Donald Duck 65 jaar in Nederland!

Weekblad Donald Duck is jarig! Het striptijdschrift is 65 jaar geworden en is in die tijd uitgegroeid tot een waar instituut in bladenland. Een heugelijk feit dat wij vieren met een duik in het verleden van deze bijzondere titel.

Donald Duck in Nederland

Het is 1934 als Donald Duck tot leven komt op de tekentafel van Walt Disney Productions in Amerika. De eend in het matrozenpakje wordt al snel bijna net zo populair als zijn eveneens door Disney getekende vriend Mickey Mouse. Hij verschijnt in verschillende tekenfilms en en het duurt niet lang voordat Donald ook in Europa aan bekendheid wint. In 1948 is hij naast tekenfilmfiguur ook leidend voorwerp in zijn eigen stripblad: Donald Duck. De eerste editie van het blad verschijnt in Noorwegen en de andere Scandinavische landen volgen snel. Nederland kan natuurlijk niet achterblijven. Hier verschijnt de eerste editie van het blad rondom de getekende eend op 25 oktober 1952. Het heeft dan nog geen eigen redactie, maar wordt samengesteld door de redactie van het vrouwenblad Margriet.

Donald en de Margriet

De eerste oplage van Donald Duck bestaat uit 2.500.000 stuks die gratis worden verstuurd naar alle abonnees van Margriet. Een slimme zet, want kinderen mogen in die tijd natuurlijk alleen lezen wat hun ouders goedkeuren. Aangezien Margriet een titel is die vertrouwen wekt, zet de Donald Duck zichzelf meteen in een positief daglicht. Grappig detail: de redactie van Margriet verstopt de eerste jaren een aantal margrietjes in het logo van Donald Duck.

Een eend als goudmijn

De Geïllustreerde Pers, de uitgever van Donald Duck, brengt in 1952 10 nummers uit en ziet al snel in dat zij op een goudmijn zijn gestuit. De klungelige eend is enorm populair en dat geldt ook voor alle andere personages die in de eerste jaargang al worden geïntroduceerd. Denk bijvoorbeeld aan zijn gierige oom Dagobert Duck, zijn overspelige vriendin Katrien en zijn neefjes Kwik, Kwek en Kwak. Het is duidelijk dat Donald een blijvertje is op de tijdschriftmarkt en al in 1953 wordt de tekenaar Endre Lukàcs aangetrokken om de voorplaten te maken en ze te voorzien van een Nederlands tintje. Aan de inhoud van het blad is dan overigens nog niets Nederlands; alle strips worden aangeleverd door Amerikaanse artiesten.

Steeds populairder

Vanaf de jaren 60 is Endre Lukàcs niet meer de enige Nederlander die aan het blad werkt. Verschillende medewerkers van de Toonder Studio (van Marten Toonder, de geestelijk vader van Olivier B. Bommel) werken ook mee. Onder andere Jan van Haasteren, die u kunt kennen van de bekende puzzels, tekent voor het blad.

De strips gaan dan overigens allang niet alleen meer over Donald en zijn familie en vriendin, ook voor andere Disney-figuurtjes is er plek. Zo zijn er strips rondom de personages Grote Boze Wolf en Hiawatha. Voor hen is in de films van Disney niet al teveel plaats, maar door het blad worden zij toch nog mateloos populair. Na de jaren 60 neemt Donald Duck echt een vlucht en worden er ook buitenlandse tekenstudio’s aangetrokken om alle Nederlandse verhalen tot leven te wekken. Dit is tot op de dag van vandaag nog steeds het geval.

Verhalen in Donald Duck

Iets wat ook onveranderd is, is de populariteit van het blad. Hoewel de oplagecijfers teruglopen, is het typisch een blad waarvan 1 exemplaar door velen wordt gelezen. Zodoende heeft het blad nog steeds een enorm bereik. Hoe het komt dat het nog steeds zo geliefd is? Het kan goed zijn dat dit ‘m zit in het herkenbare factoren. Hoofdredacteur Joan Lommen licht toe: “We blijven trouw aan de karakters en het merk. Daarom verandert Donald niet van karakter en kleding”, zegt zij in Het Parool. Wel probeert de redactie in te spelen op actuele ontwikkelingen in de wereld en op technologisch vlak, zodat de jeugd het contact met Donald niet verliest. “We kijken eens in de zoveel tijd wel naar de voorwerpen die in de strips te zien zijn. We vragen ons af: ­weten kinderen nog wat een vogelverschrikker is of een lp, een langspeelplaat? Donald Duck gaat met zijn tijd mee. Hij zit op Facebook (Snoetboek) en heeft een iPhone (de Eiphone).”

Zoals Lommen al zegt: Donald Duck zet in op een jonge doelgroep, maar de praktijk leert dat het blad ook gelezen wordt door mensen uit andere leeftijdscategorieën. Zo is Donald Duck ook populair onder oudere lezers en dat zal vermoedelijk zo blijven totdat Donald Duck stopt. En dat duurt nog een hele tijd, want zo zegt Lommen: “Ik houd het voor mogelijk dat het blad zijn honderdste jubileum haalt.”

Wie woont er in Duckstad?

De verhalen in Donald Duck spelen zich af binnen de stadsgrenzen van Duckstad, waar Donald woont. Maar zoals al gezegd, gaan de strips niet alleen over deze eend. Er zijn ook andere personages die vaak terugkomen. Wij zetten er een paar voor u op een rij.

Dagobert Duck

Dagobert is de rijke en zeer gierige oom van Donald en zwemt al sinds de eerste jaargang het liefst in zijn berg met geld. Dagobert heeft stiekem een erg klein hartje.

Katrien Duck

Katrien is er ook al vanaf het begin bij. Zij is Donalds vriendin, maar tegelijk ook die van Guus Geluk (een ander personage). Haar keuze om tot in de eeuwigheid van 2 walletjes te eten verdient misschien geen schoonheidsprijs, maar dat deert haar niet. Ze staat haar mannetje en is het grote voorbeeld van haar nichtjes Lizzy, Juultje en Babetje.

Kwik, Kwek en Kwak

Donalds neefjes zijn de zoons van Donalds zus Dumbella, maar ze logeren al vanaf het begin van het blad bij hun oom. Niet altijd even leuk voor Donald, want de 3 eendjes werken zich soms aardig in de nesten.

De Zware Jongens

Elke strip heeft natuurlijk een stel bandieten nodig die de boel soms eens flink op scherp zetten. In Donald Duck nemen de Zware Jongens deze taak op zich. Deze 3 criminele broers zijn er al vanaf het prille begin in 1952 bij.

Mickey Mouse

Mickey Mouse is wellicht het meest bekende getekende figuurtje uit de koker van Disney en maakt ook vaak zijn opwachting in Donald Duck. Dit geldt overigens ook voor zijn vriendin Minnie en zijn hond Pluto.

Leest u de Donald Duck?

(Bron: website Donald Duck, de Volkskrant, Het Parool, Metro)