Naar cookieinstellingen
kerstmarkten

De geschiedenis en tradities van kerstmarkten

Elk jaar in november als de dagen korter worden verschijnen ze overal in Europa: kerstmarkten. Het zijn markten die worden gehouden om licht te brengen in de donkerste dagen van het jaar. Dit Duitse verkoopfeest heeft een opmerkelijke oorsprong.

Braadworst en glühwein

Overal in Europa organiseren ondernemers traditionele kerstmarkten. Het zijn markten met houten stallen, veel verlichting en talloze kerstbomen en Kerstmannen met veel van oorsprong Duitse lekkernijen en dranken zoals braadworst en glühwein. Maar de ondernemers verkopen ook waar van eigen streek die vaak op de markt op traditionele wijze wordt geproduceerd. Natuurlijk zijn er allerlei kerstartikelen te koop zoals kerstballen en kerstkaarsen. De stallen en kerstbomen zijn meestal uitgestald rond de plaatselijke kerk.

kerstmarkten

Geschiedenis

Wij beschouwen kerstmis als de geboortedag van Jezus Christus. In werkelijkheid is kerst van oorsprong een Germaans, heidens feest: het markeert het feit dat de langste dagen voorbij zijn en we “terugkeren” naar de zon, de zogenaamde winterzonnewende of midwinterviering.

Dat we de geboorte van Jezus vieren op 25 december vindt waarschijnlijk zijn oorsprong in het jaar 221 AD. Een belangrijke christelijke reiziger en historicus, Sextus Julius Africanus, stelt voor de geboortedag van Christus op die dag te houden. Voor die tijd vieren alleen Romeinen verjaardagen. Als het Christendom zich in de loop der tijd uitspreidt over Europa, blijven de bekeerlingen hun traditionele feesten vieren. Julius Africanus zorgt er voor dat de geboorte van Christus wordt gevierd en veel aanhang krijgt omdat die dag samenvalt met de al eerder genoemde populaire midwinterviering van de Germanen.

Vleesmarkt

De eerste kerstmarkt is in de Middeleeuwen gehouden en waarschijnlijk uit noodzaak geboren. Het is een ijzige winter en de wegen zijn onbegaanbaar. De stallen zitten vol met slachtvee maar die kunnen niet worden vervoerd en voedsel is schaars. Daarom geeft de plaatselijke overheid toestemming op dit ongebruikelijke tijdstip in het jaar een speciale markt te houden. Dit is zo’n succes dat het navolging vindt in andere gemeenten.

kerstmarkten

Koning Wenzel

Volgens de overlevering is de eerste speciaal georganiseerde kerstmarkt gehouden in de Duitse plaats Bautzen in december 1384. Koning Wenzel geeft de stad het recht om rond Kerst een markt te houden om zo vlees te verkopen. Het slagersgilde is in die tijd in Bautzen het belangrijkste en machtigste gilde. Ze weten het voor elkaar te krijgen in een besluit uit 1505 dat Bautzen in de omgeving de enige stad mag zijn waar zo’n vleesmarkt rond de kerst wordt georganiseerd. In de loop der tijd komen er steeds meer producten op de markt en zo krijgt de kerstmarkt langzaam zijn vorm die het nu kent. In 2009 besluiten de kooplieden de naam te veranderen in Bautzener Wenzelsmarkt. In 2016 vindt de 632ste markt plaats.

Andere oude Duitse Kerstmarkten zijn die van Dresden (de zogenaamde Strietzelmarkt in 1443) en die van Nürnberg (de Christkindelsmarkt).

Kerkbezoek

In de eeuwen daarna organiseren vooral priesters kerstmarkten: vanwege het succes weten zij op die manier meer mensen naar de kerk te trekken. Als gevolg worden de kerstmarkten populairder dan het kerkbezoek hetgeen niet de bedoeling is.

Van oudsher stallen kooplieden hun koopwaar uit op de traditionele houten stallen: van zelfgebakken etenswaren, handgemaakt houten speelgoed of bijvoorbeeld zelfgemaakte sieraden. Nog steeds is de insteek voor de organisatoren om traditioneel en lokaal vervaardigde spullen te koop aan te bieden.

