Plaatwaarde: David Bowie van David Bowie
Publicatiedatum: 13 april 2019
De lp is helemaal terug van weggeweest! En dat is goed nieuws voor iedereen die ze nog op zolder heeft liggen, want sommige oude platen zijn inmiddels veel geld waard. In Plaatwaarde bespreekt lp-kenner Marjolein van Dam elke 2 weken een bijzondere lp. Deze week: David Bowie van David Bowie, ook bekend als Space Oddity.
Van singer-songwriter naar Major Tom
Wie de muzikale geschiedenis doorspit, zal weinig artiesten vinden die zo veelzijdig zijn als de in 2016 overleden David Bowie. In 1967 komt zijn debuutalbum David Bowie uit, dat liedjes bevat die vrij makkelijk wegluisteren. Na het uitkomen van plaat 2 in 1969 wordt duidelijk dat hij niet van plan is om op deze voet verder te gaan. Bowie lanceert op deze plaat, die net als de eerste David Bowie heet, het personage Major Tom in het nummer Space Oddity. Major Tom blijkt de eerste in een lange rij van door Bowie bedachte figuren die hij tot aan zijn dood regelmatig laat terugkomen in zijn nummers.
Eerste uitgave
David Bowie wordt origineel uitgebracht in 1969 op het Philips-label. In 1972 brengt platenmaatschappij RCA het album opnieuw uit, maar onder een andere titel: Space Oddity, naar het openingsnummer van de lp. Als de lp in 1969 voor het eerst op de markt komt, gooit het geen hoge ogen. Het wordt door critici gezien als een samenraapsel van allerlei nummers, waardoor het geheel ver te zoeken is. Het openingsnummer Space Oddity wordt wel opgemerkt en zal uiteindelijk zijn allereerste top 5-hit worden in Groot-Brittannië.
De hoes van de Engelse uitgave van David Bowie. In de VS wordt een andere hoes gebruikt.
Meeliften op succes van Ziggy Stardust
In 1972 staat Bowie er heel anders voor. Zijn personage Ziggy Stardust heeft inmiddels het levenslicht gezien en zijn album The Rise And Fall of Ziggy Stardust And The Spiders From Mars is verschenen. De heruitgave van zijn album uit 1969 kan mooi meeliften op het succes van Ziggy Stardust, waardoor het dit maal veel beter scoort dan de eerste keer. In Groot-Brittannië bereikt de plaat zelf nummer 17 in de albumhitlijst en staat titelnummer Space Oddity 2 weken op nummer 1. Ook in de Verenigde Staten en Canada wordt dit lied een hit. Space Oddity wordt binnen 5 jaar tijd 2 keer een hit, maar de kous is dan nog niet af. In 2016, het jaar waarin Bowie overlijdt, komt het nummer opnieuw de Britse hitlijsten binnen. Dit keer blijft het staan op nummer 23.
In 1972 is dit de hoes van de plaat.
Marjolein taxeert David Bowie
“Van David Bowie’s eerste échte rockalbum zijn meer dan 100 versies op vinyl uitgebracht. Er zijn veel variaties, zowel in hoes als in titel. Zo is er een titelloze versie met een blauwe hoes met een soort bolletjesraster en foto van David Bowie in het midden.
Daarnaast is er een variant met een egaal blauwe hoes en een grote foto van Bowie in het midden waarbij het haar aan de rand een soort lichtkrans heeft. Deze versie heeft de titel Man of words/Man of music. Als laatste een hoes met een ingezoomde foto van David Bowie, waarbij de plaat de titel Space Oddity heeft. Er zijn ook nog variaties in de titels van de tracks, maar het gaat te ver dat hier te specificeren.
De meest waardevolle persingen zijn bij dit album voornamelijk de eerste persingen. Die waarde kan bij deze release behoorlijk in de papieren lopen. De grootste piek is wel bereikt in 2016, het jaar dat David Bowie kwam te overlijden. De Space Oddity-varianten hebben doorgaans -op een enkele uitzondering na- een veel lagere waarde van hooguit enkele tientjes.
Eerste persingen
De Amerikaanse versie van het album heeft de egaal blauwe klaphoes en de titel Man of Words /man of music. Het label van de plaat is rood met zwarte letters. De Mercury (de platenmaatschappij, red.) logo’s staan in een cirkel op de rand van het label. Het catalogus nummer is SR-61246. Op het label staat enkel de naam David Bowie. De waarde van deze versie ligt tussen de 350 en 600 Euro. Er is een tweede persing van dit album, met kleine variaties. Hier staat onder de trackinfo in een halve cirkel de tekst: ‘Manufactured and Distributed by Mercury Record Productions, Inc.’. Daarnaast staat er een in de Mercury logo’s een omcirkelde R. De waarde ligt waarschijnlijk iets hoger dan de eerstgenoemde. Er zijn echter niet veel verkoopgegevens bekend.
Engelse persing
De eerste Engelse versie kwam uit op het Philips-label met catalogus nummer SBL 9712 en de bolletjeshoes. Deze stereo lp heeft een zwart label met zilverkleurige letters. De naam Philips staat op de bovenste helft van het label, het catalogus nummer staat links daar onder. Op de allereerste uitgave zijn de muziekrechten nog niet volledig ingevuld. Het album heeft een klaphoes, de teksten staan aan de binnenzijde. De waarde van dit album is fors. De prijzen liggen rond de 1000 euro voor een goed exemplaar. Dat geldt dan wel voor zowel de plaat als de hoes. Al gauw kwam Philips met een tweede versie waar de toegekende muziekrechten wel op werden vermeld. Deze tweede versie is vrijwel identiek aan de eerste en ‘doet’ tussen de 400 en 900 euro voor een goed exemplaar.
Nederlandse persing
De eerste Nederlandse persing heeft de bolletjeshoes. Het betreft een klaphoes die het Engelse catalogusnummer draagt, namelijk SBL 7912. Het label is echter blauw met witte opdruk en heeft als catalogus nummer 852 146 BY en de tekst ‘Made in Holland’. Het wordt weinig aangeboden en de waarde ligt tussen de 300 tot 450 euro voor een uitstekend exemplaar.
Er is nog een Nederlandse uitgave die het vermelden waard is. Er is in 2015 namelijk in een oplage van 1500 stuks een uitgave geweest die exclusief voor de David Bowie-tentoonstelling in het Groninger Museum geperst is in blauw vinyl. Als u daar een exemplaar heeft aangeschaft, dan heeft u in ieder geval een goede investering gedaan. De plaat is ongeveer het drievoudige waard dan de prijs in het museum. Dat komt neer op zo’n 80 euro.
Waardevolle persingen
Zoals al eerder genoemd zijn de eerste persingen behoorlijk zeldzaam en waardevol. Ik noem hier nog maar een als leuk weetje: er is een Engelse testpersing die in 2016 voor maar liefst 8691 euro verhandeld is. Deze kwam dan wel met een speciale concertposter.”
Plaatwaarde in Wekker-Wakker-Weekend!
Jan Rietman vertelt elke 2 weken in het MAX-radioprogramma Wekker-Wakker-Weekend! het verhaal achter de platen die Marjolein in Plaatwaarde taxeert. Op 13 april 2019 bespreekt hij David Bowie in de uitzending. Wekker-Wakker-Weekend! is elke zaterdag van 06.00 tot 10.00 uur te beluisteren op NPO Radio 5.
