De in 1904 gescheiden Maas en Waal moeten weer worden verbonden, waarom?
Publicatiedatum: 15 januari 2020
In het jaar 1904 worden de rivieren Maas en de Waal gescheiden. Nu, 116 jaar later liggen er plannen van natuurorganisaties om de 2 rivieren weer met elkaar te verbinden. Waarom zijn de rivieren ooit van elkaar gescheiden en waarom moet dat nu weer worden teruggedraaid?
2 verschillende rivieren
De Maas en de Waal zijn 2 verschillende rivieren. In de Maas stroomt regenwater wat afkomstig is uit Frankrijk, terwijl de Waal een voortzetting van de Rijn is, die zijn water van de gletsjers in Zwitserland krijgt. Tot 1904 komen de rivieren op verschillende plekken met elkaar in aanraking. Maar door deze open verbindingen tussen de 2 rivieren zorgt het hogere waterpeil in de Waal er in die tijd voor dat het water in de Maas soms wordt opgestuwd en zo hoog komt te staan dat de Maas buiten de oever treedt.
Sluizen
Om het overtollige water beter af te kunnen voeren worden de rivieren van elkaar gescheiden en werd de Bergsche Maas die in de Biesbosch uitmondt uitgegraven, door deze maatregelen is de wateroverlast verleden tijd. Tegenwoordig zijn er 3 verbindingsrivieren tussen de Maas en de Waal. Deze vervangen de natuurlijke verbindingen door kanalen met sluizen waar alleen schepen doorheen kunnen.
Vissen zitten vast
Maar waar de scheepvaart nog wel kan oversteken, gaan de sluisdeuren voor vissen, otters en bevers niet open. Hierdoor hebben de dieren niet altijd toegang tot een open verbinding naar de zee, waar vooral vissen zoals zalmen, de steur en de fint afhankelijk van zijn voor hun voortplanting.
Dat de vissen weer kunnen overzwemmen tussen de 2 rivieren is één van de voornaamste redenen dat natuurorganisaties ARK, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer pleiten voor een nieuwe, open verbindingsrivier tussen de Maas en de Waal.
Drinkwatervoorziening
Daarnaast zorgt een nieuwe verbindingsrivier er ook voor dat het oorspronkelijke natuurlijke landschap weer een beetje terugkomt. En het verbinden van de rivieren is niet alleen een verbetering voor de biodiversiteit, ook voor de drinkwatervoorziening is het nuttig. “Afgelopen zomers stond het water in de Maas erg laag, waardoor drinkwaterbedrijven in het zuiden kampen met een dreigend tekort. Water afkomstig uit de Waal erbij zou goed zijn”, vertelt Jos Rademakers van natuurorganisatie ARK aan EenVandaag.
Overstromingsgevaar?
De Maas en Waal worden in 1904 niet voor niets gescheiden. Zullen er nu niet nog eens overstromingen komen, als de rivieren weer samen komen door een open verbindingsrivier? Wat betreft Fons Mandiger van Natuurmonumenten is de veiligheid niet in het geding. “Het wordt een ecologische verbindingszone en dat kan goed samengaan met beter water. Maar het betekent niet dat we nu een gigantisch aantal kuub Waalwater naar de Maas laten stromen. We willen iets maken dat toekomstbestendig is”, vertelt hij aan EenVandaag.
Verder kijken
De natuurorganisaties hebben subsidie gekregen om een plan te schrijven voor de nieuwe verbindingsrivier tussen Maas en Waal. Volgens waterhistoricus Ferdinand van Hemmen past dat bij het feit dat Nederland anders is gaan denken over waterbeheersing. “Vanaf eind 19e eeuw werden rivieren getemd, een proces van inperken en beteugelen dat ‘normalisatie’ wordt genoemd. Kleiner, rechter en dieper moesten ze. Zo hebben we het altijd gedaan. Door die normalisatie heeft de mens de natuurlijke gang van zaken verstoord, dus we moeten juist van die normalisatie af. We zitten nu in een periode van ‘post-normalisatie’. We willen vooral de natuur verbeteren, meer vitaliteit en natuur. We kijken verder nu.”
(Bron: EenVandaag, de Volkskrant, ANP)
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Het gevaar voor overstroming van de Maas zal niet meer voorkomen. Ook niet nadat er een open verbinding is met de Rijn. Door het verdwijnen van de sneeuw in de Alpen, zal er eerder een watertekort zijn in de Rijn. We moeten er zelfs rekening mee gaan houden dat zowel de Maas als de Rijn niet meer bevaarbaar zijn in de zomermaanden.