Tradities

Op kerstmarkten zijn veel symbolen te vinden die direct te maken hebben met de tradities van het kerstfeest. De kerstboom is het symbool voor de vruchtbaarheid hetgeen is terug te voeren op de geboorte van Jezus. De versiering en het verlichten van de boom kan worden herleid naar de midwinterviering. In vroegere tijden is het gewoonte om de boom te verbranden hetgeen voor warmte en licht zorgt.

De kerstkrans is rond en staat voor de eeuwigheid. De meest voorkomende kleuren tijdens kerst zijn rood en groen. Rood staat voor het bloed van Christus, groen voor hoop en nieuw leven. De kerstster verwijst naar de ster die de 3 wijzen de weg toont naar de kribbe van Jezus. De kaars brengt licht en zou tevens symbool staan voor die kerstster.

kerstmarkten

Kerstcadeaus

De meeste mensen die kerst vieren, ontvangen en geven kerstcadeaus. Die staan symbool voor de cadeaus die de 3 wijzen meebrengen voor de pasgeboren Jezus. Rood-witte wandelstokken van snoepgoed verwijzen naar de wandelstokken van die 3 wijzen.

Nederland

Vanuit Duitsland is inmiddels over heel Europa de kerstmarkt een jaarlijks terugkerende traditie. Ook in Nederland is het een niet meer weg te denken feest. Over het hele land organiseren dorpen en steden kerstmarkten en alleen in ons land zijn het er honderden. Ondanks dat verschillen de kerstmarkten in aanbod omdat één van de doelen van de markt het aanbieden van plaatselijke producten is.

Tegenwoordig lijken sommige kerstmarkten meer op een kermis dan op een gezellige markt waar men traditionele kerstaankopen te doet. Toch is door de tijd de functie hetzelfde gebleven namelijk warmte en blijdschap creëren op en rond kerstmis.

kerstmarkten

Populaire kerstmarkten

Binnen Nederland hebben we een aantal kerstmarkten die inmiddels zeer uitgebreid en drukbezocht zijn: Valkenburg, Deventer, Maastricht en Dordrecht. Zoekt u de kerstsfeer ook graag over de grens, dan kunt u in Duitsland op ongelooflijk veel plekken terecht, waaronder: Aken, Dresden, Frankfürt, München, Berlijn, Oberhausen en Köln. In België vindt u mooie kerstmarkten in onder andere Antwerpen, Brussel, Gent en Brugge en in Frankrijk zijn onder andere Lille, Parijs, Colmar en Strasbourg meer dan de moeite waard.

Wat is uw favoriete kerstmarkt? Gaat u ervoor naar Duitsland, België of Frankrijk of blijft u in eigen land?

(Bron: kerstmarkten.net, kerstmarkten.nl, duitse-kerstmarkten.eu, Cityzapper, Wikipedia)

Lees ook over de geschiedenis van de denneboom.

Geef een reactie

Reactie

    Atie Vergunst-Burgersdijk says:

    Op 13 december ga ik naar Oberhausen. In 2015 ging ik naar Essen en in 2014 werd de kerstmarkt in Osnabruck bezocht. In 2013 bezocht ik de kerstmarkt in Munster. Maar veruit de kleinste kerstmarkt die mijn man en ik hebben bezocht was de kerstmarkt van Bad Sachsa in de Harz in Duitsland. Maar ook die van Bad Lauterberg heeft mijn hart gestolen. Maar dichterbij de grens is de kerstmarkt van Monschau ook heel erg leuk.

Minder uitleg Meer uitleg

Cookies op de website van omroep MAX. Geef je toestemming!

Wij plaatsen Functionele cookies, om deze website naar behoren te laten functioneren en Analytische cookies waarmee wij het gebruik van de website kunnen meten. Deze cookies gebruiken geen persoonsgegevens. Voor cookies waarmee derden uw surfgedrag kunnen volgen, kunt u hieronder apart toestemming geven.

Meer uitleg

Waarom cookies?

Omroep MAX plaatst specifieke cookies om het gebruiksgemak voor bezoekers te vergroten. Ze helpen in functionaliteit en zijn bedoeld om inzicht te krijgen in de werking en effectiviteit van de websites.

Hiermee kunnen we de bezochte website zo gebruiksvriendelijke en interessant mogelijk maken voor de bezoeker. Hierbij worden geen gegevens verzameld die gebruikt kunnen worden om individuele gebruikers te volgen.

