Autorijden bij laagstaande zon: op welke tijden is de kans hierop het grootst?
Publicatiedatum: 6 mei 2023
Een laagstaande zon kan een zeer storende factor tijdens het autorijden zijn. In bepaalde periodes van het jaar moet u extra voorzichtig zijn als u ’s ochtends en/of ’s avonds de weg op gaat. Wanneer is de zon u het minst gunstig gezind, als u in de auto zit?
Hoe hoog staat de zon aan de hemel?
Wanneer er sprake is van laagstaande zon, hangt af van de positie van de aarde. Want deze draait in 24 uur om de eigen as. Als onze kant van de aarde richting de zon is gedraaid, is het overdag bij ons. En als het tegenovergestelde het geval is, is het nacht. Daarnaast draait de aarde in ongeveer 365 dagen om de zon heen. In onze zomerseizoenen staat de aarde dichterbij de zon dan in de winter. Door deze 2 factoren staat de zon niet elk moment op elke dag even hoog aan de hemel.
Laagstaande zon hangt af van zonsopkomst en -ondergang
In de zomer komt de zon vroeger in de ochtend op dan in de winter, om ook later op de avond weer onder te gaan. De momenten van laagstaande zon hangen samen met het tijdstip van opkomst en ondergang. “Echt last van de laagstaande zon heb je wanneer de zon precies onder je zonneklep door schijnt. Vaak is dat vanaf een kwartier na zonsopkomst en tot een kwartier voor zonsondergang”, vertelt meteoroloog Yannick Damen in een video van Weeronline.nl. “Als de zon echt aan de horizon staat, heb je er helemaal niet zoveel last van.”
Midden in de zomer kunt u met laagstaande zon te maken krijgen als u zeer vroeg in de ochtend of ’s avonds laat op pad gaat met de auto. Tijdens de kortste dagen van het jaar is dat laat in de ochtend en aan het einde van de middag het geval. Tijdens het begin van de herfst, het einde van de winter en het begin van de lente heeft de laagstaande zon meestal een ongelukkige timing. Dan staat de zon laag aan de hemel tijdens de ochtend- (tussen 6.30 en 9.30 uur) en avondspits (tussen 15.30 en 19.00 uur), wanneer het dus druk op de weg is. En wanneer er meer kans is op het ontstaan van regenbogen, zoals we in dit artikel uitleggen.
Wintertijd en zomertijd beïnvloeden laagstaande zon
In de maanden april tot augustus is er pas laagstaande zon als de avondspits al voorbij is. Maar tijdens de ochtendspits is er het hele jaar door laagstaande zon. De overgang van wintertijd naar zomertijd (eind maart) en van zomertijd naar wintertijd (eind oktober) is een extra complicerende factor. Als de zomertijd aanbreekt, gaat de klok 1 uur vooruit. Hierdoor gaat de zon ook 1 uur later op, van ongeveer 6.30 naar 7.30 uur, als er meer mensen op de weg zijn.
Bij de overgang naar de wintertijd verschuift de zonsopgang van circa 8.30 naar 7.30 uur en is er dus een vergelijkbaar effect. Dan gaat de zon ook een uurtje eerder onder en moeten automobilisten plots in het donker de avondspits in. Het verklaart mede waarom november altijd de maand met de meeste files is. U kunt in principe op alle dagen in het jaar last krijgen van laagstaande zon, zeker als u tijdens de ochtendspits op pad moet. Maar in de weken rondom de overgang van winter- naar zomertijd (en andersom) gebeurt dit dus op de drukste momenten onderweg.
Hoe rijdt u veilig bij laagstaande zon?
In een eerder artikel geven we 6 tips over verantwoord rijden als de zon laag aan de hemel staat. Verder kunt u via dit overzicht van het KNMI (PDF-bestand) voor elke dag in het jaar zien wanneer de zon opkomt en ondergaat. Ook in veel papieren kalenders en op gespecialiseerde weersites kunt u dit terugvinden. Daarnaast kunt u speciale apps op uw smartphone downloaden, waarmee u kunt zien op welke uren van de dag er sprake is van laagstaande zon. Let er wel op dat verschillende weerapps afwijkende weersvoorspellingen kunnen doen.
(Bron: Archief, Weeronline.nl, ANWB, KNMI, Zonoponder.nl. Foto: Shutterstock)
