Weerbericht: het weer in de wereld

Weerbericht 11 tot en met 17 januari 2020

Er gebeurde in 2019 op weergebied veel in de wereld. De opvallendste weergebeurtenissen lichten we eruit. Zo kregen sommige landen met extreme regenval te maken, met helaas ook dodelijke slachtoffers als gevolg. Gooit El Niño ook in 2020 het weer op z’n kop? Jordi Bloem van MeteoGroep deelt zijn visie.

In januari waren delen van Zuid-Amerika in de greep van zware regens, met overstromingen in het noorden van Argentinië, Uruguay en in het zuiden van Brazilië als gevolg. Iran kreeg later in maart en begin april met overstromingen te maken. Ook daar waar het normaal heel droog is, kwamen regio’s in het oosten van Afrika in oktober en begin november onder water te staan, na bijzondere zware regenval. Onder meer in Kenia vielen veel slachtoffers.

Ernstige droogte

Er waren ook gebieden die met ernstige droogte kampten, zoals delen van Indonesië en de Mekong Delta in het zuiden van Vietnam. Na 2 droge jaren was het in 2019 wederom erg droog in het oosten van Australië, vooral in het binnenland. De periode januari tot oktober was in geheel Australië zelfs de droogste sinds 1902. Vele bosbranden waren ervan het gevolg.

Delen van Midden-Amerika hadden, tot oktober althans, veel minder neerslag dan normaal. Dat gold met name voor Honduras, Guatemala, Nicaragua en El Salvador en het midden van Chili. In Santiago viel, tot 20 november, slechts 82 millimeter jaarneerslag. Dit is minder dan 25 procent van het langjarig gemiddelde.

Hittegolven in Australië en Europa

Hittegolven eisten ook weer de aandacht op. Australië kreeg een bijzonder hete zomer te verwerken. Adelaide mat 24 januari 2019 46,6 graden, een record voor deze stad. In Europa waren er eind juni en eind juli 2 grote hittegolven. Dit leidde niet alleen bij ons tot een nieuw hitterecord (40,7 graden), ook in Frankrijk (46,0 graden), Duitsland (42,6 graden), België (41,8 graden), Luxemburg (40,8 graden), Verenigd Koninkrijk (38,7 graden) en Finland (33,2 graden) werden deze zomer records genoteerd.

Natuurbranden in poolgebied

Zeldzaam voor het poolgebied waren de bijzonder uitgestrekte bos- en natuurbranden van Alaska tot Groenland en Siberië. Indonesië en buurlanden hadden ook opvallend veel natuurbranden dit jaar, de meeste sinds 2015. In het zuiden van Amerika ging het om de meeste vuurhaarden sinds 2010, in met name Bolivia en Venezuela.

Meer cyclonen dan normaal

Ook in 2019 waren veel tropische (wervel)stormen actief. Op het noordelijk halfrond waren er 66 cyclonen, tegen normaal 56. Op het zuidelijk halfrond waren in 2018-2019 in totaal 27 cyclonen en ook dit was boven gemiddeld. Op 15 maart kreeg het oosten van Afrika met de zwaarste orkaan ooit te maken, Idai. Dit betekende onder meer misoogsten in de al altijd arme landen Malawi, Mozambique en Zimbabwe. Eén van de krachtigste orkanen van het jaar was Dorian, die uitgroeide tot een wervelstorm van de zwaarste categorie 5. Dorian trof de Bahama’s hard, vooral ook omdat hij zich amper verplaatste. Hagibis was ook een opvallende orkaan. Hij deed Tokyo op 12 oktober aan en veroorzaakte overstromingen.

Komt El Niño weer?

Vooruitblikkend op 2020 lijkt de kans bijna 100 procent dat het jaar wereldwijd als warmer dan normaal de boeken in zal gaan. De laatste keer dat de wereldtemperatuur korte tijd onder normaal lag, was eind 2011 en begin 2012. Een fenomeen dat het weer op aarde overal op zijn kop kan zetten, is El Niño, een periodiek terugkerende warme zeestroom onder de evenaar tussen Zuid-Amerika en Indonesië. Gelukkig wordt in het komende halfjaar nog geen El Niño verwacht.

Bron: MAX Magazine nr. 2 2020