5 november 2021: Herman Brood zou 75 jaar zijn geworden

Op 5 november 2021 zou de enige echte rock and roller van Nederland, Herman Brood, 75 jaar zijn geworden. In 2001 maakt hij echter een einde aan zijn leven, omdat zijn lichaam is versleten als gevolg van drank- en drugsgebruik. Herman heeft met zijn talenten en innemende karakter de harten van velen geraakt. Zo ook dat van Ad van der Ree, die midden jaren 80 de drummer is van Hermans Wild Romance. Een gesprek met hem over levenskunstenaar en vriend Herman Brood.

“Beter opbranden dan uitdoven”

Zanger, pianist, kunstenaar, schrijver en levensgenieter Herman Brood is de Nederlandse belichaming van seks, drugs en rock and roll. “Beter opbranden dan uitdoven” is een uitspraak van dichter en vriend Jules Deelder. Het is een te korte typering van het leven van Herman, al zit er flink wat waarheid in. Herman is tijdens zijn leven een non-conformist en een bohemien. Met zijn levensstijl vol drugs en alcohol weet hij dat hij niet oud zal worden en ook dat hij als gevolg van die ongezonde levensstijl niet wil ‘versukkelen’. “Dat wordt het Amsterdamse Hilton”, voorspelt hij al in 1984 over zijn zelfgekozen dood. Dit jaar is het 20 jaar geleden dat Herman zich voor het laatst naar het Hilton begeeft, de lift naar het dak neemt en een gewisse dood tegemoet springt.

Graf van Herman Brood

De koning van de Nederlandse rock and roll ziet op 5 november 1946 in Zwolle het levenslicht. Met zijn luie oog wordt hij op school gepest. Herman heeft het niet op leren en gaat na 3 jaar HBS een blauwe maandag naar de kunstacademie, want hij kan goed tekenen. Ook pianospelen is een talent van Herman en hij komt onder andere in de jaren 60 bij de Nederlandse bluesformatie Cuby and the Blizzards terecht met Harry Muskee als frontman. In de jaren 70 speelt hij onder meer in de band Vitesse, waarna hij zijn eigen band The Wild Romance opricht. De naam komt uit een regel van een nummer van Mose Allison.

De band wordt direct zeer succesvol met geweldige rock and roll. De platen Street, Shpritz en Cha Cha hebben internationale allure en brengen succesvolle hits voort. Herman wil naar Amerika, hetgeen in 1979 geschiedt. Hij scoort daar een hit met het door hem en de geweldige gitarist Dany Lademacher geschreven Saturday Night dat de 32e plaats haalt in de hitlijst. Herman en zijn Wild Romance treden daar op met The Kinks en The Cars. Maar de optredens zijn weinig succesvol en op het cruciale moment stort hij, vanwege drank en drugs, in. Ze nemen in Amerika de matig ontvangen plaat Go Nutz op, die deels door studiomuzikanten wordt ingespeeld.

Ad komt bij The Wild Romance

Terug in Nederland gebeurt met Herman wat vrijwel iedereen die zijn hoofd boven het maaiveld in ons land uitsteekt: hoon valt hem ten deel. De pers vindt dat hij heeft gefaald in Amerika. Herman kan weinig goeds meer doen en de vervolgplaten zijn niet slecht, maar kunnen het succes van weleer niet evenaren. Hij heeft inmiddels zijn band vernieuwd. De drummer van dat moment trekt het in 1984 niet meer, waarop bassist Gee Carlsberg (Gerard van Dooren) met het voorstel komt om de Hagenaar Ad van der Ree in te schakelen. Hij is op dat moment de drummer van de Haagse formatie Urban Heroes. Met deze band is hij zeer succesvol begin jaren 80.

Ad wordt in 1954 geboren. Na zijn middelbare school en een korte studietijd trekt voor hem het muzikantenleven meer dan een maatschappelijke carrière. Ad: “Daar waren mijn ouders zeer blij mee, maar niet heus.” Voor Ad wordt de muziek een serieuze zaak in een jazzrockband die later Storm wordt. De band krijgt een platencontract en verandert de naam in Urban Heroes. Ad: “We kwamen in no-time in de hitparade met de Urban Heroes, dat was wel lekker.” Naast zijn tijd bij Herman en Urban Heroes is Ad ook studiodrummer geweest.

Café Helmers

Dit interview vindt plaats in het Amsterdamse Café Helmers, geen onbekende plek voor Ad. Ad: “Ik kwam hier vroeger wel 4 keer in de week. We spraken hier af met de band voordat we naar een optreden gingen.”

