Maxime op reis: Noord-Italië – Gardameer

Onder de noemer ‘Maxime op reis’ leest u regelmatig verhalen over de eigen reiservaringen van de redactie van MAX Vandaag. We reizen deze keer af naar het noorden van Italië, waar we naast de prachtige meren ook de steden Verona en Milaan bezoeken en onze reis afsluiten aan de kust, in ‘klein Venetië’: Chioggia.

Via Duitsland en de Grossclokner Hoghalpstrasse in Oostenrijk rijden wij in 2 dagen naar onze bestemming in het noorden van Italië: het Gardameer. Dit grootste meer van Italië is zeer geliefd bij toeristen en na de eerste glimpen van dit prachtige meer te hebben opgevangen snappen we meteen waarom. Het beschikt over een combinatie van bergen, helderblauw water en schilderachtige plaatsjes. Het betekent ook dat u er niet alleen bent en bij Riva del Garda aan de noordkant sluiten wij achteraan in de rij aan om in een klein uur naar Toscalano Marderno te rijden, waar wij de komende nachten verblijven. Via vele tunnels en mooie plaatsjes komen we daar aan het einde van de dag aan.

Zuidelijk Gardameer

Verona en Milaan liggen op een steenworp afstand en daar brengen we later ook een bezoek aan, maar we gaan nu eerst in 2 dagen ontdekken wat het Gardameer allemaal te bieden heeft. We beginnen met de zuidelijk gelegen bestemmingen. Onze eerste stop is het 7 km verderop gelegen Gardone Riviera, waar we de botanische tuin Giardino Botanico Fondazione André Heller bezoeken. Naast meer dan 3.000 plantensoorten zijn hier ook allerlei kunstvoorwerpen te zien. Waarna we in het plaatsje Gardone Riviera zelf van een heerlijke Italiaanse gelato genieten.

Sirmione

Hierna rijden we door naar één van de grootste toeristische trekpleisters aan het Gardameer: het op een schiereiland gelegen Sirmione. Om er tijdens de zomermaanden met de auto te komen is een kleine uitdaging. Ver voor het stadje beginnen de parkeerterreinen al, maar als wij er zijn, zijn die allemaal vol. Uiteindelijk keren we om en rijden we nog een stukje verder terug, om vervolgens lopend alsnog Sirmione te bereiken. Samen met honderden andere toeristen lopen we door de poort, waarbij het kasteel Rocca Scaligera meteen in het oog springt. Het is te bezoeken, maar vanwege de drukte zien wij daar vanaf en slenteren in plaats daarvan door de straatjes en langs het water van deze pittoreske plaats. Vooral ijswinkels zijn opvallend goed vertegenwoordigd, maar wij vinden in een wat rustiger straatje toch ook nog een plek om van een Italiaanse lunch te genieten. Als u langer in Sirmione verblijft, dan is een bezoek aan de overblijfselen van de Romeinse villa, Grotti di Catullo, de moeite waard.

Garda

Gezien de tijd slaan we Lazise helaas over en rijden we door naar de plaats Garda, aan de oostelijke oever. De plaats waar het meer zijn naam aan te danken heeft. Ook hier zijn we niet alleen, maar we vinden aan het einde van de boulevard, vlak bij het meer een plekje. Inmiddels beginnen zich dreigende wolken te ontwikkelen en terwijl we over de boulevard lopen gaat het eerst zachtjes en vervolgens steeds harder regenen. Een terrasje pakken wordt het hier dus niet, maar bij een gezellig café laten we met een kop koffie de ergste bui over gaan. Wachten tot het helemaal droog wordt kan niet, want we willen verderop, in Torri del Benaco, de veerboot van half 6 nemen. Die ons in een klein half uur varen terug naar Toscolano Maderno aan de overkant van het meer brengt.

