7 juli 1996: Richard Krajicek wint Wimbledon

Op 7 juli 1996, in 2021 25 jaar geleden, wint Richard Krajicek als 1e en enige Nederlander het prestigieuze grastennistoernooi van Wimbledon. Krajicek speelt een geweldig toernooi en weet zelfs de nummer 1 van de wereld van dat moment, Pete Sampras, te verslaan. De carrière van Krajicek wordt gekenmerkt door veel blessureleed waardoor hij uiteindelijk zijn racket aan de wilgen moet hangen.

Richard Peter Stanislav Krajicek wordt geboren in Rotterdam op 6 december 1971. Zijn ouders Petr en Ludmilla zijn in 1970 gevlucht uit Tsjecho-Slowakije vanwege het communisme. Zij komen in Rotterdam aan op de dag dat Feyenoord de Europa Cup 1 wint en de Rotterdammers op straat feest aan het vieren zijn. 1 jaar later wordt Richard geboren. Hij groeit op mijn zijn oudere halfzus Lenka. Zijn in 1989 geboren halfzus Michaëla is eveneens een groot tennisser. Zij is geboren uit het huwelijk van vader Petr met een andere Tsjechische vrouw, Pavlina. Uit dat huwelijk wordt ook Peter Krajicek geboren, de halbroer dus van Richard. Richard groeit op in Den Haag.

Jeugd

Op 3-jarige leeftijd speelt hij al tennis met zijn vader, een voormalige handballer die zeer competitief is ingesteld. Richard heeft talent. Later zou hij zeggen dat alles bij hem thuis ging om presteren. Hij is daarom bang om een wedstrijd te verliezen, omdat het thuis dan niet zo leuk is. Hij zegt niet te zijn mishandeld, maar de straffen zijn soms wel fysiek. Zo laat zijn vader hem na een verloren wedstrijd van het trainingscentrum naar huis rennen en rijdt hij in de auto naast zijn zoon om te controleren of die niet wandelt. Vanaf zijn 5e krijgt hij bondstraining in het district Den Haag. Naast zijn vader is Marian Laudin tevens zijn tenniscoach. De eveneens uit Tsjechië afkomstige Laudin zal later ook coach worden van Michaëla.

Richard Krajicek wint in zijn jeugd regelmatig grote toernooien, zoals de nationale titel tot en met 12 jaar en hij wordt 4e tijdens het wereldkampioenschap voor de jeugd tot en met 12 jaar in 1983. Tussen zijn 14e en 16e levensjaar komt er tijdelijk een einde aan de opmars van Krajicek naar de tennistop. Hij krijgt fysieke problemen, problemen met zijn techniek en tactiek. Maar ook persoonlijk gaat het ook niet goed met hem. Zijn talent lijkt in de kiem gesmoord. In die tijd krijgt hij een groeispurt en krijgt hij weer zin om te tennissen. Hij stapt over naar een andere trainer, Cees Houweling van Tennisclub Popeye Gold Star in Amsterdam.

Zijn toegenomen lengte heeft zijn voordeel voor zijn spel in aanvallend opzicht. Houweling adviseert Krajicek om over te schakelen van een dubbelhandige backhand naar een enkelvoudige, hetgeen hij doet. De backhand is altijd het zwakste punt van Krajicek geweest. Zijn ouders scheiden in 1986, waardoor Krajicek een klap te verwerken krijgt. Hij verliest het contact met zijn vader, die hij pas in 2001 weer ziet. Krajicek is een slimme jongeman, die naar het atheneum gaat. In 1988, na de 4e klas, stopt hij met zijn schoolopleiding, om zich helemaal aan zijn tennisloopbaan te wijden. Bondscoach Stanley Franker nodigt hem uit voor Jong Oranje en hij wordt weer succesvol. Hij doet mee aan het satellietcircuit en wint zijn 1e toernooi.

Richard Krajicek in 1991

Na die winst en andere goede resultaten in de Challenger-toernooien, stijgt hij op de wereldranglijst van de 314e plaats naar de 148e. Krajicek doet vanaf 1991 mee aan ATP-toernooien, toernooien die worden georganiseerd door de Association of Tennis Professionals. Hij wint zijn 1e partij in het toernooi in Sydney van de Zwitser Marc Rosset. Tevens speelt hij in 1991 zijn 1e Grandslamtoernooi: tijdens de Australian Open weet hij de 4e ronde te bereiken. Krajicek komt de top-100 binnen van de ranglijst van beste spelers. Hij staat dan op plek 94. Hij wint zijn 1e ATP-toernooi in Hong Kong als hij de Australiër Wally Masur in de finale verslaat. Zijn coach wordt dan de Australiër Rohan Goetzke.