Paniekaanval

Ad wordt gekozen na een auditie met nog 3 andere drummers. Een week na de auditie krijgt hij een telefoontje van manager Koos van Dijk, omdat zijn voorganger er abrupt mee stopt. Ad: “Toen zei Koos: ‘Je moet meespelen’. Ik had nog helemaal geen nummer gerepeteerd. Vervolgens heb ik een middag met gitarist David Hollestelle en Gerard gezeten. En toen zat ik de zaterdag erop ineens in een tent in Alkmaar. Herman had bij uitzondering een playlist gemaakt. Hij deed maar wat, hij zette wat in op de piano en hup daar gaat die band weer.

Er stonden allemaal nummers op die ik min of meer kende. Maar na het 3e nummer klopte de playlist niet meer. Je krijgt eerst een paniekaanval en denkt dan laat maar gaan. Ik heb toen heel wat nummers gespeeld die ik nooit had geoefend. Dat was Herman. Het tempo in die show was zo hoog.” Ad kent de nummers nog steeds uit zijn hoofd. Tijdens de show gaat Herman op zijn hoofd staan en speelt de band Albatross van Fleetwood Mac. Ad: “En daarna kwam Never Be Clever. Ik denk als ik morgen achter de trommels ga zitten en Herman leeft weer, dan kunnen we zo die show draaien.”

Ad van der Ree en Herman

Aanvankelijk geen grote fan

Ad: “Jaren voordat ik bij Herman kwam, hebben we meegedaan aan een talentenjacht waar Herman in de jury zat. Toen werden we 2e met Storm. Dat was wel grappig. Daarna heb ik een tijd niets van hem vernomen. Het was mijn muziek ook niet, Urban Heroes was een ander soort pop. Ik was aanvankelijk geen grote fan van de muziek van Herman, maar The Wild Romance was wel een hele goede liveshow. Dat trok me wel aan. Het was de best georganiseerde band van Nederland. Herman is de enige rocklegende in Nederland, er is niemand die ook maar bij hem in de buurt komt. Het had ook zomaar in Amerika kunnen lukken.”

Falen op het moment suprême

Ad: “Hij komt terug in Nederland en er was toen een overexposure van Herman aan de gang. Dan gaat de pers zich tegen je keren en dat gebeurde met Herman. Ze waren blij dat hij ‘viel’. Hij was te populair. Hij was bijzonder. Ik denk dat hij een groot kunstenaar was geworden als hij nog 10 jaar had geleefd. Dan had hij meer werk gemaakt en had hij in alle musea van de wereld gehangen. Zijn kunst riep minder weerstand op dan de muziek. (…) Herman is de kampioen van het falen op het moment suprême.

Als het echt moest, dat is het verschil met een topsporter, dan ging Herman de mist in. Door stress of door mismanagement of wat dan ook. Kijk, als je in Amerika wilt slagen, dan moet alles zo verschrikkelijk goed kloppen. Hij had een optreden in een club waar pers en platenmaatschappij aanwezig waren en toen ging hij onderuit, ze moesten hem van het podium dragen. Ze dachten: ‘Wat moeten we met die gast’.”

Hits

Na zijn terugkomst uit Amerika gaat het dus een stuk minder met Herman. Ad: “Toen stonden wij in een uitverkocht Zuiderpark met Urban Heroes en Herman in ons voorprogramma. En tot grote irritatie van Herman vroeg Felix Meurders wat hij ervan vond dat wij vroeger in het voorprogramma van Herman stonden. Dat irriteerde zowel Herman als mij. Er was toen een soort afrekening met Herman, dat is typisch Nederlands. Hij had wel het lef om met jonge gasten helemaal opnieuw te beginnen. Op dat moment was het geen super goede band maar het groeide wel.”

Ad speelt op de platen The Brood en op de liveplaat Bühnensucht die in Rotterdam is opgenomen. Door de hits van de plaat The Brood, zoals het nummer Tattoo Song, krijgen de band en Herman meer aandacht.

Ad: “Dat geeft een boost. Hij zat bij het label van Doe Maar van Johnny Hoes. Daardoor ontstond een nieuw geluid en er gebeurden andere dingen in het leven van Herman. Hij trouwde met Xandra en kwam positief in het nieuws. Zijn tekeningen en schilderijen gingen goed lopen, het totaalbeeld van Herman veranderde. En in het buitenland ging het hard, we werden door alle grote omroepen gevraagd voor shows, zoals een kerstshow. Ook in Oostenrijk en Zwitserland werden we gevraagd, alles kwam samen. Die optredens in het Rotterdamse Parkzicht waren te gek. Dat waren de hoogtijdagen bij Herman. Ik heb eigenlijk alleen maar hoogtijdagen bij Herman gekend. De laatste tournee die ik met Herman heb gedaan, was de beste van allemaal.”

