Wat te doen als u een spookrijder tegenkomt? En wat als u zelf per ongeluk een spookrijder bent?

Het is enorm schrikken als een spookrijder u ineens tegemoet komt rijden op de weg. Wat is dan het beste om te doen? En kan het uzelf ook een keer overkomen om per ongeluk spookrijder te worden?

De term spookrijder

In januari 2023 zijn er alleen al 3 ernstige ongelukken, veroorzaakt door spookrijders. Hierbij rijdt dus iemand in de tegenovergestelde richting dan zou moeten. De term is ogenschijnlijk bedacht omdat een spookrijder een hallucinatie kan lijken, een spook dus. Maar het kan ook slaan op iets of iemand die onverwachts opdoemt.

De 3 verschillende soorten spookrijders

Er zijn 3 soorten spookrijders, de bewuste, de onbewuste en de halfbewuste. De onbewuste spookrijders komen per ongeluk op de verkeerde weghelft terecht. “Hierbij spelen zaken als leeftijd, ziekte, vermoeidheid of slecht zicht vaak een rol”, vertelt een woordvoerder van Rijkswaterstaat tegen de NOS. De bewuste spookrijder doet dit vanwege baldadigheid of om zichzelf en anderen in gevaar te brengen. Dit zijn ook bestuurders die keren op de weg. De halfbewuste rijders zijn onder invloed van bijvoorbeeld alcohol of drugs.

Wat kunt u doen als een spookrijder u tegemoet komt?

Als u op de (snel)weg een spookrijder tegenkomt, adviseert Rijkswaterstaat om naar rechts uit te wijken, als dat kan. Haal voorgangers niet in en waarschuw de spookrijder met lichtsignalen. Volgens het CBR is het ook belangrijk om uw snelheid te verminderen. Zoek daarna een veilige plek om stil te staan en bel 112.

Een waarschuwing gaat rond

De centralist zorgt dan dat de politie wordt ingeschakeld en een weginspecteur van Rijkswaterstaat wordt op pad gestuurd om de spookrijder te gaan zoeken. Ook wordt de informatie doorgespeeld via de radio, navigatiesystemen en verkeerapps, om zoveel mogelijk mensen te waarschuwen. Rijkswaterstaat probeert via camera’s boven de weg de spookrijder te vinden.

Waarom gaat iemand spookrijden?

Wat maakt nu dat iemand gaat spookrijden? Er zijn dus 3 soorten onder te verdelen. Maar volgens verkeerspsycholoog Cees Wildervanck zijn er 2 belangrijke oorzaken. “Spookrijden is doorgaans het gevolg van desoriëntatie: wanneer iemand door een onduidelijk verloop van de weg of wegbelijning onbewust de verkeerde keuzes maakt. Meestal gebeurt dit als het donker is en bij slecht zicht”, zegt hij tegen Nu.nl. Als 2e oorzaak noemt hij het missen van een afslag. Bestuurders stoppen dan bijvoorbeeld op de vluchtstrook of keren zelfs op de rijstrook, om daarna tegen de rijrichting in naar de gemiste afslag te rijden. Volgens de psycholoog gaat het hier vaak om jongere bestuurders.

Gedesoriënteerd raken en dan de verkeerde weghelft opgaan

Desoriëntatie speelt vooral bij ouderen een grote rol bij spookrijden, zegt verkeerspsycholoog Dick de Waard tegen de NOS. Vooral als het donker is, met slecht zicht en verder weinig verkeer gaat het vaak mis. “Als je je kunt richten op andere bestuurders zie je verkeer van de afrit afkomen en je kunt ook de auto’s voor je volgen, dus dat maakt het veel makkelijker. ’s Nachts is het veel rustiger en moet je zelf die beslissingen nemen.”

Wat kunt u doen als u zelf per ongeluk spookrijder bent?

Het kan dus zomaar gebeuren dat u zelf een keer op de verkeerde weghelft terechtkomt. Wat kunt u dan het beste doen? Probeer allereerst om niet in paniek te raken. Ga ook niet midden op de weg of langs de zijkant omdraaien. Dit kan gevaarlijk zijn voor het overige verkeer.

Rijkswaterstaat adviseert om veilig de vluchtstrook te bereiken. Deze ligt in dit geval aan de linkerkant van de weg. Lukt dat niet en is er bijvoorbeeld een brede middenberm? Wijk dan daar naartoe uit. Zet uw alarmlichten aan en ga uw auto uit en op een veilige plek (achter een vangrail) staan. Bel dan direct 112. Zij zorgen ervoor dat iedereen gealarmeerd wordt. U wordt daarna geholpen om veilig de goede kant weer op te gaan.

Boete voor spookrijden

Spookrijders kunnen een boete krijgen. Hoe hoog deze is, is afhankelijk van de situatie. Exacte bedragen worden niet gegeven. Het Openbaar Ministerie heeft online wel een boetebase staan, waarin de boetebedragen voor de meest voorkomende lichtere overtredingen instaan. Spookrijden wordt hier niet als zodanig genoemd. Keren op de snelweg wordt wel genoemd. Dit kost u 410 euro, exclusief 9 euro administratiekosten.

(Bron: Rijkswaterstaat, NOS, Nu.nl, AD, Openbaar Ministerie. Foto’s: Shutterstock)