Wimbledon

In 1992 komt zijn grote doorbraak als hij de halve finale verliest van de Amerikaan Jim Courier. Hij moet opgeven vanwege een schouderblessure. Na zijn overwinning in Antwerpen in datzelfde jaar bereikt hij de top-10 van de ATP-ranglijst. In 1993 verliest hij wederom in de halve finale van Jim Courier maar ditmaal op het toernooi van Roland Garros. Krajicek komt weer in een dip te zitten, als hij 1 jaar lang geen toernooien meer weet te winnen. Tevens twijfelt hij of hij in 1996 wel mee zal doen aan het grastoernooi van Wimbledon, omdat hij gefrustreerd is door het grastennis.

Hij verliest namelijk de kwartfinale van Paul Haarhuis in Rosmalen vlak voor Wimbledon en maakt ruzie met zijn coach. En op Wimbledon heeft hij dan al 2 jaar geen wedstrijd meer gewonnen. Een paar dagen voor de opening van het toernooi wil hij samen met Daphne Deckers, zijn latere vrouw met wie hij in 1999 in het huwelijk treedt, op vakantie gaan. Maar hij beseft op tijd dat het belachelijk zou zijn om niet voor een Grand Slamtitel te gaan. Daarom vertrekt hij toch naar Londen.

Huwelijk Richard Krajicek en Daphne Deckers

Krajicek is dan 24 jaar en heeft al 2 zware knieoperaties ondergaan. Vanwege zijn spel, service-volley, en zijn lengte, 1.96 m, loopt hij risico’s op blessures aan zijn knie. Hij heeft een geweldige service, is goed aan het net en beweegt snel. Zijn backhand is altijd zijn zwakke punt geweest. Daarnaast is de perfectionist Krajicek nogal wisselvallig qua mentaliteit. Na zijn carrière zal hij zeggen dat hij zowel met zichzelf als met zijn tegenstander op de baan aan het knokken was.

Krajicek is niet geplaats voor het toernooi van Wimbledon. Hij krijgt een meevaller als de Oostenrijker Thomas Muster zich afmeldt. Krajicek neemt zijn plaats in, waardoor hij alsnog geplaatst is en een beschermde status krijgt. De 1e tegenstander van Krajicek is de Spanjaard Javier Sanchez. Hij houdt, net als Krajicek, niet van spelen op gras en zou liever aantreden tegen Muster, omdat hij zich dan meer kansen toedicht. Sanchez weet dat hij goed moet spelen tegen Krajicek om een kans te hebben. Dat gebeurt niet want de Nederlander weet de wedstrijd te winnen met 6-4, 6-3, 6-4.

Ook de 2e wedstrijd van het toernooi levert voor Krajicek weinig problemen op. Zijn tegenstander is de Amerikaan Derrick Rostagno, ooit nummer 13 van de wereldranglist maar in 1996 slechts nummer 133. Hij kampt met blessures, ook tijdens Wimbledon 1996. Krajicek wint de wedstrijd makkelijk met 6-4, 6-3, 6-3. Tijdens 1 van de games speelt hij met 4 gigantische opslagen en met nieuwe ballen een perfecte game. Als Rostagno weer moet serveren, houdt hij de ballen in de lucht en maakt de humorvolle opmerking: “almost new balls”.

Krajicek heeft overigens met een aantal opmerkingen en uitdagende humor voor flink wat opschudding gezorgd. Zo zegt hij tijdens Wimbledon in 1992 dat 80 procent van de vrouwelijke tennisprofs dikke, luie varkens zijn. Hij neemt dit later terug, om vervolgens doodleuk te vertellen dat het slechts 75 procent van de vrouwelijke tennissers betreft! Martina Navratilova dreigt hem vervolgens een klap voor zijn kop te geven.

