Waarom blijft het noorden van Nederland zomers een half uur langer licht dan het zuiden en wat zijn grijze nachten?
Publicatiedatum: 24 mei 2024
Richting de langste dag blijft het steeds langer licht in Nederland. Maar wist u dat er een behoorlijk groot verschil zit in hoe lang dat is, wanneer u zich in noord of zuid Nederland bevindt? Hoe dat komt, leggen we uit. En we vertellen wat grijze nachten inhouden.
Wanneer is de langste dag in 2024?
In 2024 valt de langste dag op 20 juni. De zonsopkomst is dan om 5.20 uur en de zonsondergang om 22.04 uur. Ook op 21, 22 en 23 juni stijgt en daalt de zon op die tijden. Vanaf 24 juni komt de zon steeds wat later op en vanaf 30 juni daalt de zon ook weer telkens wat eerder. Dat is gebaseerd op landelijke gegevens, maar kan wel afwijken. Afhankelijk van of u zich in noord of zuidelijk Nederland bevindt.
Schiermonnikoog versus Maastricht
Want rond de langste dag gaat de zon in het noorden later onder dan in het zuiden. Bovendien komt de zon er eerder weer op. Rico Schröder, meteoroloog bij Weeronline, legt op hun website uit dat het verschil in licht in het geval van Schiermonnikoog en Maastricht zelfs kan oplopen tot 31 minuten. Op Schiermonnikoog komt de zon namelijk om 5.06 uur op en gaat om 22.08 uur weer onder. In totaal is het daarmee 17.02 uur licht. In Maastricht komt de zon op 20 juni om 5.23 uur op en gaat om 21.55 uur weer onder. Daarmee is het 16.32 uur licht. Oftewel een verschil van ruim een half uur.
Waar komt het verschil in daglengte vandaan?
Hoe lang het in de zomer ergens licht blijft, heeft te maken met de afstand ten opzichte van de Noordpool. Des te dichter bij de Noordpool, des te langer het licht blijft. Zelfs op de betrekkelijk korte afstand tussen Noord- en Zuid-Nederland is dit dus van invloed. Vlakbij en ten noorden van de Noordpool blijft het in de zomer zelfs 24 uur licht. Dit komt doordat de zon het noordelijke halfrond dan meer beschijnt dan het zuidelijke halfrond. Wanneer de zon helemaal niet onder gaat, wordt dit middernachtzon genoemd.
Wat zijn grijze nachten?
Ook al zijn de nachten bij ons rondom de langste dag flink korter dan in de wintermaanden, het wordt gelukkig wel nog een behoorlijke periode donker. Al hebben we ook hier te maken met minder donkere nachten. Dit wordt ‘grijze nachten’ genoemd. Dat houdt niet in dat het bewolkt is, maar dat het niet helemaal donker wordt. In de periode van 20 mei tot en met 23 juli zakt de zon minder ver onder de horizon. Bij een echt donkere nacht zakt de zon verder dan 18 graden onder de horizon. Tijdens de grijze nachten daalt de zon minder. Op 21 juni bijvoorbeeld tot 14 graden onder de horizon. Hierdoor blijft het de hele nacht schemeren en is er vooral aan de noordelijke horizon een blauwachtige gloed te zien.
In Noord-Europa zakt de zon rondom de langste dag nog minder onder de horizon. Veel langer dan 6 graden onder de horizon zakt de zon er dan niet. Dit wordt ‘witte nachten’ genoemd.
Zeevonk en lichtende nachtwolken
Rondom de langste dag en bij gunstige weersomstandigheden maken we in Nederland extra kans op het zien van de bijzondere natuurfenomenen zeevonk en lichtende nachtwolken. In een eerder artikel vertellen we daar meer over.
(Bron: Weeronline, weer.nl, Buienradar. Foto: Shutterstock)
