Karst T. pleegt een aanslag op de Koninklijke familie op Koninginnedag 2009 in Apeldoorn

Op 30 april 2009, in 2024 15 jaar geleden, maakt de koninklijke familie zich op voor een feestelijke viering van Koninginnedag in Apeldoorn. Plotseling rijdt een auto met hoge snelheid door de afzettingen en de menigte en komt tot stilstand tegen het monument De Naald. 7 toeschouwers en de dader komen om het leven en 11 raken gewond. De aanslagpleger, Karst T., heeft de bedoeling de koninklijke familie te raken, die op dat moment een tocht maakt in een open bus door Apeldoorn.

In 2008 is Apeldoorn gekozen als plaats waar de koninklijke familie Koninginnedag 2009 zal vieren. Na onder andere een thematische wandeling in het Oranjepark, staat een rijtoer in een open bus op het programma. De dag is zonnig begonnen en de sfeer is ontspannen en opgetogen. Veel mensen zijn in het oranje gekleed en zijn uitgedost met oranje versierselen. Maar aan die opperbeste stemming komt abrupt een einde.

Ongeluk of aanslag?

Want om 11.50 uur draait de bus met de koninklijke familie via de Loolaan de Zwolseweg op, om langs het monument De Naald te gaan. Plotseling rijdt een zwarte Suzuki Swift met hoge snelheid door de dranghekken en de menigte. Toeschouwers worden meegesleurd en aangereden en er breekt paniek uit. De auto komt met een doffe klap tegen De Naald tot stilstand. De bus rijdt op dat moment enkele meters van het monument. De leden van de koninklijke familie zijn getuigen van het voorval en reageren geschokt, evenals de toeschouwers.

Er heerst verwarring, omdat velen zich afvragen of dit een ongeluk is of een aanslag. De koninklijke familie wordt in veiligheid gebracht. 3 vrouwen en 5 mannen verliezen het leven: 4 direct na de aanslag, een 5e diezelfde avond aan zijn verwondingen. De automobilist, Karst T. overlijdt in de nacht op 1 mei. Een medewerker van de marechaussee overlijdt in de middag op 1 mei. Op 8 mei bezwijkt een vrouw als gevolg van haar verwondingen. 11 mensen raken gewond.

Karst T. wil met zijn daad de koninklijke familie raken

Hulpverleners ontfermen zich over die gewonden. Politie en militairen van de Koninklijke Marechaussee verlenen hulp aan de zwaargewonde automobilist, Karst T.. Hij wordt aangehouden op verdenking van het plegen van een aanslag op de koningin, kroonprins en diens echtgenote en van doodslag of moord op mensen uit het publiek. Hij kan nog enkele woorden spreken voor hij het bewustzijn verliest. De aanwezige wachtmeester van de marechaussee verklaart dat T. met zijn daad de koninklijke familie heeft willen raken. T. zegt: “Willem-Alexander is een fascist, hij is een racist en ik wist dat de koningin hier zou komen.” T. overlijdt in de vroege ochtend van 1 mei in het ziekenhuis als gevolg van hersenletsel. Er is geen alcohol in zijn bloed aangetroffen. Wel cannabis, maar dat kan weken na gebruik nog worden aangetoond in het bloed.

Kort na de aanslag laat koningin Beatrix in een reactie op televisie weten dat haar familie en zij diep geschokt zijn door de gebeurtenissen. De koningin zegt onder meer tijdens de toespraak: “Wij zijn sprakeloos dat zoiets vreselijks heeft kunnen gebeuren. Mijn familie, ik, maar ik denk ook allen in het land, leven van harte mee met de slachtoffers en allen die door dit ongeluk geraakt zijn.” Ook premier Balkenende spreekt zijn afschuw uit over het drama.

Mr. Pieter van Vollenhoven bezoekt de ouders van Karst. T.

Veel evenementen rond Koninginnedag worden afgelast. Het bezoek van de koninklijke familie aan Apeldoorn is rechtstreeks te volgen op televisie en de mensen reageren geschokt. Uit het hele land komen steunbetuigingen aan de slachtoffers en de nabestaanden. Apeldoorn is in rouw na de aanslag.

Enkele dagen later bezoeken de koningin en haar familie de gewonden in het ziekenhuis. Op 8 mei is een herdenking in aanwezigheid van de koninklijke familie in Apeldoorn. De koningin spreekt uitgebreid met nabestaanden. Mr. Pieter van Vollenhoven bezoekt de ouders van Karst. T.. Zij zijn verbijsterd door de daad van hun zoon en hebben geen verklaring voor zijn daad. Maanden na de aanslag vertelt Willem-Alexander in een interview dat het hem nog dagelijks bezighoudt.