Keerpunt

In de 3e ronde ontmoet Krajicek de Nieuw-Zeelander Brett Steven. Alleen van Steven verliest Krajicek een set. Het wordt in 4 sets 7-6, 6-7, 6-4, 6-2. Aan het eind van de 1e set zakt Krajicek mentaal weg, hetgeen de gehele 2e set duurt. Het keerpunt van de wedstrijd komt als hij aan het begin van de 3e set niet meer denkt aan de overwinning, maar aan zijn vakantie. In het NOS-programma Sport in Beeld: Oranje Paars uit 1999 zegt hij daarover: “Aan het begin van de 3e set dacht ik al aan mijn vakantie. En dat ik die met een goed gevoel wilde beginnen ondanks mijn aanstaande nederlaag. Dus muil houden, zei ik tegen mezelf. Gewoon gaan. Ik heb niet meer achterom gekeken. Dat was echt een keerpunt.”

De Duitser Michael Stich is de volgende tegenstander van Krajicek. Stich is een tegenstander van formaat en heeft Wimbledon in 1991 op zijn naam geschreven. In de wedstrijd tegen Stich slaat Krajicek zijn backhand doorlopend voluit, in plaats van de meer verdedigende slicebal te hanteren, zoals gebruikelijk. Krajicek glijdt in de derde set uit en komt hard op het gras terecht. Hij heeft karatelessen gehad en weet daarom zijn val te breken. Krajicek is in grote doen en wint afgetekend met 6-4, 7-6, 6-4. Na hun actieve carrière houden Stich en Krajicek contact en worden ze vrienden.

Michael Stich

In de kwartfinale moet Krajicek aantreden tegen de Amerikaan Pete Sampras, bijgenaamd Pistol Pete, de nummer 1 van de wereld. Krajicek staat voor de 4e keer in de kwartfinales van een Grand Slam-toernooi. Sampras heeft de 3 voorgaande toernooien van Wimbledon gewonnen en de kansen van de Nederlander worden dan ook niet hoog ingeschat. Ook na de winst van Krajicek in 1996 weet Sampras de Wimbledontitel maar liefst 4 maal te winnen. In 8 edities van Wimbledon verliest de Amerikaan maar 1 keer: van Richard Krajicek.

Vanwege de regen wordt de wedstrijd over 2 dagen gespeeld. Krajicek serveert, retourneert en passeert geweldig en zelfs zijn zwakke backhand is fantastisch. Sampras zou later zeggen dat Krajicek hem die dag heeft verslagen met zijn eigen spel. De regen komt regelmatig met bakken uit de hemel, waardoor de wedstrijd een aantal malen wordt onderbroken. Tijdens 1 van die regenpauzes zingt sir Cliff Richard samen met onder anderen Joanna Lumley en Martina Navratilova het publiek toe.

Aan het eind van de 1e set wordt voor het eerst de wedstrijd onderbroken. Als die wordt hervat, blijkt de rust zeer goed te zijn geweest voor Krajicek, want hij wint de 1e 2 sets met 7-5 en 7-6. Vanwege de regen en de invallende duisternis gaan de heren de volgende dag verder. Krajicek wint die volgende dag de 3e set met 6-4 en schrijft de partij op zijn naam. “Opeens voelde ik spanning, dat het helemaal in mijn hand lag. Ik wist: dit is misschien mijn grootste kans om Wimbledon te winnen”, zegt Krajicek in 1999 in het NOS-programma Sport in Beeld: Oranje Paars over zijn zege op Sampras.

Pete Sampras

De Australiër Jason Stoltenberg weet in de kwartfinale te winnen van de Kroaat Goran Ivanisevic, een tegenstander tegen wie Krajicek niet graag speelt. Stoltenberg is nummer 46 van de wereldranglijst. Vanwege de regen wordt de wedstrijd niet op vrijdag, maar op zaterdag gespeeld. Stoltenberg is een allround speler met een solide volley. Toch heeft hij tegen de fantastisch spelende Krajicek weinig in te brengen. Krajicek wint afgetekend met 7-5, 6-2, 6-1 en staat in de finale van het meest prestigieuze tennistoernooi ter wereld.

Finale, streaker en winst

In de finale staat Richard Krajicek tegenover de Amerikaan MaliVai Washington. Vlak voor de wedstrijd rent de 23-jarige Melissa Johnson de baan op, slechts gehuld in een schort. De streaker weet de zenuwen van Krajicek wat te drukken.

