Nederlandse Bouwkunst door de Ogen van Paul Rem: Leiden
Publicatiedatum: 4 juni 2024
Door de eeuwen heen hebben verschillende bouwstijlen hun intrede gedaan in ons land. Het resultaat zijn steden vol prachtige gevels, markante huizen, kerken en andere gebouwen die met recht kunstwerken mogen heten. In de reeks Nederlandse Bouwkunst door de ogen van Paul Rem, neemt kunsthistoricus Paul Rem u mee langs deze parels van de stad en vertelt u meer over de historie van de Nederlandse bouwkunst. In deze aflevering neemt Paul Rem u mee langs de verschillende bouwstijlen in Leiden.
Nederlandse barok in Leiden
De Nederlandse barok staat in deze aflevering centraal. Deze bouwstijl is terug te zien in het oude waaggebouw in Leiden. De Leidse Waag is ontworpen door architect en kunstschilder Pieter Post, een belangrijk vertegenwoordiger van de Nederlandse barok. Post was bevriend met architect Jacob van Campen. Van Campen is de bouwmeester van het Koninklijk Paleis in Amsterdam en is in Rome geweest. Hij wist meer over de overblijfselen van de klassieke oudheid en deelde deze ervaringen met zijn goede vriend Post. Zo wist Post hoe hij De Leidse Waag in barokstijl moest bouwen.
De Lakenhal
Niet allen Pieter Post vertegenwoordigt de barokstijl, ook architect Arent van ’s-Gravesande deelt mee. Hij ontwerpt in Leiden De Lakenhal. Gebouwd als hoofdkwartier van de Leidse Lakenindustrie. Laken is een dure, wollen stof. Met de stof wordt veel geld verdiend, en dat is terug te zien in het gebouw. Barok zoet altijd het midden en kan in elk land anders zijn. In het zuiden van Europa vaak theatraal en in het noorden wat deftiger, monumentaler. Op de binnenplaats van De Lakenhal is goed te zien dat het plaveisel zelfs onderdeel uitmaakt van de barokstijl. Alle onderdelen moeten een geheel vormen. Op het pand hebben de ornamenten, de festoens, betrekking op de lakenindustrie.
De Marekerk in Leiden
Belangrijk voor het silhouet van de stad, is de Marekerk. Ook gebouwd door Arent van ’s-Gravesande. De kerk staat aan het water van de Lange Mare. De stijl bevat veel ingrediënten van de Romeinse bouwkunst. Deze kerk zou zomaar een kerk in Venetië kunnen zijn, zoals de Santa Maria della Salute.
Van ’s-Gravesande heeft tegenover het Rapenburg een barokke gevel gemaakt voor een vermogende bierbrouwer en textielhandelaar. Typisch barok aan deze gevel is dat hij 2 verdiepingen koppelt door 1 pilaster. De zuilen zitten op mooie afstand van elkaar en het geheel wordt afgesloten met een geprononceerd hoofdgestel. Achter veel van de huizen op het Rapenburg in Leiden zit nog een oud huis en daar is een mooie gevel voor gebouwd. Naast brede gevels in de barokstijl zijn er ook smalle panden aan het Rapenburg met halsgevels. Niet meer dan 3 vensters breed. In deze gevels is ook de barokstijl terug te zien met de pilasters die naar boven doorlopen en een bekroning met een fronton.
Paul Rem vertelt
Kunsthistoricus Paul Rem deelt met u zijn kennis over de Nederlandse bouwkunst. Want wat ziet u als u naar de gevels kijkt? En waar komen al deze bouwstijlen vandaan? Wat is de functie van een bepaalde stijl en wat zegt het over het gebouw en de tijd waarin het is gebouwd? Laat u door Paul Rem meenemen langs de parels van de Nederlands bouwkunst. Bekijk de video en u zult verrast zijn!
In de reeks Nederlandse Bouwkunst door de ogen van Paul Rem, neemt hij u mee door Groningen, Haarlem, Utrecht, Hoorn & Enkhuizen, Amsterdam, Maastricht, Leiden, Hilversum, ‘s-Hertogenbosch en Den Haag.
(© MAX)
