Eikenprocessierups zorgt dit jaar voor extreem veel problemen

De eikenprocessierups ontwikkelt zich dit jaar sneller en extremer dan in andere jaren. Op veel plaatsen zijn zeer grote aantallen rupsen actief en het Kenniscentrum Eikenprocessierups van de Wageningen Universiteit meldt dat daardoor meer overlast ontstaat. Bij gebrek aan eiken schakelen de rupsen nu ook over op andere boomsoorten of komen ze zelf naar binnen op zoek naar voedsel.

Preventieve bestrijding niet doeltreffend geweest

Niet alleen de warmte zorgt voor een toename van de rupsen. Op verschillende locaties is bezuinigd op de bestrijding, waardoor nesten ongehinderd zijn gebleven. Dat zorgt ervoor dat zo’n nest het jaar erop tot een vervijfvoudiging van het aantal rupsen leidt. Daar komt bij dat op de plekken waar eerder dit jaar preventief met een bestrijdingsmiddel gespoten is dat lang niet altijd het gewenste effect gehad heeft. Op sommige plekken zitten nu zoveel rupsen in de bomen dat die per boom een kruiwagen kunnen vullen. Elke rups heeft 700.000 brandharen en bij contact veroorzaken die jeuk, huiduitslag en irritatie aan de ogen en luchtwegen. De klachten kunnen tot 2 weken aanhouden. Ook voor honden en paarden zijn de brandharen gevaarlijk.

Bestrijd ze niet zelf

Normaal voeden de rupsen zich met eikenblad, maar bij gebrek daaraan stappen ze over op andere bomen en komen ze ook in tuinen terecht. Ook zijn al gevallen bekend dat ze gebouwen binnenkomen op zoek naar voedsel. Het vervelende is dat er een tekort aan professionele bestrijders is, dus het kan lang duren voor u hulp krijgt. Wie de rupsen in de buurt van het huis heeft doet er goed aan de ramen en deuren gesloten te houden en geen was buiten te hangen. Ook dienen zandbakken en zwembadjes afgedekt te worden. Het kenniscentrum waarschuwt dat als het langer duurt voor er hulp komt toch vooral niet zelf de rupsen te bestrijden. Zitten de rupsen al in uw huis, dan kunt u ze wel fixeren met haarlak of lijmspray, maar in geen geval doodtrappen, zeggen de onderzoekers. Want dan verspreiden de brandharen zich des te meer. Bestrijdingsmiddelen gebruiken is niet aan te raden, want door het spuiten worden de brandharen juist verspreid.

Tips RIVM

• Zorg bij een bezoek aan een (natuur-)gebied met eikenprocessierupsen voor goede bedekking van de hals, armen en benen en ga niet op de grond zitten.
• Krab of wrijf na aanraking van de rupsen of haren niet, maar was of spoel de huid of ogen goed met water. Was zonodig ook uw kleding (liefst op 60 °C).
• Klachten verdwijnen in het algemeen binnen 2 weken. Een zachte crème met bijvoorbeeld menthol of een gel van Aloë Vera kan verlichting geven.
• Neem bij ernstige klachten contact op met uw huisarts.

Levenscyclus

De overlast blijft tot de levenscyclus is voltooid en dat is nog niet het geval. Zodra de rupsen verpoppen neemt de overlast af, maar de nesten zitten dan nog wel vol met brandharen en moeten daarom nog wel verwijderd worden. Anders kunnen ze nog wel 6 tot 8 jaar voor overlast zorgen. Aangezien dit jaar waarschijnlijk een groot deel van de rupsen ongestoord kan uitgroeien tot vlinder en zal uitvliegen, zal onderzoek met feromoonvallen moeten uitwijzen wat de te verwachten overlast in 2019 wordt. De gevangen vlinders zijn namelijk een indicatie voor de hoeveelheid rupsen die het jaar erop in die omgeving te verwachten zijn. Zo kan ook beter worden ingeschat hoe de preventieve bestrijding volgend jaar moet worden ingezet.

GGD

Vragen over de eikenprocessierups? Neem dan contact op met de GGD in uw regio.

(Bron: ANP, Nature Today, RIVM)