De Bijlmermeer bestaat 50 jaar
Het is op 25 november 2018 precies 50 jaar geleden dat de eerste bewoners van de Amsterdamse Bijlmermeer de huissleutel van hun nieuwe woning krijgen. Al het hele jaar wordt dit gevierd in de hoofdstad, want de Bijlmermeer is een uniek bouwproject dat inmiddels aan een 2e leven is begonnen.
Amsterdam groeit
Na de Tweede Wereldoorlog begint Amsterdam, net als veel andere steden in Nederland, aan een groeispurt. Er ontstaat woningnood, waardoor het stadsbestuur snel woningen moet bijbouwen. In het centrum is amper nog plek, dus moeten er woningen bijkomen in de omringende wijken. Zo wordt er flink gebouwd in Slotermeer, Geuzenveld, Slotervaart, Osdorp, Buitenveldert en Amsterdam-Noord, maar het blijkt allemaal nog niet voldoende. Om alle huidige en nieuwe bewoners te kunnen huisvesten, komt de gemeente Amsterdam begin jaren 60 met het idee om de polder ten zuidoosten van de stad droog te leggen. Op deze plek, die later de Bijlmermeer zou worden, wil de gemeente hypermoderne flats neerzetten en zo 40.000 mensen van een woning voorzien.
Werkzaamheden beginnen
Hoewel niet iedereen meteen warm loopt voor dit plan, zet de gemeente door en wordt in 1966 begonnen met de daadwerkelijke werkzaamheden. In totaal duren deze 2 jaar. In die tijd wordt er gigantisch veel werk verzet en ontstaan er 8 buurten vol flats, veel groen en winkels. In november 1968 betrekken de eerste bewoners hun woning.
Niet direct een succes
Hoewel er door de Bijlmer nu veel meer woonruimte is in het gewilde Amsterdam, ontstaat er nooit een run op de woningen. Andere steden beginnen rond dezelfde tijd immers ook met het bouwen van extra woningen, waardoor woningzoekenden opeens veel keuze hebben. De Bijlmer wordt aanvankelijk dus niet het succes dat de gemeente hoopt, iets wat volgens hoofdarchitect Siegfried Nassuth mede te danken is aan de gebrekkige uitvoering van zijn tekeningen. Hij wil bijvoorbeeld de flats maximaal 6 hoog maken, maar de meeste worden uiteindelijk 10 hoog. Ook hebben niet alle gebouwen evenveel liften. Nassuth heeft altijd volgehouden dat zijn ontwerpen niet de reden zijn van de tegenvallende populariteit van de Bijlmer,, maar daar wordt nu toch anders over gedacht. Vooral de vorm van de zogenoemde honingraatflats is een pijnpunt. “Voor gezinnen was de Bijlmer geen veilige plek. Stel, je hebt een klein kind dat even je voordeur uitloopt. Na 50 meter verdwijnt dat al uit zicht door die knik in de galerijen. Zo’n honingraat heeft 4,5 kilometer galerij, dus dan is zo’n kind echt even kwijt”, zegt Errik Buursink, ruimtelijk planoloog bij de gemeente Amsterdam, tegen Trouw.
De galerij van een honingraatflat in de Bijlmer is soms wel 4,5 kilometer lang.
Andere obstakels
Naast de enorm lange galerijen, zijn ook de vele stukken groen en de openbare ruimtes onder de flats geen pluspunten. De bedoeling is dat de bewoners van de flat samenkomen op deze plekken, maar dat gebeurt niet. Omdat er vaak geen mens te bekennen is, worden de openbare plekken en het groen locaties waar onder meer drugsgebruikers zich ophouden.
Om deze problemen op te lossen, zijn veel van de originele Bijlmerflats – waaronder het grootste deel van de honingraatflats- gesloopt of gerenoveerd. Hiermee wordt al begonnen in 1992, als de meeste flats nog geen 35 jaar oud zijn.
De restanten van Bijlmermeer flat Kouwenoord.
Bijlmer in opkomst
Ook nu nog wordt er heel wat gerenoveerd en gebouwd in de Bijlmer, waardoor de buurt inmiddels wél veel bewoners weet te trekken. De constructies van de huidige woningen zijn heel anders, waardoor de buurt een veel toegankelijker karakter heeft gekregen en wel bewoners weet te trekken. Daarnaast komen er steeds meer ondernemers naar de Bijlmer. Daardoor staat de wijk nu in bloei en ontstaan er overal winkeltjes en andere kleine ondernemingen. Daarnaast gebeurt er ook veel op cultureel gebied in de Bijlmermeer. Zo is er het goedlopende Bijlmer Parktheater en worden er jaarlijks verschillende grote kunstevenementen georganiseerd. Daarnaast is de wijk elk jaar ook het podium van het Keti Koti Festival, dat bezoekers uit de wijde omgeving trekt.
Hallo Nederland besteedt op 23 november 2018 aandacht aan 50 jaar Bijlmermeer. U Ziet Hallo Nederland elke werkdag rond 18,25 uur.
(Bron: Trouw, Het Parool, Gemeente Amsterdam, redactie Hallo Nederland)