Ooit bijna uitgestorven, nu ‘redt hij zichzelf prima’: de bijzondere opkomst van de ooievaar in Nederland
Publicatiedatum: 20 augustus 2023
U ziet een ooievaar en dat betekent dat er binnenkort een baby wordt geboren, kent u die mythe nog? Als dat daadwerkelijk zo is, dan kunnen we ons opmaken voor een babyboom, want de ooievaar duikt steeds vaker op in Nederland. Hoe komt het dat de vogel op hoge poten het tegenwoordig zo goed doet? En is dat goed nieuws voor de mens en voor andere dieren?
Hoeveel ooievaars zijn er in Nederland?
In de jaren 70 en 80 zijn de ooievaars in Nederland nog nagenoeg uitgestorven, omdat ze steeds moeilijker aan voedsel kunnen komen. Maar in 2022 zijn er tussen de 1.450 en 1.650 broedparen in Nederland, noteert Vogelbescherming Nederland. Hoe is deze opvallende ontwikkeling te verklaren? Ten 1e is de ooievaar een beschermde diersoort. Daarnaast werken Vogelbescherming Nederland en vrijwilligersorganisatie STORK actief aan het creëren van een leefomgeving voor de ooievaars.
Waarom komen er steeds meer exemplaren bij?
Dankzij hulp van de hierboven genoemde instanties hebben ze dus weer genoeg ruimte om in te leven. Zo zijn er 13 ooievaarsstations geweest, van Eernewoude tot Alphen aan den Rijn, waar lokale populaties zijn gefokt. Ook staan er verspreid door Nederland hoge palen met een houten platform, waar ze hun nest op kunnen bouwen.
Maar deskundigen denken dat dit soort palen eigenlijk niet meer nodig zijn. Het aantal ooievaars is namelijk zo spectaculair gestegen dat ze misschien ook zonder menselijke hulp kunnen overleven. De helft van de 13 Nederlandse ooievaarsstations is bijvoorbeeld alweer gesloten. “Hij redt zichzelf prima en neemt elk jaar toe in aantal”, beaamt een woordvoerder van Vogelbescherming Nederland, in gesprek met NU.nl. De ooievaar blijft wel een beschermde diersoort, maar is inmiddels verdwenen van de rode lijst (een overzicht van diersoorten die extra risico op uitsterving lopen).
Welke nadelen heeft de opmars van de ooievaar?
Dat de soort weer zo vaak voorkomt in Nederland, heeft wel een keerzijde, voor zowel mensen als andere dieren. Want ooievaars zoeken niet alleen de ooievaarspalen, maar ook andere hoger gelegen plekken op om te nestelen. Dat kunnen hoogspanningsmasten, spoorwegconstructies of schoorstenen bij huizen zijn. Zo’n nest kan honderden kilo’s wegen en u moet een ontheffing hebben om het te (laten) verwijderen. Het gaat immers om een beschermde diersoort. Sowieso riskeert u een boete van 750 euro als u zomaar een vogelnest weghaalt, zoals u in dit artikel van MAX Meldpunt kunt lezen.
Daarnaast gaat de opkomst van ooievaars dus ten koste van andere diersoorten. Het gevarieerde menu bevat onder meer kikkers, muizen, mollen, insecten, hagedissen, regenwormen, konijnen en hazen. Omdat ooievaars vaak in weilanden opduiken, moeten weidevogels en hun eieren het ook vaak ontgelden. Denk hierbij aan de grutto, kievit, veldleeuwerik en scholekster.
(Bron: MAX Meldpunt, Vogelbescherming Nederland, NU.nl, Algemeen Dagblad, STORK (ooievaars.eu), Vroege Vogels, RTL Nieuws. Foto: The Len/Shutterstock)
