Hoe zit het? Kunnen we drinkwatertekorten voorkomen dankzij extra regenwater?
Publicatiedatum: 27 maart 2023
Ogenschijnlijk simpele vragen zijn vaak het moeilijkst om te beantwoorden. In de rubriek Hoe zit het? proberen wij elke week het antwoord te vinden op zulke vraagstukken. Deze keer: kunnen we drinkwatertekorten voorkomen dankzij extra regenwater?
Is er nog genoeg drinkwater in Nederland?
De zomers in Nederland zijn in de loop van de jaren steeds droger geworden. In 2018 en 2022 zijn er zelfs waarschuwingen voor een mogelijk drinkwatertekort geweest. Niet voor niets slaat de Vereniging van Waterbedrijven in Nederland (Vewin) in september 2022 alarm. Volgens Vewin kunnen drinkwatertekorten in de toekomst zelfs een structureel probleem worden. ‘Dat er water uit de kraan komt lijkt vanzelfsprekend, maar dat is het niet’, staat in het rapport van de organisatie (PDF).
In 2018 stelt Vewin, in gesprek met MAX Vandaag, nog dat een structureel watertekort geen waarschijnlijk scenario is. Maar inmiddels ziet de wereld er dus heel anders uit. Niet alleen de (zomerse) droogte, maar ook de bevolkingsgroei maakt het werk van de waterbedrijven een stuk ingewikkelder. Het kabinet spreekt in 2022 de ambitie uit om 900.000 extra woningen te bouwen, maar Vewin kan niet garanderen dat al die huishoudens genoeg drinkwater hebben. ‘De beschikbaarheid van water voor de drinkwatervoorziening staat onder druk. Daarnaast verslechtert de kwaliteit van de drinkwaterbronnen door vervuiling van landbouw, industrie en huishoudens.’
Extra regenwater door extreme buien: wat kunnen we ermee?
Het overgrote deel van ons drinkwater is afkomstig uit gezuiverd grond- en oppervlaktewater. Het grondwater is meestal zeer oud regenwater, dat honderden of duizenden jaren geleden in de bodem is getrokken. De landbouwsector in Texel maakt juist gebruik van recenter regenwater, via een drainagesysteem in de bodem, om te bewaren voor drogere periodes. In onderstaande video ziet u hoe dit in de praktijk werkt. Thuis kunt u ook regenwater opvangen, in de klassieke regenton bijvoorbeeld, om uw tuin te besproeien.
Werkt dit ook zo met drinkwater? Niet alleen droogte, maar ook extreme neerslag komt steeds vaker voor in Nederland. Denk maar aan de overstromingen in Limburg van 2021. Is het ook mogelijk om juist te profiteren van extreme neerslag, om op die manier aan extra drinkwater te komen? Dat is helaas gemakkelijker gezegd dan gedaan, want regenwater is niet direct in te zetten als drinkwater. Het kan bijvoorbeeld bacteriën, zouten of metalen bevatten. Voor de tuin of uw toilet kunt u wel regenwater gebruiken, maar het is niet geschikt om te drinken of om mee te douchen.
Zuinig omgaan met drinkwater
Pas na zuivering kunnen we regenwater dus als drinkwater gebruiken. In stedelijke gebieden zoals Amsterdam speelt nog een extra probleem. Het rioleringsstelsel in de hoofdstad is niet toereikend om bij extreme regenbuien al het water af te voeren. Doordat er zoveel bebouwing is, heeft het regenwater bovendien minder mogelijkheden om de bodem in te trekken. Hierdoor kan het nodige potentiële drinkwater verloren gaan. Wadi’s, greppels, drainagesystemen en andere maatregelen kunnen helpen om regenwater op te vangen, maar dat levert dus niet direct extra drinkwater op.
Ook het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) concludeert dat extra regenwater geen betrouwbare bron is voor drinkwater. Het zuiveren van regenwater, dat u bijvoorbeeld via het dak opvangt, is niet goedkoop. ‘Ook is de hoeveelheid regenwater die via daken wordt opgevangen, niet genoeg om een gezin het hele jaar voldoende drinkwater te bieden. Dat maakt regenwater meestal niet duurzamer dan het gebruik van grondwater of oppervlaktewater’, staat in een RIVM-rapport (PDF) uit 2020. Mocht er weer een lange periode van droogte ontstaan, dan is het dus zaak om thuis zuinig met drinkwater om te gaan. In dit artikel vindt u 9 tips om dit te doen.
(Bron: Archief, Vewin, Onswater.nl, 53 Graden Noord, NH Nieuws, Weer.nl, Amsterdam Rainproof, Drinkwaterplatform, RIVM. Foto: Shutterstock)
