De heide wordt deze maand bewust in brand gestoken en dit is waarom

Op verschillende plekken in het land wordt in februari 2023 de heide bewust in brand gestoken. Dat klinkt misschien raar, want in de zomer is een heidebrand gevaarlijk. Maar nu werkt het juist goed voor de heideplant zelf. We leggen uit hoe het zit.

De heide wordt gereset

Onder andere op de Sallandse Heuvelrug en de Hoge Veluwe worden stukken heide in brand gestoken. Hierbij zijn de brandweer, Staatsbosbeheer of Natuurmonumenten bij aanwezig. Het is een techniek voor natuuronderhoud. Het is een manier om de heide te resetten, zegt boswachter Ben Vlaskamp van Staatsbosbeheer tegen De Stentor. “Als het uitgebrand is, komt het zaaibed dat in de koude ondergrond zit naar boven waardoor de heide goede kans heeft om weer mooi te groeien.”

In brand steken voor nieuwe aanwas

Het in brand steken van de heide is ook goed om oude planten weg te krijgen. “We moeten voorkomen dat de heide dood gaat door ouderdom”, vertelt Arend Spijker van nationaal park De Sallandse Heuvelrug tegen RTV Oost. “We moeten steeds weer jonge heide hebben. En dit is een van de manieren om jonge heide terug te krijgen.”

De weersomstandigheden moeten goed zijn

Om de heide in brand te kunnen steken, moeten de weersomstandigheden wel goed zijn. Het moet een zonnige, droge dag zijn en de grond koud. Een nachtje vorst is ideaal. En er moet weinig wind zijn, anders gaat het vuur te hard en neemt het niet alle mos mee. Daarom lopen de medewerkers van de natuurorganisaties mee met een gasbrander om de overgebleven restjes weg te branden.

De heide wordt gecontroleerd afgebrand

Om ervoor te zorgen dat het een gecontroleerde brand blijft, worden vooraf vuurgangen gemaaid. Die worden natgespoten, zodat het vuur niet verder kan. Een tankwagen met water en maaimachines blijven in de buurt als de heide in brand wordt gestoken. Als het vuur dan onverwachts toch overspringt naar een ander gebied, kan het stuk geblust worden. In sommige gebieden (zoals op de Hoge Veluwe) is de brandweer ook aanwezig om bij te springen waar nodig.

Brandgevaar op het schietkamp

Op het schietkamp in Harskamp wordt de heide ook preventief in brand gezet. Arjan Methorst werkt bij de brandweer van Otterlo en heeft al jaren ervaring met het preventief afbranden, vertelt hij tegen Omroep Gelderland. “Dat doen we om een eventuele brand beheersbaar te houden in het ‘brandbare seizoen’. Op het schietkamp in Harskamp wordt veel geschoten op de schietbaan. Dat zorgt voor brandgevaar. Dus branden we daar vegetatie weg om een veilige buffer te creëren en zo een natuurbrand in het voorjaar te voorkomen.”

En de dieren dan?

In en op de heide wonen een hoop dieren. Hebben die dan geen last van de brand? De vogels merken de brand snel genoeg en zullen wegvliegen. De reptielen die in de grond zitten, hebben er ook geen last van. “Omdat de grond koud is en het vuur daaroverheen gaat, zal die grond niet dusdanig heet worden dat die dieren daar last van hebben”, vertelt boswachter Ben Vlaskamp.

(Bron: Omroep Gelderland, De Stentor, RTV Oost. Foto: Ronald Wilfred Jansen/Shutterstock)