Genieten van de herfst in het Waterloopbos

Rijksmonument Waterloopbos in de Noordoostpolder in Flevoland is een voormalig Waterloopkundig Laboratorium. Tegenwoordig is het een natuurgebied en 1 van de oudste bossen van Flevoland. Het hele jaar door is er veel te zien en tijdens een wandeling kunt u er nu de nodige herfstsfeer opdoen, terwijl u meteen een stuk geschiedenis over onze omgang met water mee krijgt.

Schaalmodellen

Van 1951 tot 1996 bouwden ingenieurs in het Waterloopbos meer dan 200 schaalmodellen na van waterloopkundige werken. De effecten van eb, vloed en golfwerking werden ermee onderzocht en de Deltawerken en de Oosterscheldekering zijn hier berekend en ontworpen. Ook voor buitenlandse opdrachtgevers voerde het laboratorium veel onderzoek uit, wat de aanwezigheid van schaalmodellen van de meest exotische havens verklaart. Zo zijn er modellen van de havens van Lagos in Nigeria te vinden, maar ook van de Libische oliehaven en de Deense Noordzeekust. Nederland heeft zijn wereldwijde faam op het gebied van waterloopkundig onderzoek mede te danken aan alle onderzoeken die hier plaatsvonden. Van 32 modellen zijn restanten bewaard gebleven, die nu nog zichtbaar zijn en het Waterloopbos vertelt zo een uniek verhaal over onze omgang met water.

Overwoekerd

De intrede van de computer maakte het gebruik van modellen in toenemende mate overbodig. De schaalmodellen in het bos raakten overwoekerd en tegen de tijd dat Natuurmonumenten het bos overgedragen kreeg, waren veel objecten niet meer herkenbaar. Het had overigens niet veel gescheeld of het gebied was in handen gekomen van een projectontwikkelaar, die er een bungalowpark wilde neerzetten. De lokale bevolking en oud medewerkers hielden dit tegen. Enkele modellen zijn na de overdracht door Natuurmonumenten opgeknapt en vrijgemaakt van begroeiing. Andere modellen zijn inmiddels compleet overwoekerd. Het ondiepe, stromende water in de modellen zorgt voor unieke natuur. De beekjuffer, grote modderkruiper en ijsvogel voelen zich er goed thuis. De oude, betegelde kanalen geven daarnaast ideale omstandigheden voor zeldzame tongvarens. Het bos kent 80 soorten broedvogels en 400 soorten paddenstoelen. De komende 10 jaar wil Natuurmonumenten 10 modellen duurzaam restaureren, zoals de haven van IJmuiden, het model Maascentrale en de proefopstelling Libische oliehaven. Bij de rest mag de natuur zijn gang blijven gaan.

IJsvogels

De Noordoostpolder en specifiek het Waterloopbos is een gewilde plek voor ijsvogels. Ze komen hier het hele jaar door voor en er is dus altijd kans dat u ze ziet. Anders dan de naam doet vermoeden, is de ijsvogel helemaal niet bestand tegen ijs. Ze eten namelijk vis en zo gauw er ijs ligt, kunnen zij niet meer bij hun voedselbron. Houdt de vorst aan, dan verhongeren ze. In het Waterloopbos (de naam zegt het al) is er veel stromend water, wat alleen bevriest als het langere tijd extreem koud is. En dat komt niet vaak meer voor in Nederland en zeker niet in de beschutte gedeeltes van het bos. Het is zo een ideale plek voor de ijsvogel.

André Donker, boswachter bij Natuurmonumenten, bezoekt maandag 24 oktober het Waterloopbos in Tijd voor MAX om 17.10 uur bij NPO 1.

(Bron: Natuurmonumenten, foto Waterloopbos ANP)