Naar cookieinstellingen
hittestress

Andere manier van inrichten steden nodig om toenemende hittestress tegen te gaan

Bij hitte zoeken veel mensen verkoeling in bijvoorbeeld bossen of stranden. Steden worden het liefst vermeden, aangezien die door het vele steen en het weinige groen het heetst zijn. Voor de mensen die er wonen is er echter geen ontsnappen aan. Daarom moeten stadscentra in de toekomst anders worden ingericht.

Gevoelstemperatuur in steden hoger

Metingen door onderzoekers van de Wageningen Universiteit die tijdens de recordwarme dagen in juli 2019 gedaan zijn, maken duidelijk dat de warmte boven steden ’s nachts op een paar honderd meter hoogte blijft hangen. Doordat de warmte niet weg kan, ontstaan in stadscentra vaak ‘hitte-eilanden’, waar de gevoelstemperatuur tot wel 12 graden hoger is dan in een dorp met veel groen.

Witte huizen

Ingenieur Martijn Steenstra bepleit tegenover De Gelderlander dat gemeenten en bewoners veel meer nadenken hoe ruimtes worden ingericht. Volgens hem is het slim om daarbij te kijken hoe hitte in het zuiden van Europa tegen wordt gegaan. Daar zijn huizen bijvoorbeeld veelal wit en wordt er schaduw gecreëerd door doeken in de straten te hangen. Er kan volgens Steenstra ook worden gekeken naar de plaats van gebouwen ten opzichte van de wind en de zon. “Waar we nu nog 3 tot 6 van die tropische dagen per jaar hebben, worden dat er volgens de voorspellingen in 2050 12 tot 18. Dat is voldoende aanleiding om eens goed te kijken naar de ruimtelijke inrichting,” aldus Steenstra.

Verkoeling

Onderzoeker Bert Heusinkveld van de Wageningen Universiteit beaamt dat inrichting een belangrijke rol speelt. Als voorbeeld geeft hij de Dam in Amsterdam, waar alleen de naald van het monument schaduw geeft. Gedurende de dag schuiven toeristen mee met die schaduw. Er kan volgens hem meer verkoeling worden gecreëerd met een fontein of ander water. Ook een lichtere kleur bestrating of het plaatsen van schaduwnetten kan helpen, denkt Heusinkveld.

Hitte-eiland Amsterdam

Stephan van Dijk van Amsterdam Institute for Metropolitan Solutions (AMS) doet onderzoek naar het hitte-eiland boven Amsterdam. Door de hitte wordt de onderste laag van de atmosfeer dikker, waardoor warmte en luchtvuil boven de stad blijven hangen. Met weerballonnen worden metingen verricht, die het klimaat boven Amsterdam in beeld brengen. Volgens Van Dijk is ‘hittestress’ in steden een urgent probleem. De warmte wordt vastgehouden in stenen, wegen en gebouwen en ook de stad zelf produceert veel hitte. “Op warme zomerdagen lopen bruggen vast, wordt het asfalt aangetast en vervuilen de grachten.” Zijn collega Maarten Krol, expert luchtkwaliteit, vult aan: “Ook de luchtvervuiling in steden neemt toe met de hitte. Op een warme week als deze hoopt de smog zich op boven de stad, totdat het weer gaat regenen.”

hittestress

Onderzoekers laten een weerballon op vanaf de Dam.

Gebouwd op warm klimaat

AMS zoekt oplossingen om de druk op de stad te verminderen. “Zou het bijvoorbeeld helpen als we alle daken in Amsterdam groen verven?”, zegt Van Dijk. Ook AMS kijkt naar situaties in het buitenland om in ons land toe te passen. Van Dijk: “Kijkend naar de indeling van de stad kunnen we een voorbeeld nemen aan Athene. Die stad is gebouwd op een warm klimaat. Smalle straatjes, licht gesteente en veel bomen die schaduw geven.” Ook op het vlak van luchtvervuiling zijn er maatregelen die kunnen helpen. Krol: “Als je weet op welke plekken in de stad de smog het ergst is, kun je het verkeer daarop aanpassen, bijvoorbeeld door alleen auto’s met oneven kentekennummers de weg op te laten. In Parijs hebben ze die aanpak al langer.”

