Nederlandse Bouwkunst door de Ogen van Paul Rem: Maastricht

Door de eeuwen heen hebben verschillende bouwstijlen hun intrede gedaan in ons land. Het resultaat zijn steden vol prachtige gevels, markante huizen, kerken en andere gebouwen die met recht kunstwerken mogen heten. In de reeks Nederlandse Bouwkunst door de ogen van Paul Rem, neemt kunsthistoricus Paul Rem u mee langs deze parels van de stad en vertelt u meer over de historie van de Nederlandse bouwkunst. In deze aflevering neemt Paul Rem u mee langs de verschillende bouwstijlen in Maastricht.  

De weg naar Maastricht begint in Beusichem

De reis begint niet meteen in Maastricht, maar in Beusichem. Daar laat Paul u een kerkje zien in de zogeheten Romaanse bouwstijl. Een van de belangrijkste kenmerken daarvan is een opeenstapeling van blokken versiert met lisenen. Dit zijn platte verticale muurdelen en die worden met elkaar verbonden door boogjes. Die Romaanse bouwstijl is een verzamelterm voor bouwwerken uit de 11e, 12e en 13e eeuw. Romaans verwijst direct naar Romeins, waarin de boog een hoofdrol speelt in de klassieke bouwkunst. En hoewel de Romeinen in Nederland nauwelijks voet aan de grond hebben gehad, is hun bouwkunst wel bekend bij rondreizende vaklieden.  

Susteren

Op weg naar Maastricht maken we nog een tussenstop in Susteren, bij de Sint-Amelbergabasiliek. De kerk is van origine onderdeel van een klooster. Dat staat er niet meer, maar de kerk is bewaard gebleven. De kerk lijkt opgebouwd uit 2 torens en een lager middenschip, maar schijn bedriegt. Deze kerk beschikt over een westwerk. Dat is een apart bouwdeel met eigen verdiepingen. Het is dus een stuk wat later toegevoegd is aan het kerkgebouw. In de kerk zijn ook nog typisch Romaanse elementen terug te vinden.  

Romaanse bouwstijl in Maastricht

En dan op naar Maastricht. Via de Sint Servaasbrug, misschien wel de oudste stenen brug van Nederland, vernoemd naar de bisschop van Maastricht, lopen we richting de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek. De kerk heeft een zwaar muurdeel met verdiepingen maar geen ramen. Een ogenschijnlijk somber gebouw, dat komt ook door de koolzandstenen, afkomstig uit de groeven van het Geuldal. Van buiten misschien wat somber, maar van binnen is de Onze-Lieve-Vrouwekerk misschien wel de overtreffende trap van de kerk in Susteren. De Romaanse bouwstijl is hier in alles terug te zien. De donkert, de pijlers, bogen, dikke muren en de gaten die vensters zijn, zijn heel klein. Hierdoor ontstaat een heel mooie, gewijde sfeer.  

We bezoeken nog zo’n indrukwekkend bouwwerk: de Sint Servaasbasiliek. Een groot paleis gezet tegen het schip van de kerk. En naast de Sint Servaasbasiliek staat de Janskerk, gebouwd in de tijd van de gotiek. Deze 2 bouwwerken naast elkaar is een typisch voorbeeld van hoe alle vormen, architecturaal en decoratief, samenvloeien tot één geheel.  

Paul Rem vertelt

Kunsthistoricus Paul Rem deelt met u zijn kennis over de Nederlandse bouwkunst. Want wat ziet u als u naar de gevels kijkt? En waar komen al deze bouwstijlen vandaan? Wat is de functie van een bepaalde stijl en wat zegt het over het gebouw en de tijd waarin het is gebouwd? Laat u door Paul Rem meenemen langs de parels van de Nederlands bouwkunst. Bekijk de video en u zult verrast zijn!  

In de reeks Nederlandse Bouwkunst door de ogen van Paul Rem, neemt hij u mee door Groningen, Haarlem, Utrecht, Hoorn & Enkhuizen, Amsterdam, Maastricht, Leiden, Hilversum, ‘s-Hertogenbosch en Den Haag. 

(Foto: © MAX)