Een kijkje op de Marker Wadden

Het schiet op met het eerste eiland van het nieuwe natuurgebied de Marker Wadden. In september 2018 gaat het eiland open voor natuurliefhebbers en tijdens de Zuiderzee Havendagen op 15 en 16 juni hebben enkele tientallen belangstellenden alvast weer een kijkje kunnen nemen. Ook MAX Vandaag heeft het eiland bezocht en wat we er gehoord en gezien hebben is veelbelovend.

Ingrijpend voor flora en fauna

De Marker Wadden worden aangelegd in het Markermeer dat in 1976 is ontstaan met de aanleg van de Houtribdijk tussen Enkhuizen en Lelystad. Voor die tijd maakt het gebied nog deel uit van het IJsselmeer en voor 1932 van de Zuiderzee. Dat is enorm ingrijpend geweest voor de flora en fauna. Door de aanleg van dammen en dijken en ontginningen heeft het Markermeer nauwelijks natuurlijke oevers en is het meer niet langer verbonden met de zee of een rivier. Op veel plaatsen heeft zich een dikke slibdeken afgezet op de bodem met grote gevolgen voor het bodemleven. Bij hardere wind wordt het water daarnaast vaak troebel door slib dat opwoelt van de bodem. Hierdoor zijn de vis- en vogelstand sterk achteruitgegaan.

Drijfzand

Op zaterdag 16 juni varen wij mee met de Moby Queen vanaf de Batavia Haven in Lelystad. Op een klein uurtje varen ligt eiland 1 van de Marker Wadden. Onderweg vertelt projectdirecteur Roel Posthoorn de opvarenden wat de bedoeling is van het bezoek aan het eiland. Op het eiland staan vervolgens enthousiaste medewerkers van Natuurmonumenten op ons te wachten om ons over het eiland te leiden. Ook onze boswachter van Tijd voor MAX, André Donker, is vandaag van de partij. Aangezien het hele eiland ‘werk in uitvoer’ is, is het handig om niet te ver af te dwalen, want we mogen het reeds aanwezige dierenleven natuurlijk niet storen én wegzakken in drijfzand lijkt ons nou ook niet zo aantrekkelijk…

Natuurarchipel van 10.000 m2

Als eerste horen we wat de huidige stand van zaken is en waar Natuurmonumenten, Rijkswaterstaat en Boskalis uiteindelijk gezamenlijk naar toe willen met de eilanden. Op dit moment beslaat het natuurgebied zo’n 750 m2. Met de komende 4 eilanden erbij is het de bedoeling dat natuurarchipel de Marker Wadden in totaal 10.000 m2 gaan beslaan. Op 8 september van dit jaar gaat het eerste eiland open voor natuurliefhebbers. De overige 4 eilanden volgen in september 2019, maar die worden niet toegankelijk voor mensen en zijn alleen voor de natuur bedoeld.

Foto: ANP

Recreatie

Op eiland 1 komen wandelpaden met een totale lengte van 12 kilometer, een kleinschalige camping en een prachtig zandstrand, dat niet geheel ontoevallig op het zuidwesten gelegen is. Er komen verschillende vogelkijkhutten en een uitkijktoren. Ook op dit eiland, dat voor mensen toegankelijk wordt, blijven er gedeeltes die niet betreden mogen worden, zodat ook hier de natuur kan floreren. Honden zijn welkom, mits zij aangelijnd blijven.

Goede resultaten

De eerste resultaten van het natuurherstel zijn boven verwachting horen wij. Het eiland breekt de wind, waardoor het water eromheen al minder troebel wordt en de waterkwaliteit verbetert. Dit is zeer positief voor het bodemleven. Ook zijn er al vele insecten te vinden op het eiland, die als voeding kunnen dienen voor vogels. We zien dat de (gelukkig niet stekende) mug daarbij in elk geval goed vertegenwoordigd is, want de gebouwtjes bij het haventje waar we met de boot aanleggen zijn ermee bezaaid.

Duizenden broedparen

Op vogelgebied is er ook heel goed nieuws. In 2017 zijn bij een telling al duizenden broedparen geteld, van onder andere de visdief, kluut, kokmeeuw en plevier. En de vogels zijn gebleven. Ook dit voorjaar zijn alweer vele honderden broedparen gespot. Ook trekvogels die normaal alleen het Markermeer oversteken hebben het er naar hun zin. Zo heeft er afgelopen jaar een enorme school zwaluwen een nachtje op het eiland gebivakkeerd, “als ware het een soort Airbnb” horen wij. Waarmee de medewerker de lachers op zijn hand heeft. Wij zien ondertussen verschillende visdieven die even nieuwsgierig een kijkje komen nemen bij de plukjes mensen op zijn eiland.

Riet op de oevers

Al het materiaal waarmee de eilanden worden opgebouwd is afkomstig van zand, klei en slib uit het Markermeer zelf. Ook de planten die er groeien zijn lokaal. Zo groeit het riet al welig en moet er voor de opening in september nog veel meer groen bij komen. Alleen de planten op de verharde heuveltjes zijn vreemde eenden in de bijt. Het materiaal daarvoor is van een andere plek afkomstig en bleek zaadjes te bevatten, die zijn uitgekomen, waardoor er overal op het eiland dotten groen te zien zijn.

We zijn benieuwd hoe het eiland er over een paar maanden bij ligt en keren dus zeker nog eens terug als het open is voor publiek.