld inzamelen middels een benefietsingle verreweg de beste optie is.

Alle sterren verzamelen

Een single ingezongen door alleen Geldof en Ure is natuurlijk een optie, maar het werkt natuurlijk veel beter om alle grote sterren van die tijd in te schakelen. Dat is dus ook precies wat Geldof doet. Hij belt iedereen die hij kent en al snel heeft een hele selectie artiesten toegezegd. Samen vormen zij de gelegenheidsgroep Band Aid vormen. Onder meer George Michael, Boy George, Bono van U2, de leden van Duran Duran en Sting maken er deel van uit. Allemaal zingen ze gratis mee, zodat de opbrengst in zijn volledigheid naar Ethiopië gaat.

Om ervoor te zorgen dat de opbrengst inderdaad niet naar de salarissen van de sterren of platenmaatschappijen gaat, moeten Geldof en Ure binnen een korte tijd ook nog een nummer schrijven en componeren. Een cover is uitgesloten, want dan gaat er altijd geld naar de rechthebbende partijen.

24 uur

Het resultaat van deze flitsproductie is Do They Know It’s Christmas? De opnames van de plaat vinden op 25 november 1984 en duren meer dan 24 uur. Dit komt mede doordat Boy George, destijds de zanger van The Culture Club, diezelfde ochtend nog overgevlogen moet worden vanuit New York om zijn gedeelte in te zingen de Londense studio.

Het resultaat komt uit op 3 december 1984 en stijgt meteen naar de nummer 1 positie in de Britse hitlijsten. Daar zal het nummer 5 weken blijven staan, op de voet gevolgd door Wham!’s enorme kersthit Last Christmas. Wham!- leden George Michael en Andrew Ridgeley zullen later besluiten om alle royalty’s te doneren aan het doel waar Band Aid zich ook voor inzet.

Opbrengst

Wat dit uiteindelijk allemaal op heeft geleverd? Geldof had zelf hoopt op zo’n 70.000 pond, maar na 1 jaar staat de teller al op 8 miljoen. Een veelvoud hiervan wordt overigens opgehaald met de benefietconcerten die Geldof in juli 1985 organiseert onder de naam Live Aid. De 2 shows, die simultaan plaatsvinden in Londen en Philadelphia, brengen naar verluidt rond de 150 miljoen pond op. het geld van de single en de concerten wordt vervolgens door grote en kleinere goede doelen gebruikt om de hongersnood in Ethiopië te bestrijden.

Of het ook echt allemaal hiervoor is gebruikt, is tot op de dag van vandaag nog maar de vraag. Er zijn in het verleden ook artikelen verschenen in de media waarin wordt beweerd dat een deel door corruptie bij de Ethiopische overheid terecht is gekomen. Die zou er volgens wapens van hebben gekocht.

Marjolein taxeert Do They Know It’s Christmas?

“De waarde van de single Do They Know It’s Christmas? van Band Aid is over het geheel genomen vrij laag. Dat is ook logisch, aangezien de plaat in zeer grote aantallen is geperst. De plaat is uitgebracht op 7 en 12 inch single. 12 inch is het formaat van lp. Qua waarde maakt dat niet heel veel uit, de 12 inch is niet noemenswaardig meer waard. In de omschrijvingen behandel ik alleen de 7 inch singles. Een Amerikaanse persing is tussen de 4-8 euro waard, de 12 inch single nagenoeg hetzelfde. Geseald (de 12 inch) of gesigneerd – dat kan bij beide versies – door grootheden als Bono of Paul McCartney kan de waarde wel oplopen tot boven de 50 euro.

Een Engelse 7 inch single heeft een waarde van 3-5 euro, de 12 inch single 4-7 euro. Een Nederlandse 7 inch heeft een waarde van 2-4 euro de 12 inch single 4-7 euro. Een exemplaar dat er boven uitsteekt qua waarde is een Engelse picture disc. Op deze plaat zie je het logo van Band Aid met daaronder het continent Afrika. Hij is er in 2 versies: bij de ene is de afbeelding uitgesneden, bij de andere is de afbeelding in doorzichtig vinyl geperst en heeft het de grootte van een 12 inch single. Bij beide staat de muziek wel in het 7 inch gedeelte. De grote versie heeft een waarde van circa 60 euro.