Herman Brood en Ad van der Ree

Ad over zijn vriendschap met Herman: “Herman en ik hadden een hele goede band. Je ziet elkaar meer dan je eigen vrouw. Herman was een hele vriendelijke, warme man. Hij had een antenne voor wat er gebeurde met mensen met wie hij werkte. Herman was zeer intelligent, een slimme man en zeer innemend. Wij traden weleens op in zijn geboortestad Zwolle en dan kwamen zijn moeder en zijn familie naar Herman kijken. En als ze in de kleedkamer kwamen, dan dacht ik: ‘Hoe is dit zo gekomen: een hele gewone familie en dan heb je zo’n Herman’. Dan zei zijn moeder: ‘Hij was zo’n lieve jongen vroeger’. En hij was ook een lieve jongen. Maar hij nam af en toe harde beslissingen, vaak onder druk van anderen.”

De excentrieke Herman

Herman heeft het grootste deel van zijn leven drugs gebruikt. Het gebruik stimuleert zijn creativiteit, maar kan ook, zoals in Amerika, funest zijn. Ad: “Hij had een balans gevonden tussen speed (amfetamine) en alcohol. En die balans was zo goed bij hem, hij kon als een normaal persoon functioneren, hij was een functionerende junk. En als hij geen speed had, dan werd hij dronken en werd hij heel grappig, maar wel onhandelbaar. In München was hij een keer zoek. Wij (de band) waren naar een restaurant geweest en zaten al in de auto bij Koos. Hij was dronken en liep terug naar het restaurant.

Vervolgens stond hij bij 2 doodsbange mensen aan een tafeltje met een tafelkleed in zijn handen. Hij zei in het Duits: ‘Ik kan het tafelkleed er onderuit trekken en dan blijft alles op tafel staan’. ‘Wat voor een rare junk staat hier’, dachten die mensen. Hij heeft net niet aan dat tafelkleed getrokken. (…) Hij werd chagrijnig als de speed niet werkte en dan ging hij tegen Koos lopen schelden. Het heeft uiteindelijk zijn lichaam vernield. Herman was de man van de drugs en de excessen en toch had hij een grote mate van stabiliteit, omdat hij een doel voor ogen had. Maar heel veel mensen om hem heen gingen kapot.”

De excentrieke Herman verft zijn haar zwart en heeft geregeld een potloodlijntje onder zijn ogen. Hij kleedt zich veelvuldig in prachtige pakken. Maar de kleurenblinde Herman kun je ook tegenkomen in een gifgroen pak op een roze damesfiets. Ad: “Na een tournee werden we afgezet in Amsterdam, waar mijn auto stond. Herman wilde uitstappen bij het American Hotel of zo. Hij droeg een muts met een das tot aan zijn kin en een leren jas. Alleen zijn ogen waren zichtbaar. Hij stapt uit en we horen de 1e persoon die hij tegenkwam zeggen: ‘Hé Herman’. Volkomen onherkenbaar en toch herkenbaar tegelijk.”

Favoriete nummers

Ad heeft meerdere nummers van Herman als favorieten. Zo vindt hij de hit Tattoo Song heerlijk om te spelen. Andere goede nummers vindt hij Checkin’ out, Berlin Schmerzt met Nina Hagen, Groupie Girl en Ladykiller/Walking in the rain, al zijn de laatste 2 niet van de hand van Herman.

Maar het beste nummer van Herman Brood & His Wild Romance vindt hij zonder twijfel Saturday Night. Ad: “Saturday Night speelden wij 2 keer op een avond en ik denk dat ik dat nummer wel 600 keer heb gespeeld. Er hangt iets waanzinnigs over dat nummer, waardoor het lekker is om te spelen. Het tempo, het akkoordenschema, het was mooi. Het was het meest magische nummer dat wij hadden. Wij speelden 70 nummers of zoiets in die tijd, maar als dat nummer werd ingezet, dan ging bij de 1e noten de hele tent plat. Dat is voor een band te gek om mee te maken. Dat is een kippenvelmoment.”

