Stikstof opnieuw veelbesproken, maar wat is het?
Publicatiedatum: 16 juni 2022
Stikstof. Het woord duikt weer vaak op in de media nu het kabinet nieuwe stikstofreductie-plannen heeft gepresenteerd. Het houdt de gemoederen dus flink bezig, maar wat is stikstof nu eigenlijk?
Stikstof is overal
De lucht om ons heen kent allerlei bestanddelen, waaronder stikstof. U ziet of ruikt het niet, maar het is er altijd en overal. Sterker nog: ongeveer 78 procent van alle lucht bestaat eruit. In principe is stikstof onschuldig, maar er zijn wel bepaalde stikstof-verbindingen die niet zo goed zijn voor mens en milieu. In de scheikunde spreekt men van verbindingen als een stof uit 2 of meer elementen bestaat.
Waarom is sommige stikstof slecht?
Als stikstof zich bijvoorbeeld hecht aan waterstof, ontstaat de schadelijke stikstofverbinding ammoniak. Meer dan 80 procent van de ammoniak-uitstoot in Nederland is volgens het RIVM afkomstig uit de landbouwsector. Dit omdat het vooral voorkomt in mest van vee. Het zit overigens ook in kunstmest.
Een andere stikstofverbinding die niet wenselijk is, is stikstofoxiden. Dat is een combinatie van stikstof en zuurstof en komt tot stand bij verbrandingsprocessen. Het zit bijvoorbeeld in uitlaatgassen.
Zowel ammoniak en stikstofoxiden kunnen zorgen voor milieuproblemen. Voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal licht dit toe op de eigen website: “Planten als bramen, brandnetels en gras gaan er harder door groeien en overwoekeren andere planten. Daardoor verdwijnen ook insecten, vlinders en vogels. Stikstofoxiden is bovendien ongezond voor mensen.” Dat stikstofoxiden niet goed is voor de mens komt omdat het weet door te dringen tot de kleinste vertakkingen van de longen. Deze organen kunnen dan minder goed werken, waardoor we sneller verkouden worden of infecties krijgen. Ook kan het astma-aanvallen in de hand werken.
Ammoniak kan overigens ook zorgen voor gezondheidsklachten. Het heeft immers een behoorlijk penetrante geur, die de slijmvliezen en ogen kan irriteren.
Waarom moet slecht stikstof gereduceerd worden?
Te veel schadelijk stikstof is dus slecht en op heel veel plekken in ons land wordt de limiet overschreden. In Nederland wordt de zogenoemde Kritische Depositie Waarde gebruikt om aan te geven of er een stikstofgrens is bereikt in een bepaald gebied. In de jongste kamerbrief wordt dit begrip als volgt uitgelegd: “boven die waarde is verslechtering vanwege stikstof niet uit te sluiten.”
Op dit moment is de Kritische Depositie Waarde op veel plekken al ruimschoots bereikt en moet er dus echt gewerkt worden aan reductie. Niets mis mee, zou u zeggen, maar voor de landbouwsector is het een bittere pil. Juist omdat boeren verantwoordelijk zijn voor een groot deel van de uitstoot, wordt er in eerste instantie naar hen gekeken. “De minister ziet voor boeren 3 mogelijkheden: (verder) verduurzamen, verplaatsen of beëindigen”, valt er te lezen in een publicatie over de nieuwe kabinetsplannen op de website van de Rijksoverheid.
(Bron: Rijksoverheid, nu.nl, RIVM, NOS, Milieu Centraal Foto: Shutterstock)
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Dan zouden alle boeren ziek moeten zijn, maar die zijn juist erg gezond over het algemeen. Lees ook de column van Plasterk
in de Telegraag
Hoe weet u dat? Ziekten openbaren zich vaak na tientallen jaren. Waarom denkt u dat de ziekte van Parkinson zo oprukt onder boeren? Het jarenlang omgaan met pesticiden en luchtverontreiniging eist echt wel z’n tol.