Wat te doen bij onweer?

Het is de laatste tijd keer op keer raak in Nederland: zware buien, met hevige onweersbuien. Dat onweer gevaarlijk is weten we allemaal, maar wat moeten we wel en niet doen?

Onstabiele, vochtige lucht

De aanhoudende buiigheid in Nederland wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van een lagedrukgebied gevuld met warme, onstabiele en vochtige lucht. De afgelopen dagen is het vooral raak in Gelderland, Noord-Brabant en Limburg. Lokaal ontstaat veel wateroverlast en op meerdere plaatsen in het zuidoosten valt in een week tijd meer dan 100 millimeter regen. De buien gaan gepaard met hevige onweersbuien en dat maakt de zaak bijzonder gevaarlijk.

Afstand onweer berekenen

Geluid is veel langzamer dan licht. Na een flits staat 1 seconde ongeveer gelijk aan 330 meter, dus 3 seconden tussen een flits en de donder betekent dat het onweer ongeveer een kilometer bij u vandaan is. Bij 6 seconden is het onweer ongeveer 2 kilometer verderop en bij 9 seconden ongeveer 9 kilometer.

Blijf binnen

Als het even kan, blijf tijdens een onweersbui dan binnen of zoek zo snel mogelijk onderdak. Ook de auto is een veilige plek. Als de ramen en deuren dicht gehouden worden, wordt de stroom bij een eventuele inslag weggeleid naar de grond.

Hurken

Bent u buiten en is snel binnen schuilen geen optie, zorg dan dat u uit de buurt blijft van hoge objecten en dat u zelf niet het hoogste punt in de omgeving bent. Gebruik dus ook nooit een paraplu. In een open veld moet u zich zo klein mogelijk maken. Ga als u het lichamelijk aan kunt gehurkt zitten, met de voeten tegen elkaar en probeer zo min mogelijk contact te maken met de grond. Dan is de kans om geraakt te worden het kleinst. Een grotere groep bij elkaar geeft een groter risico op een inslag, ga dus zeker 2 meter van elkaar gehurkt zitten. Als u metalen voorwerpen bij u heeft, leg die dan bij u uit de buurt. Ze zorgen namelijk voor geleiding en zijn dus een gevaar. Een bushalte of een andere open ruimte biedt geen enkele bescherming.

Bomen

Omdat bomen bliksem aantrekken is dit een hele slechte schuilplaats. In 2015 kwamen in Amersfoort nog 2 jonge meiden om het leven, die een veilige plek dachten te hebben gevonden onder een boom. Alleenstaande bomen zijn extra gevaarlijk, maar vermijd ook bosranden. Bent u tijdens onweer midden in het bos, ga dan naar een plek met veel kleine bomen bij elkaar en ga gehurkt zitten.

Tent

Een tent is zeer onveilig, het risico om getroffen te worden is hierin groot. Vooral als de tent hoog staat, onder een alleenstaande boom of bij bijvoorbeeld een metalen hek of lichtpalen. Een caravan is wel een goede schuilplaats.

Open water

Blijf uit de buurt van open water en ga niet zwemmen, surfen of varen. Boten met een metalen binnenhut zijn wel veilig en het is ook aan te raden een bliksemafleider op de boot te plaatsen.

Binnenshuis

Bent u binnen, dan zijn er ook nog een aantal zaken waar u rekening mee moet houden:

• Sluit de ramen en blijf erbij uit de buurt, want ruiten kunnen springen.
• Haal stekkers uit het stopcontact (maar niet tijdens het hevigste moment), dan beperkt u eventuele schade aan uw apparatuur.
• Gebruik geen elektrische apparaten met een snoer, zoals aangesnoerde laptops of mobiele telefoons. Tijdens een inslag kunnen die extra schade aan het lichaam toebrengen. Telefoons zonder snoer kunnen gewoon gebruikt worden.
• Vermijd contact met (stromend) water: ga zeker niet douchen of baden en laat de afwas staan.
• Blijf uit de buurt van de open haard.

Toch getroffen?

De gevolgen van een inslag door bliksem in het lichaam zijn groot. De gevaarlijkste schade is elektrocutie. Belangrijk is de weg die de bliksem door het lichaam volgt. Het gevaarlijkste is het als er vitale organen worden aangedaan, zoals het hart of de hersenen. Brandwonden, geheugenverlies, bewusteloosheid, verlamming, hartstilstand of juist fibrillatie en het stilvallen van de ademhaling komen voor. Na de inslag is het lichaam niet langer elektrisch geladen en het kan dus zonder gevaar aangeraakt worden voor het toedienen van eerste hulp. Bel altijd 112.