Eind 85 wil Herman beginnen met een nieuwe band en vervangt hij nagenoeg alle muzikanten. Ad: “Ik had al wel signalen opgevangen dat hij er mee wilde kappen. Het was treurig dat de band uit elkaar ging, want het ging waanzinnig goed met ons, het had nooit mogen gebeuren. We waren in Duitsland bezig met allerlei shows. Dat ging allemaal niet meer door. Herman vond ook dat hij te weinig verdiende met de band en met de verkoop van zijn kunst kon hij veel meer verdienen. In de zalen waar wij optraden verkocht hij al schilderijen en tekeningen. Hij beschilderde ook drumvellen van mij en dan gaf hij mij het geld. (…) Ik zat al vrij snel weer in een andere band.

Het heeft geen frictie opgeleverd tussen Herman en mij. Kijk als je iets anders wilt, dan moet je iets anders gaan doen, zo simpel is het gewoon. Ik heb bij The Wild Romance de leukste tijd van mijn leven gehad. We stonden 7 avonden achter elkaar In Berlijn, met Nina Hagen op het podium! Ik had er nog wel 10 jaar mee door willen gaan. Ik heb nog een mooi gedichtje van hem gekregen voordat we eruit gekieperd werden. Het is een soort afscheidsbriefje, met een ontroerende tekst.”

Herman Brood met Nina Hagen

“Mooiste tijd van mijn leven”

Ad en Herman houden nog wel contact. Ad: “Herman sprak nooit veel. Ik ben later nog wel bij hem thuis geweest. Dan zette hij wat fruit voor je neer. In zijn kelder had hij een voetbaltafel en dan gingen we spelen zonder dat er veel werd gezegd. Hij was niet zo’n prater.”

Ad en Hermans kinderen Dieuwertje en Lola zijn bijna gelijktijdig geboren. Ad: ”Die van mij kwam 1 week eerder, we hadden zelfs een weddenschap wie er als 1e zou bevallen. We zaten hier op het terras van Café Helmers, toen had ik net Dieuwertje en hij Lola. Hij zat naast me en zei: ‘Heb je ook zo gehuild?’. Ja geweldig was dat, dan werd hij zo klein. Lola moest worden gehaald en Herman is toen flauw gevallen. (…) Ik denk vaak aan Herman, ook omdat onze dochters bijna even oud zijn. Toen mijn dochter 16 werd, kreeg ze een groot feest met een band die ik zelf had geregeld waar ik in speelde. En Lola kreeg een dode vader, want vlak voor haar 16e pleegt hij zelfmoord. En zo denk ik ook aan Herman als ik denk aan mijn dochter.”

Herman Brood met Lola

Uiteindelijk verwatert het contact. Na jarenlang gebruik van drugs en alcohol is Hermans lichaam op. Herman maakt op 11 juli 2001 een einde aan zijn leven door van het dak van het Amsterdamse Hilton Hotel te springen. Ad: “Het ging de laatste jaren heel slecht met Herman, toen heb ik hem ook niet meer gezien. Hij liep met die papegaai rond en werd vergeetachtig. Ik was thuis in Den Haag toen ik hoorde dat hij zelfmoord had gepleegd en ik vond het heel erg. Herman wilde er op een heroïsche manier uit en wilde niet ‘versukkelen’. ‘Als ik ga versukkelen, dan denk je toch niet dat ik in Doetinchem overlijdt, dat wordt van het Amsterdamse Hilton’, dat zei hij in 84 al.

Begrafenis Herman Brood

Ik heb getwijfeld om naar zijn begrafenis te gaan. Uiteindelijk ben ik niet geweest. Ik heb op mijn manier afscheid van hem genomen en heb aan hem gedacht. Ik denk nog heel vaak aan hem. Dat is een man die je de rest van je leven niet vergeet. Het was niet alleen zijn muziek, er was iets met Herman. Als je het over de X-factor hebt, dan had Herman die factor.”

Op 5 november 2021 zou Herman 75 zijn geworden. Ad: “Op 5 november herdenk ik dat ik met Herman het grootste plezier van mijn leven heb gehad en ook de mooiste tijd van mijn leven. Ik zie hem als de enige echte rock and roller van Nederland, ik denk aan hoe hij dingen kon verwezenlijken, ik denk aan zijn kunst en hoe hij met mensen omging. Ik vond het gewoon een bijzonder mens.“

In deze video ziet u De Reünie, waarin bandleden van Wild Romance in poptempel Paradiso terugblikken op hun tijd met Herman Brood.

Ad van der Ree is tegenwoordig eindredacteur bij Omroep MAX.

(Foto’s: Ad van der Ree, ANP)