Noordelijk Gardameer

De wolken zijn vandaag nergens te bekennen en na het ontbijt stappen we in de auto om het noordelijke gedeelte van het Gardameer te verkennen. Als eerste stoppen we in Limone sul Garda. Een parkeerplek vinden is hier een fluitje van een cent en even later lopen we al het centrum in. Van de plaatsen die we tot nu toe bezocht hebben spreekt Limone ons het meeste aan. Het is er net wat gemoedelijker en de straatjes zijn werkelijk schilderachtig. De plaats staat bekend om de citroenen die er geteeld worden, maar daar komt zijn naam niet vandaan. Die komt van Limes, een grens van de oude Romeinen. De winkels verkopen allerlei lokale producten, zoals kazen en worsten en natuurlijk van alles wat met citroenen te maken heeft, zoals limoncello en zeepjes in de vorm van citroenen. Vanaf de haven varen boten af en aan en vanaf een terrasje kijken we een poos naar de bedrijvigheid.

Riva del Garda

In 10 minuten rijden we erna naar Riva del Garda, waar de zoektocht naar een parkeerplek weer begint. Net voorbij het centrum is die gevonden, waarna we terug lopen en via leuke straatjes bij het water aan komen. Vanaf dit noordelijkst gelegen gedeelte van het Gardameer hebben we een mooi uitzicht over het meer. De belangrijkste bouwwerken van Riva del Garda zijn de toren Torre Apponale, het Palazzo Pretorio en het kasteel op de helling van de Monte Rochetta dat nog dateert uit de Venetiaanse tijd. In het 12de-eeuwse fort Rocca aan het meer is het gemeentelijk museum gevestigd.

Malcesine

De volgende plaats waar we stoppen is Malcesine, gelegen tegen een berg en voorzien van een kabelbaan naar de 1760 meter hoge Monte Baldo. Het lijkt ons wel wat om het meer van grote hoogte te bewonderen, maar helaas, de wachttijd voor de kabelbaan is schrikbarend lang. Dus in plaats daarvan lopen wij via de middeleeuwse, autovrije straatjes richting het kasteel Castello Scaligero, waar we het kasteel zelf en het erin gelegen museum bezoeken. Ook vanaf het kasteel is het uitzicht schitterend op het meer, de daken van de huizen in Malcesine en de bergen verderop.

Valpolicella

We rijden nog een stukje zuidelijker, totdat we weer bij Garda uit komen. We hebben er nu met de eerdere tocht langs het zuidelijke gedeelte een volledig rondje op zitten en slaan linksaf de bergen in. We gaan namelijk naar het wijngebied van de Valpolicella, waar we in het plaatsje Sant’Ambroghio di Valpolicella een wijndomein bezoeken. De Valpolicella is een strook van ongeveer 40 kilometer ten oosten van het Gardameer, boven de stad Verona. In het Noorden liggen in de heuvels de beste wijngaarden van het gebied. De verkoelende wind vanaf het Gardameer speelt een belangrijke rol en zorgt voor een langzame rijping.

In plaats van opnieuw de veerboot te nemen rijden we verder naar het zuidelijke gedeelte van het Gardameer en vervolgens terug naar Toscalano Maderno.

Het complete rondje beslaat zo’n 170 kilometer, dus dat is goed te doen, maar als u veel plaatsen wilt bezoeken, raden wij aan om hier minstens 2 dagen voor uit te trekken en nog een paar dagen meer als u alle bezienswaardigheden in de plaatsen wilt bekijken.

Verona

Tijdens een eerdere reis naar Toscane hebben wij al eens een bliksembezoek gebracht aan Verona en we wisten toen al dat we beslist nog eens terug zouden keren. Dat moment is nu aangebroken. De weersvoorspelling belooft niet veel goeds, maar vooralsnog is het zonnig en warm. We laten onze auto in een parkeergarage dicht bij de arena achter, aangezien we de dag daar vanavond afsluiten met het spektakel Aïda. Via een lange wandeling bekijken we de vele hoogtepunten die deze stad te bieden heeft. Waaronder het balkon van Romeo en Julia bij Casa di Giulietta (extreem druk), de Torre dei Lamberti (weids uitzicht over de stad en de toren bevat nog een lift ook!), Piazza delle Erbe (van oudsher een marktplein, met nog allerlei Romeinse elementen), Piazza Bra (waarop de Arena ligt), de basiliek van San Zeno en het Castelvecchio.

