Hoe worden weercijfers bepaald?
Publicatiedatum: 6 april 2022
Al jaren wordt het weer in Nederland becijferd. Zo kunt u meteen inschatten of het een lekkere dag is, of dat u beter binnen kunt blijven. Hoe komt zo’n cijfer tot stand?
‘Wat voor weer is het?’ is vermoedelijk een van de 1e vragen die men zichzelf ’s ochtends stelt. U kunt natuurlijk uit het raam kijken om een idee te krijgen, maar een weercijfer kan ook veel zeggen.
Hoe ontstaat een weercijfer?
De verschillende weerbureaus in Nederland, zoals Weerplaza en Weeronline, voorzien het weer dagelijks van dit soort cijfers. Zo weet u direct of het een mooie of iets mindere dag is. Een prachtige dag krijgt een 10, een hele slechte een 0. Hoe komt zo’n cijfers tot stand? “We kijken hiervoor naar het huidige weerbeeld en de verwachtingen. Elke dag begint met een 10”, vertelt Jaco van Wezel van Weeronline. “Dat is een dag zonder wind en waarop de zon volop schijnt”, legt hij uit. Dat dit als uitgangspunt is gekozen, is omdat de meeste Nederlanders dit weertype als het meest aangenaam ervaren. Het kan natuurlijk zijn dat u zelf meer gecharmeerd bent van bewolkt weer en een zonnige dag daarom nooit zal typeren als een 10, maar dat is een persoonlijke voorkeur.
Punten aftrek
Het weercijfer wordt naar beneden bijgesteld naarmate het harder waait en ook zoiets als neerslag is dus van invloed. Ook de hoeveelheid neerslag die er valt en hoelang zoiets duurt wordt meegenomen in de berekening. “Als het de hele dag windkracht 8 is, kost dit bijvoorbeeld al 4 punten”, laat Van Wezel weten. De 6 die dan overblijft wordt dan nog eens verlaagd als het ook nog de hele dag regent of als er onweer aankomt.
Niet alleen bij Weeronline werkt dit zo, maar ook bij Weerplaza. Dat laat Weerplaza-meteoroloog Raymond Klaassen weten. Hier wordt een soortgelijk rekenmodel gebruikt om tot het weercijfer te komen, alleen kan het zijn dat het uitgangspunt van de 2 weerbureaus iets verschilt, waardoor ze uiteindelijk allebei op een ander weercijfer kunnen uitkomen. Zo geeft Weerplaza het weer op 6 april 2022 een 4, maar Weeronline voorziet het van een 5.
Temperatuur
Het weercijfer zegt dus iets over hoe men het weer vermoedelijk zal ervaren. Bij Weeronline kijkt men tijdens het bepalen van het cijfer overigens niet naar de temperatuur. Deze factor komt pas om de hoek kijken bij extremen. “Als het heel warm of koud is, nemen we temperatuur wel mee in de berekening. We kijken dan vooral ook naar de gevoelstemperatuur.” Waarom dat zo is? Omdat een koude dag met zon over het algemeen wordt ervaren als prettig, maar een hele koude dag met een snijdende wind juist het tegenovergestelde aanvoelt.
Cijfers voor activiteiten
Naast de algemene weercijfers, geven de weerbureaus vaak ook cijfers voor specifieke activiteiten. Daarbij wordt er door beide weerbureaus gekeken naar specifieke factoren die in dit geval extra belangrijk zijn. Volgens Van Wezel wordt in het weercijfer voor bijvoorbeeld hardlopers wel altijd gekeken naar temperatuur, omdat het dan wel degelijk uitmaakt hoe warm of koud het is.
KNMI
Het becijferen van het weer is dus een dagelijkse taak voor weerbureaus. Het KNMI, het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut, houdt zich hier niet mee bezig. Wel heeft het KNMI een definitie opgesteld van wat mooi weer nu eigenlijk precies is. “Dat is een dag met veel zon (minstens 50 procent van de tijd dat ze kan schijnen), weinig of geen neerslag (in 24 uur hooguit 0,2 millimeter) en een bovennormale temperatuur. De normale temperatuur wordt bepaald uit het etmaalgemiddelde over periodes van 10 dagen, het decadegemiddelde”, valt er te lezen op de site.
ADS-dagen
Het KNMI houdt ook bij hoeveel dagen per jaar het mooi weer is. Deze worden geschaard onder de zogenoemde ADS-dagen, een internationaal gebruikte term die staat voor Above (de A), Dry (de D) en Sunny (de S). Per periode verschilt het dus wat wordt gezien als een ADS-dag, omdat de gemiddelde temperatuur niet het hele jaar hetzelfde is.
(Bron: Weeronline, Weerplaza, KNMI. Foto: Shutterstock)