Krajicek is de favoriet. “Ik wist zeker: als ik ooit nog een grandslamfinale haal dan is MaliVai niet mijn tegenstander. Hij was een baseliner met weinig ervaring op de grote toernooien. Ik was dus gewoon beter en die druk voelde ik wel”, zegt hij in 1999 in het NOS-programma Sport in Beeld: Oranje Paars. Washington zou later zeggen dat Krajicek die 2 weken tijdens Wimbledon de beste speler van de wereld was. Washington: “Richard had het gezicht van een baby, maar de service van een man.” Krajicek wint de finale probleemloos met 6-3, 6-4, 6-3.

De wedstrijd duurt slechts 93 minuten en wordt 3 keer onderbroken vanwege de regen. Als de laatste bal is gespeeld en Krajicek Wimbledonkampioen is, laat hij zich op zijn knieën vallen net als zijn jeugdidool Björn Borg na diens overwinningen op hetzelfde heilige gras.

Krajicek beseft niet meteen dat hij Wimbledon heeft gewonnen. “Toen ik me liet vallen, twijfelde ik opeens: was het wel matchpoint?”, zegt hij na de finale. Bij de prijsuitreiking laat hij het deksel van de trofee vallen. Ook is hij zenuwachtig voor zijn dans met Steffi Graf, de winnaar bij de vrouwen, bij het afsluitende Wimbledon-diner.

Na zijn overwinning op Wimbledon weet Krajicek in 1998 het ATP-toernooi in Stuttgart op zijn naam te schrijven evenals het ATP-Toernooi van Miami in 1999. Het zal de laatste grote toernooiwinst van Krajicek zijn. Want een groot deel van zijn carrière kampt hij met blessures, zo ook de laatste jaren. Hij heeft problemen met zijn ellenboog. Tijdens de US Open speelt die ellenboog weer op, waardoor hij 20 maanden niet kan spelen. Het is het begin van het einde van zijn carrière. In 2002 maakt hij zijn comeback op het toernooi van Rosmalen, waar hij in de 1e ronde verliest van Roger Federer. In dat jaar bereikt hij nog de kwartfinale van Wimbledon, waarin hij verliest van de Belg Xavier Malisse. Hij kan niet meer op oude niveau terugkomen, waardoor hij in 2003 stopt met tennis.

Richard Krajicek behaalt zijn hoogste notering op de wereldranglijst in 1999 als hij als 4e is geklasseerd. Hij staat daarmee op de 2e plaats van hoogst geklasseerde Nederlandse tennisspelers op de wereldranglijst, na Tom Okker. Okker behaalt de 3e positie van de wereldranglijst in 1974. Krajicek wint in totaal 17 titels en verliest 9 finales.

ABN AMRO World Tennis Tournament

Na zijn carrière als tennisser wordt Krajicek directeur van het ABN AMRO World Tennis Tournament in Rotterdam. Hij schrijft een boek getiteld Harde Ballen en schrijft mee aan het verkiezingsprogramma van de VVD in 2010. In 2013 is hij lid van het Nationaal Comité Inhuldiging dat de feestelijkheden rond de inhuldiging van koning Willem-Alexander.

In 1997 richt Krajicek de Richard Krajicek Foundation op, die playgrounds, speelveldjes, aanlegt. Het zijn sociaal veilige plekken dicht bij huis, waar kinderen onbezorgd kunnen, sporten, spelen en nieuwe dingen kunnen ontdekken. De Foundation zorgt voor extra begeleiding door jongeren uit de wijk die in ruil voor een studiebeurs activiteiten op en rondom hun eigen Playgrounds verzorgen. Deze jongeren worden Krajicek Scholarshippers genoemd. Inmiddels zijn er meer dan 125 playgrounds verspreid over 42 gemeentes, zijn er 211 Krajicek Scholarshippers en zijn er meer dan 2.400 studiebeurzen verstrekt aan jongeren in aandachtwijken.

Richard Krajicek is de enige Nederlander die het grootste tennistoernooi ter wereld, Wimbledon, op zijn naam heeft staan. Het is een prestatie van wereldformaat. Met deze overwinning mag Richard Krajicek worden bijgeschreven in het rijtje Nederlanders die een uitzonderlijke internationale sportprestatie hebben neergezet.

(Bron: Rijnmond.nl, ATPtour.com, NOS.nl, Toptennis.tennis.nl, Wedstrijd.tips. Trouw.nl, Wikipedia)