Hoe zit het? Waarom lopen olifanten zo langzaam?
Publicatiedatum: 9 mei 2023
Ogenschijnlijk simpele vragen zijn vaak het moeilijkst om te beantwoorden. In de rubriek Hoe zit het? proberen wij elke week het antwoord te vinden op zulke vraagstukken. Deze keer: waarom lopen olifanten zo langzaam?
Hoe snel kunnen olifanten lopen?
Wist u dat sommige volwassen exemplaren in theorie een topsnelheid van 40 à 50 kilometer per uur kunnen halen? Als een olifant snelheid maakt, ziet het er wel uit als snelwandelen. “Het is net alsof de olifant op het punt staat om de overgang van lopen naar rennen te maken, maar dat steeds niet redt. Alsof hij niet in de 2e versnelling komt”, citeert KIJK Magazine onderzoeker Norman Heglund, verbonden aan de Universiteit van Leuven.
Waarom doen ze dit vrijwel nooit?
Op die manier kunnen ze dus een verrassend hoge snelheid halen. Maar het probleem is dat olifanten deze topsnelheid nooit lang vol kunnen houden. Als ze eenmaal op snelheid zijn gekomen, is hun energievoorraad vaak snel op. Bij landdieren die zwaarder zijn dan 1.000 kilo (een gewicht waar de gemiddelde olifant ver boven zit), valt het voordeel van hun grote poten weg. Ze leggen het qua snelheid dus af tegen middelgrote landdieren.
Hoe reageert het lichaam van een olifant op beweging?
Daar komt bij dat olifanten zware dieren zijn, waardoor hun spieren veel warmte produceren. Hoe meer een olifant zich inspant, hoe meer zijn of haar lichaam opwarmt, concludeert een internationaal onderzoeksteam. Dat ze zo langzaam lopen, is dus pure noodzaak. “Onze bevinding is dat zij langzamer zijn om oververhitting te voorkomen”, aldus één van de onderzoekers, Alexander Dyer van de Friedrich Schiller Universität Jena, gesprek met Scientias. “Dit betekent dat ze tussen elke stap in, wanneer de spieren even niet samentrekken, rust nemen, om oververhitting te voorkomen.”
Moeten olifanten in de toekomst nog langzamer lopen?
De meeste olifanten in het wild komen voor in Afrika en Azië. Zij krijgen dus regelmatig te maken met hoge temperaturen. Dyer vreest dat dit in de toekomst nog extremer gaat worden, als gevolg van klimaatverandering. In dat geval zouden olifanten dus nóg rustiger aan moeten doen. “We verwachten dat de beperkte reissnelheid verder zal worden verergerd door temperatuurstijgingen en hevigere hittegolven”, vertelt de onderzoeker aan Scientias. Bovendien wordt de hoeveelheid eten en drinken in de natuur steeds schaarser, terwijl olifanten een grote energievoorraad nodig hebben.
(Bron: Scientias, NEMO Kennislink, Eurofiber, KIJK Magazine, Trouw, Dierenpark Amersfoort, Wereld Natuur Fonds. Foto: Shutterstock)