Glazen monument

In september 2009 zegt premier Balkenende dat, ondanks verscherpte veiligheidsmaatregelen, het open karakter van Koninginnedag behouden moet blijven. De Rijksvoorlichtingsdienst maakt in oktober bekend dat de koningin op 30 april 2010 Wemeldinge en Middelburg in Zeeland zal bezoeken. De koninklijke familie hoopt er als vanouds een “een gewoon feest” van te maken.

Op verzoek van de nabestaanden hebben ze in het voorjaar van 2010 een gesprek met de ouders van Karts. T.. Op 29 april 2010, 1 dag voor Koninginnedag, wordt in Apeldoorn een glazen monument onthuld ter herinnering aan de slachtoffers. Bij de herdenking zijn ook leden van de koninklijke familie aanwezig. Het monument staat aan de rand van het kruispunt Jachtlaan-Loolaan, waar de aanslag heeft plaatsgevonden.

Moeder Karst T.: “Ik heb het niet gemerkt.”

Maar waarom heeft Karst T. de aanslag gepleegd? Er wordt direct een onderzoek gestart naar de toedracht van zijn daad. Karst T. wordt op 6 maart 1971 in Zevenaar geboren. Hij groeit op in Duiven en gaat na de Havo studeren aan de Hotelschool in Apeldoorn. Hij breekt de studie vroegtijdig af en gaat in militaire dienst. Na zijn diensttijd heeft hij meerdere banen en raakt hij in de jaren 90 in de schulden. Hij zwerft en woont in een tent. Als hij in 2000 een baan krijgt bij een benzinestation, kan hij zijn schulden afbetalen. In 2005 wordt hij vorkheftruckchauffeur, krijgt hij een vaste baan en wordt bevorderd tot aanvoerder. T. haalt zijn rijbewijs en verhuist naar Velp. In 2007 gaat T. wonen in Huissen.

In 2008 krijgt hij een conflict met zijn werkgever en wordt hij ontslagen. Hij maakt op zijn buren een gedeprimeerde indruk en zegt in april 2009 zijn woning op. T. heeft weinig vrienden of relaties. Met zijn ouders, broer en 2 zussen heeft hij wel contact. Op zijn moeders verjaardag, 29 april 2009, heeft T. haar nog opgebeld om haar te feliciteren. Zij krijgt in dat gesprek geen aanwijzing dat hij in een crisis verkeert. Moeder T.: “…het was een heel goed telefoongesprek. Het was de laatste keer dat ik zijn stem heb gehoord en ik heb het niet gehoord, ik heb het niet gemerkt.”

Gedragsdeskundige analyse

Kennissen en bekenden uit de laatste periode van zijn leven, schetsten Karst T. als een attent, lief en sociaal geëngageerd persoon, die bijzonder lief is voor kinderen. Buurtbewoners typeren T. als teruggetrokken, met name in de laatste maanden van zijn leven. Zijn ouders omschrijven het leven van hun zoon als moeizaam en deprimerend. Burgemeester Harry de Vries van de gemeente Lingewaard, waarvan Huissen deel uitmaakt, zegt dat T. “volstrekt de weg kwijt was in het leven”. Hij zou zich geruime tijd in oude, vooral noordse, volkeren en runenschrift hebben verdiept. Er zouden echter geen signalen voor het drama zijn geweest. T. is fel gekant tegen het koningshuis. T. over de Oranjes: “…huichelaars die geld opstrijken van de hardwerkende belastingbetaler.”

Het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie voert een gedragsdeskundige analyse uit die is gebaseerd op T.’s dossier en op gesprekken met zijn directe omgeving. Het instituut kan geen aanwijsbare persoonlijkheidsstoornis vinden. Wel wordt geconstateerd dat hij met name het laatste halfjaar van zijn leven “kampte met problemen met onder meer middelengebruik en stemming”. In september 2009 worden de rapporten gepubliceerd van de onderzoeken die zijn ingesteld naar de toedracht van de gebeurtenissen op 30 april. Van T. komt een onduidelijk beeld naar voren. Documenten, boeken, aantekeningen en tatoeages suggereren dat hij mogelijk belangstelling heeft gehad voor rechts-radicale ideeën.

Villa VdB spreekt met ooggetuige

Jurgen van den Berg spreekt in de uitzending van Villa VdB van dinsdag 30 april 2024 met verslaggever Marc Loeven van Omroep Gelderland, die de aanslag in Apeldoorn voor zijn ogen heeft zien gebeuren. U kunt de uitzending hier terugluisteren.

(Bron: Dutchmultimedia.nl, NOS.nl, Eenvandaag.avrotros.nl, Wikipedia. Foto’s: ANP)