Gedurende de dag heeft het zonnige weer plaatsgemaakt voor steeds donkerder wolken en terwijl wij aan een vroeg diner zitten, barst het los. Ook als wij al lang in de Arena zijn regent het nog pijpenstelen en zo valt Aïda voor ons letterlijk in het water. De voorstelling begint namelijk niet eerder voordat het droog wordt en het ziet ernaar uit dat dat de komende uren niet het geval zal zijn. Lichtelijk ontgoocheld zoeken we na enkele uren wachten onze auto op voor de late rit terug naar het Gardameer. Toch nog maar eens terug keren dus?

Iseomeer

Onze reis brengt ons vandaag naar het Iseomeer, waar we onder andere een bezoek brengen aan Monte Isola, het grootste in een meer gelegen eiland van Italië. In ongeveer een uur rijden we naar Sulzano, waar de pont ons in een kleine 10 minuten naar Monte Isola vaart. Het geeft ook meteen een prachtig zicht op het plaatsje Peschiera Maraglio, waar we aanmeren. De inwoners verplaatsen zich er vooral met scooters, maar wij gaan lopend naar het volgende plaatsje en terug en zien in de verte ook het kleinere eiland Isola di San Paolo liggen. Nadat we de boot terug genomen hebben rijden we naar de volgende plaats aan het meer, Marone en vervolgens Pisogne, waar we de Torre del Vescovo beklimmen en de Chiesa di Santa Maria della Neve bezoeken. Het kleine kerkje herbergt vele bijzondere fresco’s, die de muren en het plafond bedekken.

Lovere

De volgende plaats op onze route is Lovere. Het wordt de parel van het Iseomeer genoemd en dat is volkomen terecht wat ons betreft. Om de haven heen staan vele mooie panden tegen de berghelling opgebouwd en we kijken onze ogen uit terwijl we de kronkelende straatjes beklimmen. Via de oude weg rijden we verder langs het meer naar de plaats Iseo zelf. Na Pisogne en Lovere zijn we een beetje verwend, maar het is een mooie afsluiter van deze dag Italiaanse meren.

Idro- en Ledromeer

Voor we het Gardameer voor Milaan verruilen maken we nog één tocht langs de Italiaanse meren. In dit geval het Idro- en Ledromeer. Voor wie wel graag naar de meren wil, maar de ergste drukte wil vermijden, zijn dit hele goede opties. We rijden er vanaf Gargnano via een prachtige route, dwars door de bergen heen naar toe. Onderweg komen we ook langs de stuwdam bij het Valvestinomeer. Het Idromeer ligt tussen het Gardameer en Iseomeer in en is met een lengte van 12 kilometer een stuk kleiner dan het Gardameer, maar het biedt opties genoeg om te wandelen of zwemmen.

Vanaf het dorpje Lemprato rijden we via de westelijke oever noordwaarts en vervolgens opnieuw door de bergen naar het nog wat kleinere Ledromeer. De eerste mensen woonden er al in de Bronstijd op de oevers. De restanten ervan, een paalwoningdorp, die daar nog van bestaan kunnen bezocht worden. Vanaf het Ledromeer is het vervolgens nog maar een klein half uur rijden voor we weer bij het Gardameer terug zijn, in dit geval Riva del Garda.

