De Nederlandse Bouwkunst door de ogen van Paul Rem: de bouwstijlen van Utrecht
Door de eeuwen heen hebben verschillende bouwstijlen hun intrede gedaan in ons land. Het resultaat zijn steden vol prachtige gevels, markante huizen, kerken en andere gebouwen die met recht kunstwerken mogen heten. In de reeks Nederlandse Bouwkunst door de ogen van Paul Rem, neemt architectuurhistoricus Paul Rem u mee langs deze parels van de stad en vertelt u meer over de historie van de Nederlandse bouwkunst. In deze aflevering neemt Paul Rem u mee langs de verschillende bouwstijlen in Utrecht.
Gotiek in de Domkerk in Utrecht
In deze aflevering staat de bouwkunst van de gotiek centraal, de bouwstijl van de ‘donkere middeleeuwen’. Paul Rem neemt u mee langs de gotische bouwstijlen in Utrecht. Hij begint bij de Domkerk uit het midden van de 13e eeuw. Deze bouwstijl vindt zijn oorsprong in Frankrijk en komt uiteindelijk ook in Nederland terecht. Dan ontstaat de glorie van de gotiek: de Domkerk.
Romaanse periode
Voor de gotiek is er nog een romaanse periode en dat is terug te zien in de Janskerk. De kerk gebouwd in de 11e eeuw en gewijd aan Johannes de Doper, heeft dikke muren, kleine vensters en rondbogen. Dat is typisch voor de romaanse periode en niet zonder reden zo gebouwd. De opzet van hoe de Janskerk is gebouwd, is een blauwdruk waarop bijna alle kerken zijn gebouwd in Nederland; de basilicale aanleg. En dat heeft niets te maken met een basiliek. Paul Rem legt uit hoe dat zit.
Bouwen met lucht in plaats van muren
Het geheim van de gotiek is niet bouwen met muren, maar met lucht. En dat is terug te zien in de Domkerk in Utrecht. Open galerijen, pijlers met veel lucht ertussen, daarboven kleine galerijen die open zijn naar een achterwand en daarboven het licht in de vorm van glas-in-lood. Via de kleine galerijen, het triforium, neemt Paul Rem u mee naar waar niemand zomaar mag komen: het dak van de kerk. Hij laat u kennismaken met de ingenieuze wijze waarop de kerk is gebouwd.
Gotische stijl in gevels huizen
Maar Utrecht kent nog meer parels. De gotiek is in principe de bouwkunst van de kerkbouw, maar ook burgers nemen de bouwstijl over. Dat is goed terug te zien in huis Drakenborch. Een stadskasteeltje, mogelijk zelfs het oudste gebouw, in Utrecht. De decoratie uit de bouwstijl van de gotische kerk, wordt zo overgenomen door de burgers. En vergeet niet naar de gevel van Huis Zoudenbalch te kijken. Een indrukwekkende voorzetgevel die een aantal huizen verbindt.
Paul Rem vertelt
Architectuurhistoricus Paul Rem deelt met u zijn kennis over de Nederlandse bouwkunst. Want wat ziet u als u naar de gevels in Utrecht kijkt? Hoe herkent u historische bouwstijlen? Wat is de functie van een bepaalde stijl en wat zegt het over het gebouw en de tijd waarin het is gebouwd? Laat u door Paul Rem meenemen langs de parels van de Nederlandse bouwkunst. Bekijk de video en u zult verrast zijn!
In de reeks Nederlandse Bouwkunst door de ogen van Paul Rem, neemt hij u ook mee door Haarlem, Hoorn & Enkhuizen, Groningen en Amsterdam.
(Foto: MAX)