Nieuwe hypothese over waarom vrouwen in concentratiekampen zijn gestopt met menstrueren

Het is een veelgehoord verhaal: vrouwen zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog in concentratiekampen gestopt met menstrueren. Vaak gezegd is dat het te maken heeft met een periode van trauma en ondervoeding. Maar nieuw onderzoek geeft een aanvullende hypothese. De vrouwelijke gevangenen hebben na na aankomst in Duitse concentratiekampen synthetische hormonen toegediend gekregen in een poging hun menstruatiecyclus te laten stoppen en hun vermogen kinderen te krijgen aan te tasten. 

Onderzoek naar menstrueren in concentratiekampen

Dat schrijft Scientias op de website, gebaseerd op onderzoek van de Canadese Peggy Kleinplatz en de Engelse Paul Weindling. Kleinplatz vindt het voorafgaand aan haar onderzoek te kort door de bocht gedacht dat trauma en ondervoeding de reden zijn voor het stoppen met menstrueren. “Tijdens andere massale gruweldaden die in de menselijke geschiedenis hebben plaatsgevonden, vond dit abrupte fenomeen niet of slechts langzaam plaats, gedurende een periode van twaalf tot achttien maanden,” vertelt ze aan de wetenschappelijke website. Tijdens de Tweede Wereldoorlog stopt bij meer dan 98 procent van de vrouwen direct na aankomst de menstruatie.

93 getuigenissen

De onderzoekers verzamelen 93 getuigenissen van vrouwelijke Holocaustoverlevenden of van de kinderen van overlevenden over de periode van niet menstrueren. Dit vergelijken ze vervolgens met bekend historisch bewijs. Uit het onderzoek komt naar voren dat meerdere overlevenden het vermoeden hebben dat er iets in hun eten is gestopt. Eén vrouw beschrijft hoe elke dag pakjes chemicaliën door bewapende bewaking is gebracht. Zij werkt als tiener in de keuken van Auschwitz. De chemicaliën lossen ze op in ‘smerige soepen’. Dit is onder de vrouwelijke gevangenen uitgedeeld. Het verhaal wordt bevestigd door bevindingen uit een rapport uit 1969 waarin koks van het concentratiekamp ondervraagd worden.

Naast niet menstrueren ook op lange termijn effecten met vruchtbaarheid

Op lange termijn hebben deze chemicaliën voor bijna alle geïnterviewde vrouwen effect gehad. 98 procent is niet in staat geweest het gewenste aantal kinderen te krijgen. Ook het percentage miskramen en doodgeboortes zijn “verontrustend hoog,” zegt Kleinplatz. “Het is niet in overeenstemming met de algemene bevolking of met andere Joden tijdens de Babyboom.”

De synthetische stof die vrouwen krijgen toegediend in de kampen klinkt als een soort anticonceptie zoals we die nu kennen. Alleen is dat pas goedgekeurd in 1960 in Amerika. Maar in 1933 wordt in Berlijn al wel voor het eerst exogene geslachtshormonen gesynthetiseerd.

Hoop op vervolgonderzoek

De 2 onderzoekers eindigen hun rapport met dat ze inmiddels meer vragen dan antwoorden hebben. Maar dat het wel loont om meer dan 75 jaar na de oorlog niet te stoppen met onderzoeken naar dit soort onderwerpen. Ze hopen dan ook dat er een vervolgonderzoek naar dit onderwerp komt. “Het is de plicht van medische onderzoekers, andere wetenschappers en historici om door te gaan met het zoeken naar antwoorden die alle vrouwen die in dit onderzoek zijn geïnterviewd, verdienen”, sluit Kleinplatz af.

(Bron: Scientias, Science Direct. Foto: Shutterstock)