Hoe zit het? Waarom kan sneeuw blijven liggen als het niet vriest?
Publicatiedatum: 24 januari 2023
Ogenschijnlijk simpele vragen zijn vaak het moeilijkst om te beantwoorden. In de rubriek Hoe zit het? proberen wij elke week het antwoord te vinden op zulke vraagstukken. Deze keer: waarom kan sneeuw blijven liggen als het niet vriest?
Hoe ontstaat (natte) sneeuw?
We beginnen bij het begin: hoe ontstaat sneeuw? Daarvoor moet het in de lucht zo koud zijn dat de waterdamp in een wolk niet condenseert, maar bevriest. Als er neerslag ontstaat, gebeurt dat in de vorm van sneeuwvlokken. Deze vallen vervolgens naar beneden en moeten door verschillende luchtlagen heen, voordat ze op het aardoppervlak belanden. Als het in al die luchtlagen koud genoeg is, sneeuwt het dus. En als de lucht vlak boven het aardoppervlak wél boven het nulpunt uitkomt, ontstaat er natte sneeuw.
Waarom blijft sneeuw liggen?
Sneeuw gedijt dus goed in koude lucht. Natte sneeuw smelt vrijwel altijd meteen weer, droge sneeuw kan soms een tijdje blijven liggen. Simpel gezegd blijft de sneeuw liggen als er weinig sneeuw wegsmelt en/of er veel sneeuw uit de lucht valt. Maar wanneer is dat dan het geval? Uiteraard moet de lucht koud zijn. Daarnaast helpt het mee als het aardoppervlak ook koud is.
Waarom kan sneeuw blijven liggen als het juist niet vriest?
En dat is de reden dat sneeuw soms een tijdje blijft liggen, zelfs als de thermometer weer een paar graden boven de 0 afgeeft. Voor het smeltproces van sneeuw is warmte nodig, die afkomstig is uit de aardbodem en de lucht daar net boven. De warmte trekt dus weg uit de bodem. Daardoor koelt het aardoppervlak en de lucht vlak boven de grond af. En kan de sneeuw blijven liggen, hoe hoog de (officiële) temperatuur ook is. Het temperatuurverschil tussen neushoogte en klomphoogte – respectievelijk 1,5 meter en 10 centimeter boven de grond – kan namelijk 5 graden zijn, zoals we in dit artikel uitleggen. Dit verklaart ook waarom uw autoruiten kunnen bevriezen als de temperatuur hoger dan 0 graden is.
Hoe vaak sneeuwt het in Nederland?
Een sneeuwlaag kan dus hardnekkig zijn, ook als de temperatuur weer richting de dubbele cijfers gaat. Dat is wel gebleken in de bijzondere weermaand februari 2021. Amper een week na de komst van sneeuwstorm Darcy breekt de lente alweer aan in Nederland. Maar zelfs bij die hoge temperaturen zijn er her en der in Friesland nog plukjes sneeuw te zien. Dat er überhaupt sneeuw ligt, is overigens een steeds zeldzamer verschijnsel in Nederland. Het aantal winterdagen met een aaneengesloten sneeuwdek van minstens 1 centimeter is sinds de jaren 50 gehalveerd. Dat gemiddelde is van 58 dagen per winter naar 29 dagen per winter gegaan.
(Bron: Weer.nl, Weerplaza, Weeronline, KNMI, Jens Postma, Leeuwarder Courant. Foto: Shutterstock)
