Is het verboden bestrijdingsmiddel Raptol noodzakelijk voor een goede appel- en perenoogst?

Raptol is een verboden bestrijdingsmiddel in de fruitteelt. Fruittelers mogen het alleen in ‘onvoorziene noodsituaties’ gebruiken. Waarom willen fruittelers dit bestrijdingsmiddel zo graag gebruiken en waarom is het verboden?

Raptol in strijd tegen kevers

Fruittelers maken graag gebruik van bestrijdingsmiddelen. Dit doen zij om insecten zoals appelbloesemkevers en perenknopkevers te bestrijden. Als deze insecten in bomen terechtkomen, kunnen zij deze dermate aantasten dat er nauwelijks nog appels of peren aan groeien. Het bestrijdingsmiddel Raptol is volgens fruittelers de enige manier om deze insecten aan te pakken. Raptol is in principe verboden in Nederland. Voor ‘onvoorziene noodsituaties’ is echter een uitzondering gemaakt. Deze uitzondering geldt onder andere in 2022 en 2024. Er zijn wel enkele voorwaarden om deze vrijstelling te mogen gebruiken. Telers moeten hiervoor onder andere een SKL-keuringsrapport en een teeltvrije zone hebben. Een teeltvrije zone is een strook land tussen het gebied waar de bestrijdingsmiddelen worden gebruikt en het oppervlaktewater. De minimale breedte van een teeltvrije zone varieert, afhankelijk van het gewas.

Alternatieve bestrijdingsmethoden

Appelbloesemkevers en perenknopkevers hebben weinig natuurlijke vijanden en vormen zonder Raptol een enorme plaag voor fruittelers. Deze insecten kunnen ervoor zorgen dat een (groot) deel van de oogst mislukt. Volgens de gemeenteraden van meerdere Zeeuwse gemeenten zorgen appelbloesemkevers ervoor dat de helft van de appeloogst mislukt. De Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO) vraagt sinds 2018 jaarlijks een uitzondering aan. Het is daarmee nauwelijks nog een uitzondering op basis van een ‘onvoorziene noodsituatie’ te noemen. Demissionair minister van Landbouw Piet Adema verleent in 2024 een vrijstelling voor het gebruik van het middel, mede omdat de agrarische sector al op zoek is naar alternatieve bestrijdingsmethoden. De sector onderzoekt hoe het overwinteringsplaatsen van de kever kan verwijderen. Verder wordt er gewerkt aan een val op basis van bundels bindbuis om de kevers massaal te vangen.

Waarom is Raptol verboden in Nederland?

Raptol is verboden in Nederland, omdat het de waterkwaliteit kan verslechteren en omdat het schadelijk is voor hommels en bijen. De verslechterde waterkwaliteit is zowel schadelijk voor dieren die hierin leven, als voor mensen die dit via drinkwater binnenkrijgen. In buurlanden België en Duitsland is het gebruik van Raptol wel toegestaan. De NFO vindt daarom dat er sprake is van oneerlijke concurrentie voor de Nederlandse fruittelers.

(Bron: NU.nl, Nieuwe Oogst, Omroep Zeeland, Rijksoverheid, NFO, Cumela, Rijkswaterstaat, Land van Ons. Foto: Shutterstock)