Milaan

Onze tijd aan het Gardameer zit erop en in iets meer dan 2 uur tijd rijden we naar de rand van het centrum van Milaan, waar we ondanks het vroege tijdstip toch al kunnen inchecken in ons hotel. Waarna we lopend naar Santa Maria delle Grazie (Onze-Lieve-Vrouw van Genade kerk) met bijbehorend klooster gaan, opgenomen op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Het fresco van Leonardo da Vinci van Het Laatste Avondmaal is hier te vinden. Nou hebben we eraan gedacht om in Nederland alvast kaarten voor een bezoek aan de kathedraal te bestellen, maar dat hebben we niet voor Het Laatste Avondmaal geregeld. Dat blijkt een misvatting te zijn, want de dame achter het loket weet ons te vertellen dat de kaarten altijd minstens 2 weken van tevoren geheel uitverkocht zijn. Gelukkig voor ons zijn de kerk zelf en de kloostertuin wel te bezoeken. Vervolgens lopen we naar het Piazza del Duomo, waaraan de passage Galleria Vittorio Emmanuele II en de kathedraal gelegen zijn. Onze kaarten voor de kathedraal zijn voor na de lunch, dus na alvast de buitenkant bewonderd te hebben en door de passage gelopen te zijn, gaan we eerst een kijkje nemen bij de Starbucks-vestiging die kort ervoor in Milaan geopend is. Het is het eerste filiaal van de koffieketen in Italië en wij vragen ons af of er mensen in het koffieminnende land te porren zijn voor niet Italiaanse koffie. Dat blijkt het geval, want er staat een rij tot ver om de hoek.

Duomo

Als het ons tijdstip is gaan we naar de betreffende ingang van de kathedraal. We hebben gekozen voor de optie met lift, dus in plaats van vele traptreden te lopen, zoeven wij moeiteloos naar boven. Het bijzondere van deze Duomo is dat u tot helemaal op het dak mag en ondertussen kunt u de vele bogen en beelden bewonderen. Voor de weg naar beneden kiezen we in dit geval wel voor de trap en langzaam dalen we steeds verder af, tot we in de indrukwekkende kathedraal zelf staan. We bekijken er de vele Middeleeuwse schatten en dalen nog wat verder af, naar de oude fundamenten, waar onder andere het oorspronkelijke doopfont nog te zien is.

Porta Nuova

Als groenliefhebbers zijn wij erg nieuwsgierig naar de woontorens Bosco Verticale, oftewel verticaal bos. Ze zijn van onder tot boven beplant met bomen en staan in de moderne wijk Porta Nuova, even buiten het centrum. Naast de bijzondere woontorens zijn er een winkelgebied, parkjes en enorme kantoorpanden te vinden. Op onze weg terug naar het centrum doorkruizen we het Sempione park, waaraan het Castello Sforzescqo gelegen is. Dit kasteel zelf is al zeer de moeite waard vanwege zijn afmetingen en prachtige middeleeuwse uiterlijk, maar het herbergt daarnaast ook verschillende interessante musea. Waaronder één met werken van Leonardo da Vinci en Michelangelo. Hierna hebben we echt geen voeten meer over, dus we besluiten onze dag Milaan op een terrasje.

Chioggia

Onze laatste stop in Italië is Chioggia, wat bekend staat als klein Venetië. De plaats ligt even ten zuiden van zijn grote broer, maar het is er vele malen rustiger. Dat geldt overigens niet voor de weg ernaar toe als u net als wij per ongeluk op een zondag reizen, terwijl de Italianen dus van een vrije dag genieten en massaal richting kust trekken… Onze tip is dan ook om op een doordeweekse dag te gaan. Omdat Chioggia zelf grotendeels autoluw is, hebben wij voor een hotel in de ernaast gelegen badplaats Sottomarina gekozen, dat over een prachtig zandstrand beschikt.

Vanaf ons hotel is het via een lange brug een kilometer of 2 lopen voor we in Chioggia zelf staan. Het doet ons met zijn vele kanalen en kleurrijke panden inderdaad zeer aan Venetië denken. We slenteren er door de straatjes, drinken op ons gemak koffie en eten er nog een heerlijk Italiaans ijsje. Tussendoor beklimmen we de 30 meter hoge Torre dellórologio S. Andrea die over een bijzondere klok beschikt. De toren is oorspronkelijk als vuurtoren en uitkijkpunt gebouwd, dus het biedt u ook meteen uitzicht op de wijde omgeving van Chioggia, al belemmert het gaas voor de ramen het zicht enigszins. De avond sluiten we af op het dak van ons hotel, waarbij we de zon langzaam zien onder gaan op Chioggia.