Functionele cookies

Cookies die er voor zorgen dat deze website naar behoren functioneert

De websites van Omroep MAX gebruiken cookies om er voor te zorgen dat onze websites naar behoren werken. Zo gebruiken wij cookies voor:

  • het onthouden van informatie die je invult op de verschillende pagina’s, zodat je niet steeds al je gegevens opnieuw hoeft in te vullen
  • het doorgeven van informatie van de ene pagina aan de volgende pagina, bijvoorbeeld als er een lange enquête wordt ingevuld of als je veel gegevens moet invullen bij een online bestelling
  • het opslaan van voorkeuren, zoals de taal, locatie, het gewenste aantal te tonen zoekresultaten, etc.
  • het opslaan van instellingen voor een optimale videoweergave, zoals de gewenste buffergrootte en de resolutiegegevens van je scherm
  • het uitlezen van je browserinstellingen om onze website optimaal op je beeldscherm te kunnen weergeven
  • het opsporen van misbruik van onze website en diensten, door bijvoorbeeld een aantal opeenvolgende mislukte inlogpogingen te registreren
  • het gelijkmatig belasten van de website, waardoor de site bereikbaar blijft
  • het aanbieden van de mogelijkheid om inloggegevens op te slaan, zodat je die niet elke keer opnieuw hoeft in te voeren
  • het mogelijk maken om te reageren op onze websites

Webstatistieken

Cookies waarmee wij het gebruik van de website kunnen meten.

Om te bepalen welke onderdelen van de website het meest interessant zijn voor onze bezoekers, proberen wij continu te meten met behulp van de software van comScore Digital Analytix hoeveel bezoekers er op onze website komen en welke onderdelen van de website het meest bekeken worden. Hiervoor gebruiken wij cookies.

Het is onderdeel van de (wettelijke) taak van Omroep MAX als Publieke Omroep om te rapporteren over onze prestaties. Daarvoor is het nodig om webstatistieken bij te houden. Ook nemen wij deel aan het landelijke internetbereikonderzoek STIR. Hiervoor gebruiken wij cookies, zodat wij de browser kunnen herkennen en op die manier het aantal bezoekers aan onze websites kunnen meten.

Van de informatie die wij zo verzamelen worden statistieken gemaakt. Deze statistieken geven ons inzicht in hoe vaak onze webpagina's bezocht worden, waar bezoekers de meeste tijd doorbrengen, enzovoort. Hierdoor zijn wij in staat structuur, navigatie en inhoud van de website zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken. De statistieken en overige rapportages kunnen wij niet herleiden tot personen.

Wij gebruiken cookies voor:

  • het bijhouden van het aantal bezoekers op onze webpagina’s
  • het bijhouden van de tijdsduur die elke bezoeker doorbrengt op onze webpagina’s
  • het bepalen van de volgorde waarin een bezoeker de verschillende pagina’s van onze website bezoekt
  • het beoordelen welke delen van onze site aanpassing behoeven
  • het optimaliseren van de website

Voor gebruik van deze cookies is geen toestemming vereist en deze kunnen dan ook niet worden uitgeschakeld.

Sociale media

Sociale cookies verzamelen gegevens over de activiteiten van gebruikers. Dit maakt het onder andere mogelijk om fragmenten van sociale platforms te bekijken, inhoud van onze websites te delen met je vrienden, te reageren op berichten van andere gebruikers en de makers of actief mee te discussiëren op onze forums. Sommige sociale cookies die geplaatst worden, kunnen door sociale medianetwerken ingezet worden om jouw internetgedrag te gebruiken voor commerciële doeleinden. Hier heeft Omroep MAX geen invloed op.

Voor meer informatie over de manier waarop deze derden omgaan met jouw persoonsgegevens, verwijzen wij je door naar het privacy beleid van deze derden. De meest voorkomende zijn:

Cookie-instellingen aanpassen en meer informatie

De cookie-instellingen voor deze website zijn te allen tijde naar je persoonlijke voorkeur te wijzigen. De pagina waarop je deze instellingen kunt wijzigen is te bereiken via deze link Cookie instellingen. Hier is ook gedetailleerde informatie vinden over welke cookies we specifiek plaatsen.

  • Ik wil Sociale Media koppelingen:

    hiermee staat u het plaatsen van Social media Cookies toe, deze netwerken kunnen u volgen en kan uw internetgedrag monitoren voor commerciële doeleinden.