Hieronder een beknopte omschrijving van de versies die ik genoemd heb. Dit is een richtlijn: er zijn zeker 66 verschillende versies die onderling soms minieme verschillen hebben. Zelfs als de omschrijving klopt, kan het toch zijn dat het een andere versie betreft, omdat er meerdere kenmerken een rol spelen bij het bepalen van de versie. Daarnaast is de staat belangrijk. Bij alle waardes die ik noem is het uitgangspunt een perfecte staat van plaat en hoes.

Vroege Amerikaanse persing (7 inch single)

Catalogusnummer: 38-04749
Label: Columbia
Belangrijkste kenmerken hoes: de voorkant is een collage van kerstafbeeldingen/plaatjes met op de voorgrond 2 ondervoede kinderen. De titel van de plaat staat in witte letters bovenaan. De hoes heeft bovenaan afgeronde hoeken. De achterkant van de hoes is rood. Bovenaan de titels van kant A en B. Links hieronder in witte letters Band Aid, met daaronder de namen van de meewerkende artiesten. Hieronder een zwart kader met een wit vlak met een danktekst in het midden. Linksonder het logo van Columbia. Rechtsonder een globe met mes en vork ernaast. In het midden onder info over onder andere de productie.
Belangrijkste kenmerken label op de plaat: oranje-geel label met bovenaan het Columbia-logo. De single heeft een groot middengat. Rechts van het midden het catalogusnummer en een barcode. Links van het gat ‘STEREO’, de duur van de single en een danktekst. Onderaan de naam, de titel en de naam van de producers.
Waarde: 4-8 euro

Vroege Nederlandse persing (7 inch single)

Catalogusnummer: 880 502-7
Label: Mercury
Belangrijkste kenmerken hoes: de voorkant is een collage van kerstafbeeldingen/plaatjes met op de voorgrond 2 ondervoede kinderen. De titel van de plaat staat in witte letters bovenaan. De achterkant van de hoes is rood. Rechtsboven het logo van Mercury met daaronder het catalogusnummer. Links hieronder in witte letters Band Aid, met daaronder de namen van de meewerkende artiesten. Hieronder een zwart kader met tekst in het midden. Linksonder een T-shirt met de tekst Feed the world en bestelinformatie ernaast. Linksonder het logo van Phonogram. Rechtsonder een globe met mes en vork ernaast.
Belangrijkste kenmerken label op de plaat: blauw label met wit opschrift. De single heeft een klein gat. Bovenaan het label het logo van Mercury. Links hieronder de tekst ‘STEREO’ en daaronder een logo en de aanduidingen ‘P1984’ en ‘Phonogram ltd London’. Rechts het toerental (45), met hieronder het catalogusnummer, de plaatkant, ‘Chappell Music ltd’ en ‘Made in Holland’. De titel, naam en info over de productie onder het gat.
Waarde: 2 tot 4 euro

Vroege Engelse persing (7 inch single)

Catalogusnummer: Feed 1
Label: Phonogram
Belangrijkste kenmerken hoes: de voorkant is een collage van kerstafbeeldingen/plaatjes met op de voorgrond 2 ondervoede kinderen. De titel van de plaat staat in witte letters bovenaan. De achterkant van de hoes is rood, met een foto van de meewerkende muzikanten. Hieronder een tekening met genummerde contouren van de mensen op de foto. Rechts daarvan de namen van de mensen die corresponderen met de nummers.
Hieronder een balk die links zwart is en rechts wit. Daaronder de titels van kant A en B. Linksonder een T-shirt met de tekst Feed the world. Rechtsonder een globe met mes en vork ernaast.
Belangrijkste kenmerken label op de plaat: wit label. De single heeft een klein gat. Bovenaan het label de tekst Feed the world, met daaronder een globe met mes en vork ernaast. Links de aanduiding 45RPM, met hieronder het logo van Phonogram en de plaatkant. Rechts van het gat het catalogusnummer en daaronder de naam. De titel en info over de productie onder het gat.
Waarde: 3 tot 5 euro

Engelse picture disc

Catalogusnummer: FEEDP 1
Label: Phonogram
Belangrijkste kenmerken: doorzichtige picture disc met Afrika als de body van een gitaar met daarboven de gitaarhals en de naam Band Aid.
Waarde: zo’n 60 euro”

Plaatwaarde in Wekker-Wakker-Weekend!