Hoe lang moet het vriezen om te kunnen schaatsen?

Zodra het gaat vriezen, begint het bij veel mensen te kriebelen. Is er een kans om te gaan schaatsen? Bij een opgespoten baan zal dat sneller gaan dan op een meer of kanaal. Maar hoe lang moet de temperatuur onder 0 zijn om het ijs op te kunnen?

Verschillende (weers)omstandigheden spelen hierin mee. Er zit een groot verschil tussen op echt natuurijs schaatsen of bij een opgespoten baan. Zo was het op 20 november 2022 al eventjes koud genoeg om in Winterswijk de baan op te gaan. Na een nacht de ijsvloer klaar te maken, kunnen schaatsliefhebbers zich een paar uur uitleven. Het ging uiteindelijk om een ijslaag van 1,2 centimeter dikte.

Weersvooruitzichten

Laten we eerst kijken naar de temperatuur van de komende week. Voor de week van 12 tot en met 15 december 2022 is voor de nachten een temperatuur tussen de -5 en -8 graden voorspeld. In het zuiden, langs de westkust en op de Waddeneilanden wordt het iets minder koud. Daar zal de temperatuur tot zo’n -4 graden uitkomen. Overdag zal vooral begin van de week de temperatuur rond het vriespunt uitkomen. Naarmate de week vordert, loopt de temperatuur iets op, tot zo’n 5 graden op donderdag in het noordwesten van het land.

Watertemperatuur

De temperatuur van het water speelt ook nog een rol in hoe snel een gracht of vaart dichtvriest. We hebben een warme en zonnige herfst gehad. In november waren de temperaturen soms nog nazomers te noemen. Volgens meteoroloog Reinoud van den Born was de watertemperatuur begin december rond de 13 graden. Dat is een stuk warmer dan normaal. Zodra het vriest moet het water dus eerst afkoelen voor er een laagje ijs ontstaat.

Wanneer kan er geschaatst worden?

Als we uitgaan van natuurijs, denk aan plassen en vaarten, dan moet het ongeveer 5 dagen vriezen met een temperatuur van -5 graden of kouder. Ook moet het kwik dan overdag niet of nauwelijks boven 0 uitkomen. Op ijsbanen of sintelbanen die onder water gezet worden, is minder nodig. Daarvoor kan 1 nachtvorst soms al voldoende zijn. Zoals in Winterswijk dus eerder in november 2022 al het geval was. Woensdagavond 14 december 2022 wordt de 1e marathon op natuurijs van het seizoen geschaatst in het Friese Burgum.

Schaatsen op natuurijs blijft afwachten

Het zal in december 2022 dus nog krap worden of er op natuurlijk ijs geschaatst kan gaan worden. ’s Nachts is de temperatuur over het algemeen koud genoeg, maar overdag gaat het kwik in delen van het land te ver omhoog. Volgens het KNMI is er (voor schaatsen op natuurijs) minimaal 4 tot 5 centimeter ijs nodig, om een volwassen man te kunnen dragen. Voor grote mensenmassa’s, zoals een Elfstedentocht, is een ijsdikte nodig van 27 centimeter.

IJsgroeimodel

Om te voorspellen hoe dik het ijs zal wordt, heeft het KNMI een ijsgroeimodel. Voor zowel Midden-, als Noord-Nederland is een model gemaakt. Voor Noord-Nederland is de voorspelling beter qua aantal centimeters ijs, dan voor Midden-Nederland. De verwachting ligt nu op zo’n 5 centimeter ijs richting het weekend. Het gaat dan om water met een diepte van 2 meter. Maar het blijven voorspellingen. Of het uit gaat komen, is nog even afwachten. Mocht het lukken om te gaan schaatsen, ga dan goed voorbereid het ijs op.

(Bron: Weeronline, Weer.nl, KNMI, Omroep Gelderland. Foto’s: Shutterstock/Robert Hoetink/Mariadouwma)