Hoe zit het? Waarom is het grondwaterpeil zo belangrijk voor miljoenen Nederlanders?
Publicatiedatum: 6 december 2022
Ogenschijnlijk simpele vragen zijn vaak het moeilijkst om te beantwoorden. In de rubriek Hoe zit het? proberen wij elke week het antwoord te vinden op zulke vraagstukken. Deze keer: waarom is het grondwaterpeil zo belangrijk voor miljoenen Nederlanders?
Waar gaat het om?
De ‘grenzen zijn bereikt’, vertelt een woordvoerder van de Unie van Waterschappen in november 2022 aan De Volkskrant. Om verdere bodemdaling en klimaatschade te voorkomen moet het grondwaterpeil in Nederland omhoog, vindt men. Het kabinet heeft inmiddels ook bevestigd dat het hier werk van gaat maken. Het gaat hier met name om de veengronden in Noord-Nederland en het Groene Hart. Het grondwaterpeil in die gebieden is echter een heikel punt, omdat het ook landbouwgrond is.
Hoe hoog mag het grondwaterpeil zijn?
Als veengronden uitdrogen, dan klinkt de bodem in, met 2 belangrijke nadelige gevolgen. De uitstoot van milieuonvriendelijke broeikasgassen stijgt en er kan een bodemdaling van 1 centimeter per jaar ontstaan. Uit klimatologisch oogpunt is 20 centimeter onder het oppervlak meestal een ideaal grondwaterpeil. Maar in 2022 ligt het gemiddelde op 50 centimeter onder het oppervlak, met uitschieters naar 80 centimeter in Friesland. Het kabinet wil toe naar een stand van minimaal 40 centimeter, zodat er ook nog landbouw in de veengebieden plaats kan vinden.
Wie hebben belang bij een zo hoog mogelijk grondwaterpeil?
Dat de uitstoot van broeikasgassen omlaag gaat, is feitelijk in ieders belang. Bij een hoog grondwaterpeil kan er bovendien meer CO2-vriendelijk veenmos groeien. Daarnaast kan bodemdaling een serieus probleem zijn voor bewoners van oudere huizen, gebouwd voor 1970. Als het grondwaterpeil laag is, kan de (vaak houten) fundering van dat soort huizen gaan rotten en beschimmelen, met alle gevolgen van dien. Met name in de binnenstad van Gouda is dit een urgente kwestie. Door de bodemdaling verzakken veel huizen en lopen ze, bij slecht weer, risico op waterschade. Volgens De Volkskrant zijn ongeveer 1 miljoen oude Nederlandse huizen vatbaar voor schade door bodemdaling. Voor die bewoners is een hoog grondwaterpeil dus belangrijk. In grote gebieden met een sterk verzakte bodem is er bovendien een hoger overstromingsrisico.
Voor wie is een verhoogd grondwaterpeil juist nadelig?
De agrarische sector heeft juist geen baat bij een hoog grondwaterpeil. Hoe hoger het grondwaterpeil ligt, hoe moeilijk het wordt om bijvoorbeeld een melkveehoudersbedrijf draaiende te houden. Drassige veengronden zijn namelijk niet geschikt voor zware trekkers en koeien. Dat de zomers in Nederland tegenwoordig zo droog zijn, helpt ook al niet mee.
Wat merkt u van de kabinetsmaatregelen?
De verantwoordelijkheid voor het grondwaterpeil in de risicogebieden omhoog gaat ligt bij de provincies en de regionale waterschappen. Saillant genoeg zijn er op 15 maart 2023 verkiezingen voor de Provinciale Staten en de waterschappen. Dat de waterschapsbelasting voor 2023 omhoog gaat, is al langer bekend. Daarnaast wordt drinkwater duurder én schaarser. Het kabinet streeft naar 20 procent minder drinkwaterconsumptie voor particulieren en bedrijven in 2035. Indirect merken miljoenen Nederlanders dus de gevolgen van deze kwestie.
(Bron: Archief, Rijksoverheid, De Volkskrant, De Telegraaf, Omroep West, Deltares, Leeuwarder Courant. Foto: Shutterstock)
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
In de jaren 70 van de vorige eeuw verdroogden de bossen op de Veluwe. Geen water in de beken meer. Dat kwam door het klimaat …. werd toen al gezegd. Jaja… maar wat bijna niemand wist, was dat het Waterschap het water op de Veluwe binnen één uur in de Ijssel kon afvoeren. En ook deed. Nu zijn we 50 jaar later en onlangs las ik eindelijk, dat men toegaf al jaren teveel water af te pompen. Het zal elders in Nederland wel idem dito zijn. Gewoon verkeerd water beleid.