Bodem moet weer een spons worden

Zef Hemel, planoloog en hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam ziet een oplossing in natuurlijk en groen. In 2018 zegt hij tegenover Trouw: “De stenen onder onze voeten zijn niet meer houdbaar in de toekomst. Asfaltplakken en dichte bestrating creëren een hitte-eiland.” In de toekomst lopen we volgens Hemel veel meer op een natuurlijke bodem. Met grond, gras en planten worden straten en pleinen ‘een spons’ voor water en regen, maar ook voor het absorberen van hitte. Dat is een natuurlijke kwaliteit van planten. Als de stenen verdwijnen, in achtertuinen maar ook in straten, schiet er massaal beplanting uit de bodem.

1 boom koelt meer dan 10 airco’s

Onderzoek van de Universiteit Wageningen in 2011 heeft aangetoond dat een grote boom op een zonnige dag gelijk staat aan 10 airco’s. Dat komt door verdamping via de bladeren, ook wel ‘evapotranspiratie’ genoemd. René van de Velde, onderzoeker stadsvergroening van de TU Delft vult aan: “Uit onderzoek, van collega’s maar ook intern, kan ik bevestigen dat een grote boom gelijk staat aan zo’n 10 airco’s. We gaan ervan uit dat een boom op grondniveau tussen de 10 en 12 graden verkoeling brengt. In de lucht die we vervolgens inademen, wordt zo’n 1 tot 5 graden verschil gemaakt.”

Groene woontorens

In grote steden in het buitenland, zoals Milaan, wordt daar ook gebruik van gemaakt in de vorm van woontorens met ‘verticale bossen’. Oftewel gebouwen met aan de buitenkant veel plek voor bomen en ander groen. Ook in Nederland zijn inmiddels de eerste groene woontorens opgedoken. Wie weet ziet Nederland er over een jaar over 10 weer een stukje groener uit dan nu het geval is. Voor het klimaat in de steden is het in elk geval te hopen.

Lees ook: Nederlanders meer bezig met groen en natuur in de tuin
Nederlandse tuinen kunnen veel meer bijdragen aan de natuur

(Bron: De Gelderlander, Trouw, EenVandaag. Foto: Shutterstock)

Geef een reactie

Reactie

    oosterwijck says:

    De stedenbouw, moet op de schop. Zeker 75% van de woningen zijn niet aan te passen aan een energie neutraal beleid en moet worden afgebroken en vervangen door nieuwbouw. Die nieuwe woningen moeten niet alleen bestendig zijn tegen koude maar ook tegen warmte. Hele woonwijken moeten worden vervangen, en er moet meer aandacht komen voor groen in de steden, mede voor verbetering van de leefbaarheid en mede voor warmte bestrijding en mede voor de opname van regenwater, bij de steeds heviger worden weersomstandigheden. Duidelijk wordt dan, dat nieuwbouw ten koste gaat van groen. En meer groen gaat ten koste van wooncapaciteit. Er moeten meer natuurgebieden komen rondom de steden, ter compensatie van de CO2 toename. De verwerking van afvalstoffen worden een steeds groter probleem. Energieopwekking wordt een steeds groter probleem. De drinkwatervoorziening wordt een steeds groter probleem. Openbaar vervoer wordt een steeds groter probleem. Verkeer wordt een steeds groter probleem. Moraal van het verhaal: Nederland is overvol. Er zijn teveel mensen, om menswaardig te kunnen leven en de ecologische voetafdruk onder redelijke normen te houden. De politiek is te laf om beslissingen te nemen, zelfs om het ook maar bespreekbaar te maken. Die wachten liever op een wonder of een natuurramp. Zodat ze zelf, geen in populaire maatregelen hoeven te nemen, tijdens hun regeerperiode. En rustig kunnen afwachten, tot aan een erebaantje of een levenslang (en een wél gegarandeerd) pensioen.

Minder uitleg Meer uitleg

Cookies op de website van omroep MAX. Geef je toestemming!

Wij plaatsen Functionele cookies, om deze website naar behoren te laten functioneren en Analytische cookies waarmee wij het gebruik van de website kunnen meten. Deze cookies gebruiken geen persoonsgegevens. Voor cookies waarmee derden uw surfgedrag kunnen volgen, kunt u hieronder apart toestemming geven.

Meer uitleg

Waarom cookies?

Omroep MAX plaatst specifieke cookies om het gebruiksgemak voor bezoekers te vergroten. Ze helpen in functionaliteit en zijn bedoeld om inzicht te krijgen in de werking en effectiviteit van de websites.

Hiermee kunnen we de bezochte website zo gebruiksvriendelijke en interessant mogelijk maken voor de bezoeker. Hierbij worden geen gegevens verzameld die gebruikt kunnen worden om individuele gebruikers te volgen.

