Hoe zit het? Waarom zijn luchtballonnen vrijwel nooit overdag te zien?

Ogenschijnlijk simpele vragen zijn vaak het moeilijkst om te beantwoorden. In de rubriek Hoe zit het? proberen wij elke week het antwoord te vinden op zulke vraagstukken. Deze keer: waarom zijn luchtballonnen vrijwel nooit overdag te zien?

Thermiek bepaalt koers van de luchtballon

Als een luchtballon opstijgt, is dat meestal ’s ochtends vroeg of juist in de avond. Want dan zijn de omstandigheden het meest gunstig. Maar is de zon meer dan 2 uur op, dan is het uitkijken geblazen. Dat heeft te maken met de thermiek, die ’s ochtends en ’s avonds veel minder aanwezig is dan overdag.

Hoe ontstaat thermiek?

Thermiek is een opstijgende warme luchtstroom. Deze ontstaat als de aardbodem opwarmt, onder invloed van de zon. Doordat de zon tussen 12.00 en 15.00 uur het meest krachtig is, is er overdag dus meer thermiek dan ’s ochtends en ’s avonds. En bestuurders van luchtballonnen doen er verstandig aan om hun vertrektijd hierop aan te passen. Luchtballonnen reageren namelijk sterk op thermiek. Als ze in zo’n warme luchtstroom terechtkomen, zorgt dit voor een onvoorspelbaar koersverloop en andere risico’s.

Lees ook: Hoe zit het? Functioneert ons lichaam minder door een slechte luchtkwaliteit?

Warme lucht bepaalt sowieso de koers van de luchtballon. De bestuurder zorgt met een gasbrander dat er warme lucht in de heteluchtballon belandt. Hoe meer warme lucht er in de ballon zit, hoe hoger deze kan gaan (en andersom). De bestuurder kan de ballon in feite omhoog en omlaag sturen, maar is verder grotendeels afhankelijk van de wind. En als er geen thermiek is, scheelt dat weer een extra onzekere factor, die een veilige ballonvaart in de weg kan staan.

Kunt u in de winter wel overdag een ballonvaart maken?

In de winter is het wel mogelijk om overdag een ritje met een luchtballon te maken. Dan zijn de temperaturen minder hoog dan in de zomer, waardoor er minder thermiek ontstaat. Daarnaast zijn er in de wintermaanden ’s ochtends en ’s avonds minder zonuren. En overdag is het qua temperatuur natuurlijk beter uit te houden in een rieten mand, hoog in de lucht.

(Bron: Quest, Willem Wever, NEMO Science Museum, Luchtballonvaart.com. Foto: Robert Hoetink/Shutterstock)