Japanse duizendknoop is ware plaag geworden in Nederland

De Japanse duizendknoop (Fallopia japonica) is wereldwijd uitgeroepen tot één van de grootste bedreigingen voor de natuur en infrastructuur. In Nederland waarschuwen experts voor enorme schadeposten aan wegen, gebouwen en bruggen. Wat is er nog tegen de invasieve plant te doen?

Ingevoerd uit Japan

Een stukje geschiedenis: Japanse duizendknoop is tussen 1829 en 1841 uit Japan ingevoerd door Von Siebold. De ingevoerde planten zijn in kwekerij Jardin d’Acclimation aan de Lage Rijndijk in Leiden verder opgekweekt. In 1848 wordt de soort voor het eerst in de catalogus van de kwekerij genoemd. Waarmee de kwekerij de meest waarschijnlijke bron van de meeste, zo niet alle, Europese duizendknoop is. In 1850 is er vanuit de kwekerij materiaal naar Kew Gardens verstuurd en daarvandaan is de plant over Engeland en naar alle waarschijnlijkheid ook naar de Verenigde Staten verspreid. Het schijnt dat de oorspronkelijke exemplaren tot op de dag van vandaag nog voortleven in tuinen aan de Lage Rijndijk te Leiden.

Groeiwijze Japanse duizendknoop

Japanse duizendknoop gedijt op vrijwel elke grondsoort en overleeft ’s winters onder de grond, waarna hij in het voorjaar weer explosief uitloopt. Waar de Japanse duizendknoop groeit hebben andere planten geen schijn van kans. Ze verdrukken letterlijk al het andere leven, er ontstaat een ecologische woestijn. Alleen bijen hebben enig baat bij de plant, want die voeden zich met de nectar in de bloemen. De plant heeft een enorme groeisnelheid onder de grond. Om de 10 centimeter komen uit de wortelstokken nieuwe scheuten tevoorschijn, die elk meters hoog kunnen worden en daarmee alle licht van de bodem wegnemen.

Economische schade

De woekerende wortels zijn enorm krachtig en dringen zich via kiertjes en scheuren door in bijvoorbeeld metselwerk, betonnen funderingen, afvoerbuizen, asfalt en dijkverzwaringen, met alle gevolgen van dien. De stabiliteit van dijken en taluds langs watergangen wordt verminderd doordat de grasvegetatie verdwijnt, die normaal voor de vastlegging van de grond zorgt. Ook wordt het schouwen van dijken en andere taluds soms bemoeilijkt. Daarnaast moeten locaties waar duizendknoop groeit meestal frequenter gemaaid worden dan normaal en de schade die veroorzaakt wordt aan bijvoorbeeld verhardingen, rioleringen en funderingen kunnen hoge kosten met zich meebrengen.

Met wortel en tak uitroeien

De Japanse duizendknoop laat zich het gemakkelijkste uitroeien als hij net is opgedoken. Met wortel en tak verwijderen is het devies, waarbij niets over het hoofd mag worden gezien. Elk stukje wortel of tak dat behouden blijft kan namelijk uitgroeien tot een nieuwe plant. Is de plant al langere tijd aanwezig, dan is bestrijden een helse klus. De wortels gaan namelijk wel 3 tot 4 meter diep de grond in wat uitgraven een zeer lastige klus maakt.

Bestrijdingsmethodes Japanse duizendknoop

Inmiddels zijn er verschillende bestrijdingstactieken ontwikkeld, die wisselende resultaten laten zien:

• Afgraven
• Afdekken
• Chemisch bestrijden
• Afgrazen door varkens en schapen
• Intensief maaien

Het meest effectief lijkt het te zijn om de methodes te combineren. Op bestrijdingduizendknoop.nl is te zien hoe effectief de verschillende bestrijdingsmethoden zijn.

Wat vooral niet te doen?

Ook is duidelijk wat er in elk geval níet moet worden gedaan. Zo is een grote fout die gemaakt kan worden om de Japanse duizendknoop te maaien en het maaisel vervolgens te laten liggen. De plant is zo krachtig, dat hij dat gewoon overleeft en net zo hard terug komt. Ook moeten restanten van de plant beslist niet op de composthoop, want ook in dit geval zal de plant direct weer terug komen als de compost in de tuin of elders gebruikt wordt. Een aannemer in de gemeente Amersfoort heeft onlangs iets te lichtzinnig over de bestrijding gedacht, door na het maaien levensvatbare delen te laten liggen. De gemeente heeft de controle op de bestrijding nu aangescherpt. In Amersfoort wordt al maanden getracht van de Japanse duizendknoop af te komen en inwoners worden actief opgeroepen melding te maken als zij duizendknoop aantreffen. In Groot Brittannië gaan ze nog een stapje verder in de bestrijding. Landeigenaren hebben daar een verbod om de plant op hun land te hebben en zijn verplicht direct in te grijpen als hij wel opduikt.

Lees ook: Exotische planten verdringen Nederlandse flora steeds meer

(Bron: 247.green.nl, bestrijdingduizendknoop.nl, ad.nl)