Vorstelijke vondst: Wierda Reddingsklos

Langzaamaan lijkt het schaatsweer er aan te komen. En wat dat betreft zijn de Oranjes oer-Hollands. Als het maar even kon en kan staan ze op de schaatsen. Maar er gebeuren ook ongelukken op het ijs. Daarbij moest de Wierda’s Reddingsklos hulp bieden.

Oranjes en schaatsen

Zowel de koningin Wilhelmina als Juliana leerden al vroeg schaatsen. Wilhelmina, aangemoedigd door moeder Emma die zelf ook graag schaatste, deed dit op een speciaal voor haar gereserveerde ijsbaan met zilveren schaatsen. Juliana schaatste op een algemene ijsbaan en in het bijzijn van hovelingen. Later, eind jaren 1930, was de Haagse IJsclub een favoriete plek om te zwieren voor de Oranjes. De Nederlandse Schaatsrijdersbond werd toen zelfs ‘Koninklijk’. Ook de generaties daarna zijn fanatieke schaatsers. Koning Willem-Alexander heeft als ‘W.A. van Buren’ in 1986 de Elfstedentocht uitgereden en in 2001 vroeg hij Máxima Zorreguieta ten huwelijk op de bevroren vijver van Paleis Huis ten Bosch, waar zij schaatsen leerde.

De Wierda’s Reddings-klos

Maar er gebeuren ook veel ongelukken op het ijs. In Friesland deed ijsmeester en schaatsontwerper Ubel Wierda een handige uitvinding: een reddingsklos die nog steeds wordt gebruikt bij opleidingen van reddingsbrigades. De ‘Wierda’s Redding-klos voor Drenkelingen’ is een beukenhouten klosje met een lijn van tien meter. Het hout is hetzelfde materiaal als waarvan de schaatsen worden gemaakt in de schaatsfabriek in Akkrum.

Redden of gered worden

Prins Hendrik kreeg in 1909 zo’n klos aangeboden die in het bezit is van Paleis Het Loo. Een tweede is nog in koninklijk bezit. Deze klos had koningin Wilhelmina altijd bij zich in haar handtas. Een vorstin wil immers het goede voor haar volk? Dan moet je ook mensen kunnen redden. Misschien is het anders en wilde ze zélf gered worden. Wilhelmina was panisch om te verdrinken, zeker in de begintijd van de auto waar ze vanaf 1904 gebruik van maakte. Er was in de familie een angstwekkend voorbeeld, want in de zomer van 1711 was prins Johan Willem Friso verdronken bij de Moerdijk, tijdens een overtocht. Hij probeerde nog de mast te grijpen maar het vaartuig ging ten onder en niemand had een reddingsklos bij zich…

Conservator van Paleis Het Loo Paul Rem is regelmatig te gast in Tijd voor MAX met een vorstelijke vondst.