Voor deze muggen moet u oppassen op vakantie

Niet de krokodil, haai of slang is het dodelijkste dier ter wereld, maar de mug. De exotische varianten brengen virussen over waar mensen erg ziek van kunnen worden of zelfs dood aan kunnen gaan. De meeste komen niet voor in Nederland, maar tijdens een vakantie naar een warmer land kunt u ze wel tegenkomen. Wij zetten voor u op een rij voor welke muggen u moet uitkijken en wat u kunt doen om een steek te voorkomen. 

De tijgermug

De Aziatische tijgermug komt van oorsprong uit Zuidoost-Azië, maar komt door het import van voedsel uit deze gebieden ook voort in andere delen van de wereld. De Aziatische tijgermug kan een aantal virussen met zich meedragen die mensen erg ziek kunnen maken. Zo is de mug soms drager zijn van het knokkelkoorts-virus. Knokkelkoorts (ook wel dengue genoemd) is een ziekte die voornamelijk voorkomt in subtropische gebieden, zoals Zuidoost-Azië, Zuid- en Midden-Amerika en delen van Afrika. Mensen die een milde variant hebben, kunnen last krijgen van griepachtige verschijnselen die ongeveer na een week weer over gaan. Een klein deel van de mensen met dengue ontwikkelt een complicatie, waardoor er ernstige dengue ontstaat. Dit kan levensgevaarlijk zijn als er geen behandeling plaatsvindt.

 Chikungunya

Tijgermuggen kunnen ook het chikungunya-virus bij zich dragen. Deze ziekte komt ook voor in subtropische gebieden en veroorzaakt griepachtige verschijnselen in combinatie met huiduitslag. De klachten kunnen variëren van mild tot zeer ernstig. Dodelijk is het zelden.

Voorkom een beet

De tijgermug is in ons land al meerdere keren waargenomen, maar volgens het RIVM is de kans dat een steek zorgt voor knokkelkoorts of chikungunya te verwaarlozen. In andere landen is het dus wel een reëel gevaar. Momenteel is er zelfs een dengue epidemie gaande in Zuidoost-Azië. Als u naar een gebied gaat waar de tijgermug voorkomt en mensen ziek maakt, doet u er goed aan om u te beschermen. Dit doet u door te smeren met DEET, te slapen onder een goede, geïmpregneerde klamboe en kleding te dragen met lange mouwen en pijpen. Kleding kunt u ook impregneren met een insectenwerend middel. Dit alles is echt geen overbodige luxe.

De tijgermug heet niet voor niets tijgermug. Het gestreepte motief op zijn lijfje doet denken aan de strepen van een tijger.

De gelekoortsmug

De gelekoortsmug komt voor in Azië, Afrika, Zuid- en Midden-Amerika, in Noordoost-Turkije en op het Portugese eiland Madeira. De mug is vernoemd naar een van de ziektes die deze kan overbrengen, maar de mug kan ook knokkelkoorts, chikungunya en de zikakoorts verspreiden. Gele koorts is een ziekte die meestal verloopt zonder klachten. 1 op de 5 mensen wordt wel ziek en kan zeer uiteenlopende klachten krijgen: van bloedingen tot aan hoge koorts en milde griep. Volgens het RIVM overlijdt ongeveer 1 op de 10 mensen met gele koorts. Er bestaat geen medicijn tegen de ziekte, maar er is wel een vaccin beschikbaar. Het is altijd verstandig om dit vaccin te halen als u reist naar een van de landen waar deze ziekte voorkomt.

Naast gele koorts, kan de mug dus ook knokkelkoorts, chikungunya en de zikakoorts met zich meedragen. Zikakoorts is over het algemeen minder gevaarlijk dan de andere al genoemde ziektes. 1 op de 5 mensen met het virus wordt ziek en kan dan last krijgen van koorts en andere griepachtige-klachten. Voor zwangere vrouwen is het zikavirus wel bijzonder gevaarlijk, omdat het voor afwijkingen kan zorgen bij het ongeboren kind.

Geen besmettingen in Nederland

De gelekoortsmug heeft zich, in tegenstelling tot de tijgermug, dus wel gevestigd op het Europese continent. In Nederland is de gelekoortsmug ook al waargenomen, maar is de kans dat iemand wordt gestoken door een besmette mug nihil. In Nederland komen de ziektes die de mug voortbrengt niet door, waardoor de gelekoortsmuggen die hier rondvliegen ze ook niet kunnen overbrengen.

Als u naar een land gaat waar deze ziektes wél voorkomen, doet u er goed aan om u te laten vaccineren. Verder is het ook altijd verstandig om dezelfde voorzorgsmaatregelen te nemen als bij de tijgermug: insmeren met DEET, slapen onder een geïmpregneerde klamboe en kleding dragen met lange mouwen en pijpen.

De ‘gewone’ mug

‘De gewone mug? is die ook al gevaarlijk?’ horen wij u denken. Dit geldt natuurlijk niet voor alle exemplaren, maar het kan wel zo zijn dat u net een mug treft die het westnijlvirus bij zich draagt. Dit virus is de veroorzaker van de westnijlkoorts en komt van origine voor in landen rondom de rivier de Nijl. Inmiddels komt het westnijlvirus op veel meer plekken voor, waaronder in Zuid- en Midden-Europa, de Verenigde Staten, Canada en Azië.

 Symptomen van westnijlkoorts

De meeste mensen die gestoken worden door een met het werstnijlvirus besmette mug, worden niet ziek. Wie wel ziek wordt, kan last krijgen van hoge koorts, hoofdpijn, spierpijn, diarree, buikpijn en huiduitslag. Soms worden mensen heel ziek door de ziekte, waardoor een hersenontsteking kan ontstaan. Met name bij mensen van boven de 50 met een lage weerstand kan dit gevaarlijk zijn. Als iemand heel erg ziek is, is de kans 4 tot 14 procent dat deze persoon uiteindelijk overlijdt. Als deze persoon 70 jaar of ouder is, stijgen deze percentages respectievelijk naar 15 en 29 procent. Er is geen vaccin of medicijn tegen de westnijlkoorts, maar artsen kunnen wel aan pijnbestrijding doen.

Het virus heeft in Italië en Griekenland in 2018 al meer dan 40 levens geëist en de Griekse overheid waarschuwt ook in 2019 weer voor muggen die het virus verspreiden. In Nederland komt het virus niet voor.

Beschermen tegen een steek

Als u binnenkort naar een land gaat wat het westnijlvirus voorkomt, kunt u zich beschermen tegen een steek door u in te smeren met DEET. Ook in dit geval is slapen onder een klamboe en het dragen van bedekkende kleding het advies.

Op 12 augustus 2019 wordt er in MAX vakantieman gesproken over muggen met muggenonderzoeker Sander Koenraadt.

Lees ook: zo bepalen muggen wie zij steken

(Bron: archief, redactie MAX vakantieman)