Functionele cookies

Cookies die er voor zorgen dat deze website naar behoren functioneert

De websites van Omroep MAX gebruiken cookies om er voor te zorgen dat onze websites naar behoren werken. Zo gebruiken wij cookies voor:

  • het onthouden van informatie die je invult op de verschillende pagina’s, zodat je niet steeds al je gegevens opnieuw hoeft in te vullen
  • het doorgeven van informatie van de ene pagina aan de volgende pagina, bijvoorbeeld als er een lange enquête wordt ingevuld of als je veel gegevens moet invullen bij een online bestelling
  • het opslaan van voorkeuren, zoals de taal, locatie, het gewenste aantal te tonen zoekresultaten, etc.
  • het opslaan van instellingen voor een optimale videoweergave, zoals de gewenste buffergrootte en de resolutiegegevens van je scherm
  • het uitlezen van je browserinstellingen om onze website optimaal op je beeldscherm te kunnen weergeven
  • het opsporen van misbruik van onze website en diensten, door bijvoorbeeld een aantal opeenvolgende mislukte inlogpogingen te registreren
  • het gelijkmatig belasten van de website, waardoor de site bereikbaar blijft
  • het aanbieden van de mogelijkheid om inloggegevens op te slaan, zodat je die niet elke keer opnieuw hoeft in te voeren
  • het mogelijk maken om te reageren op onze websites

Webstatistieken

Cookies waarmee wij het gebruik van de website kunnen meten.

Om te bepalen welke onderdelen van de website het meest interessant zijn voor onze bezoekers, proberen wij continu te meten met behulp van de software van comScore Digital Analytix hoeveel bezoekers er op onze website komen en welke onderdelen van de website het meest bekeken worden. Hiervoor gebruiken wij cookies.

Het is onderdeel van de (wettelijke) taak van Omroep MAX als Publieke Omroep om te rapporteren over onze prestaties. Daarvoor is het nodig om webstatistieken bij te houden. Ook nemen wij deel aan het landelijke internetbereikonderzoek STIR. Hiervoor gebruiken wij cookies, zodat wij de browser kunnen herkennen en op die manier het aantal bezoekers aan onze websites kunnen meten.

Van de informatie die wij zo verzamelen worden statistieken gemaakt. Deze statistieken geven ons inzicht in hoe vaak onze webpagina's bezocht worden, waar bezoekers de meeste tijd doorbrengen, enzovoort. Hierdoor zijn wij in staat structuur, navigatie en inhoud van de website zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken. De statistieken en overige rapportages kunnen wij niet herleiden tot personen.

Wij gebruiken cookies voor:

  • het bijhouden van het aantal bezoekers op onze webpagina’s
  • het bijhouden van de tijdsduur die elke bezoeker doorbrengt op onze webpagina’s
  • het bepalen van de volgorde waarin een bezoeker de verschillende pagina’s van onze website bezoekt
  • het beoordelen welke delen van onze site aanpassing behoeven
  • het optimaliseren van de website

Voor gebruik van deze cookies is geen toestemming vereist en deze kunnen dan ook niet worden uitgeschakeld.

Sociale media

Sociale cookies verzamelen gegevens over de activiteiten van gebruikers. Dit maakt het onder andere mogelijk om fragmenten van sociale platforms te bekijken, inhoud van onze websites te delen met je vrienden, te reageren op berichten van andere gebruikers en de makers of actief mee te discussiëren op onze forums. Sommige sociale cookies die geplaatst worden, kunnen door sociale medianetwerken ingezet worden om jouw internetgedrag te gebruiken voor commerciële doeleinden. Hier heeft Omroep MAX geen invloed op.

Voor meer informatie over de manier waarop deze derden omgaan met jouw persoonsgegevens, verwijzen wij je door naar het privacy beleid van deze derden. De meest voorkomende zijn:

Cookie-instellingen aanpassen en meer informatie

De cookie-instellingen voor deze website zijn te allen tijde naar je persoonlijke voorkeur te wijzigen. De pagina waarop je deze instellingen kunt wijzigen is te bereiken via deze link Cookie instellingen. Hier is ook gedetailleerde informatie vinden over welke cookies we specifiek plaatsen.

  • Ik wil Sociale Media koppelingen:

    hiermee staat u het plaatsen van Social media Cookies toe, deze netwerken kunnen u volgen en kan uw internetgedrag monitoren voor commerciële doeleinden.